403
Savafl sonras› rütbesi generalli¤e yüksel-
tildi. Kanada’da görev yapt›. 1918’de ‹n-
giliz ‹mparatorlu¤u Genelkurmay Bafl-
kanl›¤›na getirildi. 30 Ekim 1918’de im-
zalanan Mondros Ateflkes Antlaflma-
s›’ndan bir süre sonra ‹stanbul’u iflgal
eden ‹ngiliz askerî kuvvetleri komutanl›-
¤›na atand› (1918-1923). Daha sonraki
y›llar ordu komutanl›¤› ve Cebelitar›k
Valili¤i yapt› (1931-1937). Hizmetlerin-
den dolay› “Sir” unvan› verildi.
Hart Ayaklanmas›
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda 26 Ekim
1919’da Bayburt’un Hart buca¤›nda
fieyh Eflref adl› bir gerici taraf›ndan bafl-
lat›lan ayaklanma. Bir ay süren ayaklan-
malar sonras› isyanc›lar›n tümü ve fieyh
Eflref ortadan kald›r›ld›.
Hasan Bey (Saka)
bk.
Saka, Hasan (Hüsnü)
Hasan Fehmi (Çolako¤lu)
(Tümerkan)
1875 Acara
18 Aral›k 1933 Kastamonu
‹kinci TBMM Kastamonu milletvekili,
hukukçu. 93 Harbi sonras› ailesiyle bir-
likte Kafkasya’dan göç edip Ayanc›k’a
yerleflti. On alt› yafl›ndayken ‹stanbul’a
geldi; Hukuk Mektebi’ni bitirdi. Dava
vekili (avukat) olarak memleketine dön-
dü. Ayanc›k ve Sinop müftülüklerinde
bulundu. 1908’de Meclis-i Mebusan’a
Sinop milletvekili olarak girdi. ‹ttihat ve
Terakki Cemiyeti’ne kat›ld›. Mebuslu¤u
yan› s›ra Hukuk Mektebi’nde müderris-
lik yapt›. ‹stanbul’un iflgali üzerine tu-
tuklanarak Malta’ya sürüldü. ‹kinci
TBMM’ye seçildi ve ölünceye dek Kas-
tamonu milletvekili olarak parlamentoda
yer ald›. “Ceviz A¤ac›”, “Hikmet-i Tefl-
ri” (Yaflaman›n Anlam›), “Kürsi-i ‹slâm-
da Bir Hitabe” adl› yay›mlanm›fl eserleri
vard›r.
Hasan Fehmi Bey
1873 Denizli
14 Kas›m 1922 Ankara
Birinci TBMM Bursa milletvekili, hu-
kukçu. ‹lk ve ortaö¤renimini Trab-
zon’da tamamlad›ktan sonra 1898’de ‹s-
tanbul Hukuk Mektebi’ni bitirdi. Zab›t
kâtipli¤i, savc› yard›mc›l›¤›, hâkimlik ve
savc›l›k yapt›. Haziran 1919’da Damat
Ferit Hükûmetince Kastamonu’ya atan-
mas› üzerine istifa edip avukatl›k yapt›;
ayn› y›l 29 Kas›m’da Osmanl› Meclis-i
Mebusan›’na Bursa milletvekili seçildi.
‹stanbul’un iflgali ve Meclis-i Mebu-
san’›n kapat›lmas› üzerine 29 May›s
1920’de Birinci TBMM’ye Bursa mil-
letvekili olarak kat›ld›. Sivas’ta kurulan
geçici Temyiz Mahkemesi Heyetine
Hukuk Dairesi Baflkan› olarak atand›. 3
Ekim 1920’de milletvekilli¤iyle me-
murlu¤u ay›ran kanun sonras› Temyiz
Mahkemesi Baflkanl›¤›’n› tercih etti¤in-
den milletvekilli¤inden istifa etti. 25
Nisan 1921’de Ceza Dairesi Baflkanl›-
¤›’na atand› ve bir y›l sonra görevi ba-
fl›nda öldü.
Hasan Fehmi Bey
1879 Ünye
?
Birinci TBMM Canik (Samsun) millet-
vekili, hukukçu. ‹stanbul Hukuk Mekte-
bi’nden mezun oldu. Çeflitli yerlerde hâ-
kimlik ve savc›l›k yapt›. Ünye’de avu-
katl›k yaparken Millî Mücadele’ye ka-
t›ld›. Birinci TBMM’ye Canik milletve-
kili seçilerek 7 Haziran 1920’de Mec-
lis’e kat›ld›. Trabzon ‹stinaf Mahkemesi
Savc›l›¤›’na atand›.
Memurlukla milletvekilli¤inin ayn› kifli-
de olmas›n› yasaklayan “Nisab-› Müza-
kere Kanunu” gere¤i milletvekilli¤inden
istifa etti. Daha sonra Amasya’da ‹stinaf
Mahkemesi Baflkanl›¤›na atand›.
Hasan Fehmi Bey (Ataç)
bk.
Ataç, Hasan Fehmi
Hasan Hayri Bey
1881 Tunceli
23 Kas›m 1925, ?
Birinci TBMMDersim (Tunceli) millet-
vekili. 1898’de Harbiye Mektebi’nden
mezun oldu. Ordunun çeflitli kademele-
rinde görev ald›.
1916’da k›demli yüzbafl›yken Dersim
Ayaklanmas› s›ras›nda Hozat’›n isyan-
c›lar taraf›ndan ele geçiriliflini önlemek
için gösterdi¤i çaba göz önüne al›narak
rütbesi binbafll›¤a yükseltildi. 19 fiubat
1920’de Van Askerlik fiubesi Baflka-
n›’yken Osmanl› Meclis-i Mebusan›’na
Dersim milletvekili seçildiyse de ‹stan-
bul’a gitmeyip Ankara’ya geldi. 1 Hazi-
ran 1920’de Dersim milletvekili olarak
TBMM’ye kat›ld›.
Meclis’te Anadolu ve Rumeli Müdafaa-
i Hukuk Grubunun kurulmas› üzerine
muhalefetteki ‹kinci Grup’ta yer ald›.
Dönem sonras› memleketine döndü. 31
May›s 1925’te bast›r›lan fieyh Said
Ayaklanmas›’nda isyanc›lara yard›m et-
ti¤i gerekçesiyle fiark ‹stiklâl Mahke-
mesi’nde yarg›lan›p idam edildi.
Hasan Lütfi
?
1920, ?
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda Millî Mücade-
le karfl›t› Kuvâ-yi ‹nzibatiye’de görev
alan Osmanl› subay›. Mondros Mütare-
kesi’nden sonra iflgale bafllayan ‹ngiliz-
ler, Padiflah VI.Mehmed Vahdeddin’e
bask› yaparak, Anadolu’da Mustafa Ke-
mal önderli¤inde bafllayan Millî Müca-
dele’yi engellemesini istedi. Amaç,
Hasan Lütfi
General Harrington (önde, ortada) komutas›ndaki ‹ngiliz birliklerine mensup subaylar
‹stanbul’dan ayr›lmadan önce karargâh binas› önünde.
Canik Milletvekili Hasan Fehmi Bey
Bursa Milletvekili Hasan Fehmi Bey
Hasan Hayri Bey
