827
Türk Hava Yollar› (THY)
Atatürk döneminde, yurt içi ve yurt d›fl›
hava ulafl›m›n› sa¤lamak amac›yla kuru-
lan; tüzel kiflili¤i olan, özerk ve sorum-
lulu¤u sermayesiyle s›n›rl› iktisadî dev-
let teflekkülü. 20 Haziran 1933 tarih ve
2186 say›l› yasayla Millî Savunma Ba-
kanl›¤›’na ba¤l› olarak Devlet ‹flletme
‹daresi ad›yla kuruldu. 1935’te 2744 sa-
y›l› yasayla Bay›nd›rl›k Bakanl›¤›’na, 3
Haziran 1938 tarih ve 3423 say›l› yasay-
la Devlet Hava Yollar› UmumMüdürlü-
¤ü ad›yla Ulaflt›rma Bakanl›¤›’na ba¤-
land›. 20 fiubat 1956’da özel sermaye-
nin de kat›l›m›yla anonim ortakl›k hâlini
ald›. Daha sonra al›nan uçaklarla d›fl hat
seferlerine bafllad›. 1990’da özellefltirme
kapsam›na al›n›p iktisadî devlet teflek-
külüne dönüfltürüldü. Günümüzde dün-
yan›n pek çok merkezine uçufl yapmak-
tad›r.
Türk Hukuk Kurumu
Atatürk döneminde, Türk hukukunun ve
hukuk biliminin geliflmesi amac›yla ku-
rulan dernek (1934).
Türk ‹nk›lâp Tarihi Enstitüsü
Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Co¤-
rafya Fakültesi’ne ba¤l› olarak 15 Nisan
1942 tarih ve 4204 say›l› yasayla kuru-
lan enstitü. Amac›, Türk ‹stiklâl Savafl›,
Türk ‹nk›lâplar› ve cumhuriyetin dayan-
d›¤› esaslar hakk›nda araflt›rma yapmak;
konuyla ilgili belgeleri toplayarak, ki-
tapl›k, müze ve arflivler kurmak; Türk
ink›lâp ve rejimini tan›tmak için ülke
içinde ve d›fl›nda dersler vermektir.
Türk Kad›nlar Birli¤i
7 fiubat 1924’te kad›n haklar›n› savun-
mak amac›yla ‹stanbul’da kurulan der-
nek. Nezihe Muhiddin, Lâtif Bekir
(Çeyrekbafl›), fiükûfe Nihal, Aziz K›b-
r›sl› ve Naile Vahap han›mlar taraf›ndan
kuruldu¤unda üye say›s› 500’dü. 18 Ni-
san 1935’te toplanan Uluslararas› Ka-
d›nlar Birli¤i’nin 12.Kongresi’nde, Türk
Medenî Kanunu’nda yap›lan de¤ifliklik-
le Türk kad›n›n›n haklar›n› elde etti¤i ve
bu nedenle kuruluflun devam›na gerek
kalmad›¤› belirtilerek 19 May›s 1935’te
kendini feshetti.
Türk Kooperatifçilik Cemiyeti
Atatürk döneminde, kooperatifçili¤i ta-
n›t›p yayg›nlaflt›rmak ve bu alandaki ça-
balar› desteklemek amac›yla kurulan
dernek (1931). ‹lk olarak ‹stanbul’da
üniversite bünyesinde faaliyete geçiril-
di; cemiyet merkezi daha sonra Anka-
ra’ya tafl›nd›. Türkiye’de kooperatiflerin
en yayg›n oldu¤u alan, tar›m sektörüy-
dü. ‹lk konut kooperatifi 1934’te Anka-
ra’da kuruldu ve 24 Nisan 1969 tarih ve
1163 say›l› Kooperatifler Kanunu sonra-
s› yeni bir yap›lanmaya gidildi. Bu ara-
da kooperatif üst birlikleri kuruldu;
1980’de ç›kar›lan 5656 say›l› yasayla
belediyelerin kooperatiflere arsa temini
ve kredi imkân›n›n kolaylaflt›r›lmas›
sonras› kooperatifçilik Türkiye’de gide-
rek yayg›nlaflt›.
Türk Liras›
12 Ocak 1926’da ç›kar›lan bir yasayla,
Osmanl› Devleti’nden kalan paralar›n
dolafl›mdan kald›r›lmas› sonras› Türkiye
Cumhuriyetince kullan›lan para birimi.
Cumhuriyet’in ilân›ndan sonra hükûmet
taraf›ndan Londra’da bast›r›lan k⤛t pa-
Türk Liras›
‹lk Türk yolcu uçaklar›ndan biri önünde hat›ra foto¤raf› çektiren yolcular.
Türkiye’de ilk uçufl yollar› haritas› ve
aç›klamas› (Tevhid-i Efkâr, 20 Aral›k 1923).
Devlet Hava Yollar›’na ait bir yolcu uça¤› ‹stanbul semalar›nda (1937).
Atatürk, Türk Kad›nlar Birli¤i Baflkan› Nezihe Muhiddin Han›m (Atatürk’ün sa¤›nda) ve
arkadafllar›yla.
Cumhuriyet’in ilân› sonras› eski harflerle
bast›r›lan 1 liral›k banknot.
