71
siyle oluflturulan müze daha sonra An-
kara Arkeoloji Müzesi ad›n› ald› ve
1967’de bugünkü ad›yla ziyarete aç›ld›.
Tarihöncesinden Urartulara kadar çeflit-
li medeniyetlere ait buluntular›n sergi-
lendi¤i müzenin en ilginç bölümü, ger-
çek boyutlar›nda yeniden oluflturulmufl
Çatalhöyük odas›d›r. Bu bölümde, Ça-
talhöyük’te ortaya ç›kar›lan buluntular
sergilenir. Buluntular›n Yontma Tafl
Dönemi’ne ait olanlar› Ankara, Kahra-
manmarafl, Hatay, Trakya, Isparta ve
Antalya kaz›lar›ndan, Yeni Tafl Döne-
mi’ne ait olanlarsa Çatalhöyük, Hac›lar
kaz›lar›ndan elde edilmifltir. ‹slâmiyet
öncesi ve ‹slâmiyet dönemine ait sikke-
lerin de sergilendi¤i müzede ayr›ca la-
boratuvar, kitapl›k, konferans salonu,
foto¤rafhane ve onar›m atölyeleri yer
al›r.
Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i
Hukuk Cemiyeti
Mondros Ateflkes Antlaflmas›’ndan son-
ra, Müdafaa-i Hukuk ve Redd-i ‹lhak
adlar›yla kurulan cemiyetlerin Sivas
Kongresi’nde birlefltirilmesi sonucu 7
Eylül 1919’da kurulan örgüt. Millî Mü-
cadele y›llar›nda, düflmanlar›n Türki-
ye’yi parçalama ve Türk milletini yok
etme giriflimleri ve az›nl›klar›n haince
davran›fllar› karfl›s›nda, yurdun her ya-
n›nda Müdafaa-i Hukuk ve Redd-i ‹lhak
adlar›yla dernekler kurulmufltu. Sivas
Kongresi’nde, yurdun tümünün savu-
nulmas›n› sa¤lamak için, kendi bölgele-
rini korumak amac›yla kurulan bu yerel
örgütlerin birlefltirilmesine karar verildi.
Böylece Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i
Hukuk Cemiyeti (Anadolu ve Rumeli
Haklar›n› Savunma Derne¤i) kuruldu.
Ayr›ca bir de Cemiyet Heyet-i Temsili-
yesi seçildi. Son Osmanl› Meclis-i Me-
busan’›n toplanmas› için 7 Kas›m
1919’da yap›lan seçimlerde cemiyetin
üyesi olan adaylar, büyük ço¤unlukla
milletvekili seçildiler. Meclis aç›ld›¤›n-
da gerek padiflah ve gerekse ‹tilâf Dev-
letleri’nin bask›lar›ndan çekinen cemi-
Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti
1932’de Ankara’da kurulan Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nden bir bölüm.
ANADOLU VE RUMEL‹ MÜDAFAA-‹ HUKUK CEM‹YET‹’N‹N KURULUfiU HAKKINDA
S‹VAS VAL‹L‹⁄‹’NE YAZI
11 Eylül 1919
I
Sivas Vilâyeti Canibi Âlisine
Atufetlû Efendim Hazretleri
Anadolu ve Rumeli’de kurulmufl bütün millî cemiyet ve
Redd-i ‹lhak heyetlerinin Sivas’ta toplanan Kongre karar›yla
“Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti” ad›yla bir
cemiyet kurduklar›na dair olan beyanname ekli olarak veril-
di. Karfl›l›¤›nda Cemiyetler Kanunu mucibince gereken ilmü-
haberin verilmesi istirham edilir, olbapta emrü ferman haz-
reti menlehülemrindir.
11 Eylül 1335 (11 Eylül 1919)
Kongre Reisi
M. Kemal
13 Eylül 1335 (13 Eylül 1919)
Polis Müdiriyetine
Araflt›r›lmak ve beyan olmak üzere adlî k›s›m baflkanl›-
¤›na
13
Ekli beyannamede isimleri yaz›l› kiflilerin cürüm ve cina-
yetle mahkûm olduklar›na ve medenî hukuktan ›skat edildik-
lerine dair polis dairesi adlî k›s›m flubesince bir kayda tesa-
düf olunamam›fl oldu¤unun arz›yla Polis Müdiriyeti Âliyesine
takdim olunur. 13 Eylül 1335 (13 Eylül 1919).
Adlî K›s›m Reisi
Fahri
Gere¤inin yap›lmak ve evrak›n iadesine müsaade buyu-
rulmak üzere huzuru samii cenâb› vilâyetpenahiye takdim
olunur. Ferman/13’te
Polis Müdürü
Nuri
Resmî mühür ile mühürlenmifl nizamname al›narak rapt
ve h›fz edilmek üzere Polis Müdiriyetine iade
15 Eylül 1335 (15 Eylül 1919)
‹darî k›s›m baflkanl›¤›na/15’te
II
BEYANNAME
Anadolu ve Rumeli’de kurulmufl bütün Müdafaa-i Hukuk-
› Milliye vesair millî ve vatanî millî cemiyetlerle Redd-i ‹lhak
heyetlerinin Sivas’ta 4 Eylül 1335 (4 Eylül 1919) tarihinde
yapt›klar› genel kongre karar›yla “Anadolu ve Rumeli Müda-
faa-i Hukuk Cemiyeti” ortak ad› alt›nda olmak ve millî huku-
ku ve Osmanl› ç›karlar›n› müdafaa etmek üzere birleflmifltir.
Ad› geçen cemiyetin Heyet-i Temsiliyesi, Üçüncü Ordu Mü-
fettiflli¤i’nden ve askerlik mesle¤inden müstafi Mustafa Ke-
mal Pafla ve eski Bahriye Nâz›r› Hüseyin Rauf Bey ve Üçüncü
Kolordu Kumandanl›¤›’ndan ve askerlik mesle¤inden müstafi
Erkan›harp Miralay Refet Bey ile Erzurum eski Mebusu Raif
Efendi ve Trabzon eski Mebusu ‹zzet ve Servet Bey’ler ve Er-
zincan Nakflibendi fleyhlerinden fieyh Hac› Fevzi Efendi ve
Beyrut eski Valisi Bekir Sami Bey, Bitlis eski Mebusu Sadul-
lah Efendi, Mutki afliret reislerinden Hac› Musa ve emekli Er-
kan›harp Miralay› Vas›f ve Bitlis eski Valisi Mazhar Müfit, An-
kara eski Mebusu Ömer Mümtaz, Husrev Sami, eski mutasar-
r›flardan Hakk› Behiç ve Ni¤deli Ratipzade Mustafa Bey’ler-
den oluflan cemiyetin flimdilik merkez-i idaresi Sivas’ta bu-
lunmak ve Rumeli ve Anadolu’nun her taraf›nda flubeler aç-
mak üzere bir cemiyet kurulmufl ve kurulu bulunan millî ce-
miyet ve Redd-i ‹lhak heyetleriyle birleflilmifl oldu¤una dair
olan iflbu beyannamemiz Cemiyetler Kanunu’na uygun olarak
verildi.
11 Eylül 1335 (11 Eylül 1919)
Heyet-i Temsiliye ad›na
M. Kemal
Kaynak : Atatürk’ün Bütün Eserleri, 3. Cilt, Kaynak Yay›nlar›, ‹stanbul
1998, s.386
Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemi-
yeti’nin, Sivas Valili¤ine verdi¤i kurulufl be-
yannamesi.
