699
vilâyet merkezi yap›lmas› karar›n›n al›n-
d›¤› kongre. Kuvâ-yi Milliye’nin önem-
li bir yeri olan Pozant›’da bir kongre ya-
p›lmas›na karar verilmesi üzerine Mus-
tafa Kemal Pafla, Fevzi Pafla (Çakmak)
ve di¤er arkadafllar›yla Pozant›’ya gele-
rek 5 A¤ustos’ta kongreye kat›ld›.
TBMM ad›na cepheleri gezdi¤ini belir-
ten Mustafa Kemal Pafla, “Mücahit or-
dular›n öncüsü, bütün ‹slâm âleminin
gözbebe¤i ve bütün Anadolu için bir va-
tanseverlik örne¤i olan Adana Vilâyeti
halk› ile görüflmekten büyük bir mem-
nunluk duydu¤unu” belirterek Kuvâ-yi
Milliye’ye büyük güven ve moral verdi.
Kongre’de Adana kurtuluncaya kadar
Pozant›’n›n vilâyet merkezi olmas› ka-
rarlaflt›r›ld›. Valili¤e ‹smail Safa (Özler)
getirildi.
‹kinci Pozant› Kongresi (8
Ekim 1920):
Pozant›’n›n Adana il mer-
kezi hâline getirilmesinden sonra 8
Ekim 1920’de Adana Cephesi’nin güç-
lendirilmesi ve ilin ihtiyaçlar›n›n karfl›-
lanmas› amac›yla yap›lan ve çevre ilçe
ve bucaklardan gelen 60 kiflinin kat›l›-
m›yla gerçekleflen kongre. ‹ki gün süren
kongre sonunda baz› malî ve idarî karar-
lar al›nd›.
Prens Sabahattin
1878 ‹stanbul
30 Haziran 1948 Neuchatel/‹sviçre
Cumhuriyet’in ilân›ndan sonra Osmanl›
hanedan› mensuplar›yla birlikte “Yüzel-
lilikler” listesine al›narak yurt d›fl›na ç›-
kar›lan sosyolog ve siyaset adam›. Padi-
flah Abdülmecid’in k›z› Seniha Sultan
ile Damat Mahmud Celâleddin Pafla’n›n
o¤ludur. Özel ö¤renim gördü. II.Abdül-
hamid’in bask›s›na karfl› ç›kan babas›y-
la birlikte 1899’da gizlice Paris’e gitti.
Jön Türk hareketine kat›ld›. 1902’deki
I.Jön Türk Kongresi’nin toplanmas›na
öncülük etti ve kongre baflkanl›¤›na se-
çildi. Osmanl› Devleti’nde adem-i mer-
keziyyetçi bir yönetim kurulmas›n› sa-
vunan grubun önderi olarak Teflebbüs-i
fiahsî ve Adem-i Merkeziyyet Cemiye-
ti’ni kurdu. 1906’dan 1908’e dek “Te-
rakki” adl› bir dergi yay›mlad›. Aral›k
1907’de yap›lan II.Jön Türk Kongre-
si’nde yer alarak, grubu ad›na Abdülha-
mid’in devrilmesi ve Meflrutiyet’in ku-
rulmas›yla ilgili eylem birli¤i karar›na
kat›ld›. II.Meflrutiyet’in ilân›ndan sonra
Türkiye’ye dönüp ‹ttihat ve Terakki yö-
netimine karfl› düflünsel savafl›m›n› yü-
rüttü. Yönetimine kat›lmamakla birlikte
ideolo¤u say›ld›¤› Ahrar F›rkas›’n›n et-
kinliklerine ve 31 Mart Olay›’na ad›n›n
kar›flmas› üzerine k›sa bir süre tutuklan-
d›. 1919’a dek yurt d›fl›nda kald›.
1924’te Osmanl› hanedan›n›n ülkeden
ç›kar›lmas›n› öngören yasa uyar›nca
“Yüzellilikler” listesine al›nd›¤›ndan,
tekrar yurt d›fl›na ç›kmak zorunda kald›
ve yaflam›n› ‹sviçre’de sürdürdü. Türki-
ye’de Durkheim Sosyolojisine karfl›,
kayna¤›n› Le Play ve Edmond Demo-
ulins’den alan bireyci sosyoloji anlay›fl›-
n›n kurucusu ve tan›t›c›s› say›l›r. Ona
göre, “Devletin ve toplumun temelinde
birey bulunur. Birey, toplum için de¤il;
tersine toplum, birey için vard›r. Her tür-
lü sosyal kurumlardan önce birey gelir.
Devlet, bireyin mutlulu¤unu sa¤lamakla
yükümlüdür. Buna göre Türkiye’nin
kurtuluflu da, bireye öncelik tan›yan özel
teflebbüsçülükte ve merkeze ba¤l› olma-
yan yönetim biçimindedir. Tüm toplum
kurumlar›nda bireycilik teflvik edilmeli,
e¤itim de buna uygun bir biçimde dü-
zenlenmelidir.” fleklindeki bu temel gö-
rüfllerini “Türkiye Nas›l Kurtar›labilir”
(1911) adl› eserinde ortaya koydu.
Prost, Henri
1874 Paris
1959 Paris
Cumhuriyet döneminde ‹stanbul’un
imar plan›n› haz›rlamak için Türkiye’ye
ça¤r›lan Frans›z mimar ve kent tasar›m-
c›s›. 1910’da Anvers kentinin yeniden
düzenlenmesini öngören bir plan yapt›.
Uluslararas› bir yar›flmada birincilik
alan bu plan, modern flehircilik tarihinin
en önemli eseri say›l›r. 1913-1923 ara-
s›nda Fas’ta çal›flt›. 1928’den sonra yer-
leflti¤i Paris için yeni bir plan haz›rlad›.
Metz ve Cezayir kentlerinin nâz›m plan›
üstünde çal›flt›. Ça¤r›l› olarak 1936’da
efliyle birlikte geldi¤i ‹stanbul’da on alt›
y›l kald›. Bu süre içinde trafik, ulafl›m,
ticaret ve al›flverifl merkezlerinin düzen-
lenmesi, arkeolojik zenginlikler üzerine
araflt›rmalar yapt› (‹stanbul’un nâz›m
plan›, referans plan›, arkeolojik parklar,
bölge planlar›, Ayasofya’n›n genel pla-
n›). Program›n genel hatlar›n›n ortaya
ç›kmas›na yol açan bu haz›rl›k çal›flma-
lar› iki y›l sürdü (1936-1937). 1951’de
‹stanbul’dan ayr›l›rken, ‹stanbul’un ana
projesinden baflka, birçok desen, 8 cilt-
lik 500 kadar rapor ve not b›rakt›.
1957’de fiehircilik Komisyonu’na bafl-
kanl›k etmek üzere tekrar ‹stanbul’a
ça¤r›ld›. Türkiye’de bulundu¤u dönem-
de Bursa camilerinin rölövesini yapt›.
Prost, Henri
Prens Sabahattin
1936’da ‹stanbul’un imar plan›n› haz›rlamak üzere Türkiye’ye gelen Frans›z kent tasar›mc›s› Henri Prost (sa¤da).
