701
Savafl›’na kat›ld›. Lâzistan Teflkilât-›
Mahsusas›’nda görevlendirildi; bu s›ra-
da Ardahan ve Batum muharebelerine
kat›ld›. Filistin Cephesi’nde ‹ngilizlere
esir düfltü ve M›s›r’a götürüldü. Esaret
dönüflü Adapazar› ve ‹zmit Kuvâ-yi
Milliye Komutanl›¤› yapt›. 1922’de An-
kara Merkez Komutan› oldu. ‹kinci
TBMM’ye Rize’den milletvekili seçil-
diyse de dönem içinde hastaland› ve bir
süre sonra öldü.
Rauf Bey (Orbay)
bk.
Orbay, Hüseyin Rauf
Rawlinson-Mustafa Kemal
Mülâkat›
Erzurum Kongresi öncesi, ‹ngiliz Albay
Rawlinson’un, kongre fikrinden vazge- çirmek amac›yla Mustafa Kemal Pa-
fla’yla yapt›¤› mülâkat (9 Temmuz
1919). 10 Temmuz’da Erzurum Kong-
resi’nin toplanaca¤› haberi üzerine ‹ngi-
liz Albay Rawlinson, Mustafa Kemal
Pafla’ya, kongreyi toplamamas›n›, kong-
renin aç›lmas› hâlinde toplant›n›n güç
kullan›larak da¤›t›laca¤›n› bildirdi. Bu-
nun üzerine Mustafa Kemal, karar›n
millete ait oldu¤unu, kuvvet kullan›lma-
s› hâlinde karfl›l›k verilece¤ini ve görüfl-
menin sona erdi¤ini bildirdi. 10 Tem-
muz 1919’da yap›lmas› kararlaflt›r›lan
kongre, vilâyetlerden gelecek delegele-
rin gecikmesi üzerine 23 Temmuz’a er-
telendi. Bu arada 13 Temmuz’da Musta-
fa Kemal askerlikten istifa etti.
Razgrad Olay›
Atatürk döneminde Bulgaristan’›n
Razgrad kasabas›ndaki Türk mezarl›¤›-
n›n tahrip edilmesi olay› (17 Nisan
1933). Bulgaristan’da Türklerin yaflad›-
¤› Razgrad kasabas›ndaki Türk mezarl›-
¤›, Rodna Zafltita (Vatan Savunmas›)
adl› bir örgüte ba¤l› Bulgarlar taraf›ndan
17 Nisan 1933 günü tahrip edildi. Ola-
y›n Türkiye’de duyulmas› üzerine hare-
kete geçen ‹stanbul gençli¤i, Millî Türk
Talebe Birli¤i öncülü¤ünde düzenleye-
ce¤i protesto mitingi için haz›rl›klara
bafllad›ysa da miting için yap›lan baflvu-
ru, resmî makamlarca kabul edilmedi.
Bunun üzerine ço¤unlu¤unu Dârülfü-
nun ö¤rencilerinin oluflturdu¤u gençler,
Bulgar Konsoloslu¤u’nun önünde top-
land›lar (20 Nisan 1933). Toplulukta
Millî Türk Talebe Birli¤i Baflkan› Tev-
fik (‹leri), Cihad (Baban), Lebib (Yur-
to¤lu) da bulunuyordu. Konsolosluk
önünde yap›lan konuflmalardan sonra
gençler, Feriköy’deki Bulgar mezarl›¤›-
na yürüyerek bir çelenk b›rakt›lar. Olaya
ad› kar›flan 80 ö¤renciden tutuklanan
23’ü, yarg›lamalar› sürerken ç›kan genel
aftan yararlan›p serbest b›rak›ld›.
Recep Bey (Peker)
bk.
Peker, Recep
Recep Zühtü Bey (Soyak)
bk.
Soyak, Recep Zühtü
Redd-i ‹lhak Cemiyetleri
‹zmir’in Yunanl›lar taraf›ndan iflgalin-
den (15 May›s 1919) sonra kurulan ve
bölgedeki direnifl hareketlerini bafllatan
cemiyetler. Mondros Ateflkes Antlafl-
mas›’ndan (30 Ekim 1918) sonra ‹z-
mir’de ilk direnifl örgütü olarak ‹zmir
Müdafaa-i Hukuk-› Osmaniye Cemiyeti
kuruldu (1 Aral›k 1918). Cemiyet, ‹z-
mir’in iflgalinden bir gün önce ‹zmir
Redd-i ‹lhak Heyet-i Milliyesi ad›n› ald›
(14 May›s 1919). Bunu Bal›kesir Redd-
i ‹lhak Heyeti ve Denizli Redd-i ‹lhak
Cemiyeti izledi. ‹zmir’in iflgali s›ras›nda
meydana gelen olaylardan sonra ‹zmir
Redd-i ‹lhak Heyet-i Milliyesi, di¤er il-
lere telgraflar çekerek Yunan iflgaline
karfl› ortak direnifl ça¤r›s›nda bulundu.
Bat› Anadolu’da Yunan iflgalinin gide-
rek yay›lmas› üzerine birçok kent ve ka-
sabada Redd-i ‹lhak cemiyetleri kurul-
du. 26-30 Temmuz aras›nda toplanan
II.Bal›kesir Kongresi’ne Soma, K›rka-
¤aç, Akhisar, Bal›kesir, S›nd›rg›, Balya,
Band›rma, Edremit, Burhaniye, Erdek,
Kepsut, Susurluk, ‹vrindi, Savafltepe,
Bigadiç ve Konakp›nar› Redd-i ‹lhak
cemiyetlerinden 48 temsilci kat›ld›. Da-
ha sonra 16-25 A¤ustos aras›nda topla-
nan Alaflehir Kongresi’ne, 21 merkezin
Redd-i ‹lhak cemiyetlerince gönderilen
42 temsilci kat›ld›. Redd-i ‹lhak cemi-
yetleri, Sivas Kongresince (4-11 Eylül
1919) oluflturulan Anadolu ve Rumeli
Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin flubele-
rine dönüfltü. Kadrolar›n› ço¤unlukla
ayd›nlar›n ve eflraf›n oluflturdu¤u Redd-
i ‹lhak cemiyetleri, iflgallere karfl› pro-
testo faaliyetlerinin yan› s›ra, silâhl› di-
renifl için örgütlenme yoluna da gittiler.
Cemiyetlere ba¤l› Kuvâ-yi Milliye bir-
likleri, Yunan ordular›n›n ilerleyiflini
k›smen de olsa bir süre engellediler.
Redd-i ‹lhak Cemiyetleri
Rawlinson (ortada, kasketli), Erzurum Cezaevi binas› önünde yetkililerle birlikte.
Razgrad Olay›’n› manfletten veren Cumhuriyet gazetesinin 20 Nisan 1933 tarihli nüshas›.
Albay Rawlinson
