835
Türkiye Büyük Millet Meclisi
(Birinci) Geçici ‹cra Heyeti
Birinci TBMM’nin aç›l›fl›n›n üçüncü
günü hükûmet ifllerini yürütmek ama-
c›yla TBMM üyelerince seçilen geçici
icra heyeti (yürütme kurulu). 25 Nisan
1920’den 3 May›s 1920’ye dek görev
yapan, hükûmet ifllerini yürütmek
amac›yla seçilen alt› kiflilik “Geçici
‹cra Heyeti” flu üyelerden olufluyordu:
Baflkan: Mustafa Kemal Pafla (Ata-
türk), TBMM Baflkan›; Millî Müdafaa
Vekili: Fevzi Pafla (Çakmak); Harici-
ye Vekili: Bekir Sami Bey (Kunduh);
Maarif Vekili: Hamdullah Suphi Bey
(Tanr›över); Adliye Vekili: Celâled-
din Arif Bey; Dahiliye Vekili: Câmi
Bey (Baykut); Maliye Vekili: Hakk›
Behiç Bey (Bayiç)
Türkiye Büyük Millet Meclisi
(Birinci) Hükûmeti
3 May›s 1920’de TBMM üyeleri tara-
f›ndan seçilen ilk ‹cra Vekilleri Heyeti.
Birinci TBMM’de aç›k ve kapal› otu-
rum sonucu ve günlerce süren tart›flma-
lardan sonra 2 May›s 1920’de ‹cra Ve-
killerinin (hükûmet üyeleri) seçimine
iliflkin 3 nolu yasada yer alan, hükûmet
üyelerinin Meclis taraf›ndan seçilece¤i
hükmü, daha sonra 4 Kas›m 1920’de ka-
bul edilen 47, 8 Temmuz 1922’de kabul
edilen 244 say›l› yasalarla pekifltirilerek
Cumhuriyet’in ilân›na kadar devam etti.
3 May›s 1920’de TBMM taraf›ndan se-
çilen ilk 11 kiflilik ‹cra Vekilleri Heyeti
flu üyelerden olufluyordu: fier’iyye ve
Evkaf Vekili: Mustafa Fehmi (Gerçe-
ker), Hariciye Vekili: Bekir Sami (Kun-
duh), S›hhat ve ‹çtimaî Muavenet Veki-
li: Dr.Adnan (Ad›var), Millî Müdafaa
Vekili: Fevzi Pafla (Çakmak), Adliye
Vekili: Celâlettin Arif Bey, Naf›a Veki-
li: ‹smail Faz›l Pafla, Erkân-› Harbiye-i
Umumiye Vekili: Albay ‹smet Bey
(‹nönü), Maliye Vekili: Hakk› Behiç
Bey (Bayiç), Maarif Vekili: Dr.R›za
Nur, ‹ktisat Vekili: Yusuf Kemal (Ten-
girflenk), Dahiliye Vekili: Cami Bey
(Baykut).
Türkiye Büyük Millet Meclisi
(TBMM)
Türkiye Cumhuriyeti’nin yasama orga-
n›. ‹stanbul’da toplanan son Osmanl›
Meclis-i Mebusan›’n›n kapat›lmas›ndan
sonra 23 Nisan 1920’de Ankara’da top-
lanan TBMM’ye, Meclis-i Mebusan’›n
baz› üyeleriyle, bir bölümü atama, bir
bölümü de seçimle gelmifl vilâyet ve li-
va temsilcileri kat›ld›. Meclis baflkanl›-
¤›na ise Mustafa Kemal Pafla (Atatürk)
getirildi. 20 Ocak 1921 tarihli Teflkilat-›
Esasiye Kanunu’na (1921 Anayasas›)
göre TBMM, yasama ve yürütme yetki-
lerinin her ikisini de elinde tutuyordu.
Dönemin ‹cra Vekilleri Heyeti’ne (ba-
kanlar kurulu) TBMM Hükûmeti deni-
yordu. TBMM üyelerinin, her vilâyette
iki dereceli seçimle belirlenmesini ön-
gören sistem 1946’daki genel seçimlere
dek korundu. Kendi üyeleri aras›ndan
hükûmet üyelerini seçen TBMM’nin
yasa yapma, de¤ifltirme ya da kald›rma,
antlaflma yapma, savafla ve bar›fla karar
verme yetkileri vard›. TBMM baflkan›,
ayn› zamanda ‹cra Vekilleri Heyeti’nin
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM)
Mustafa Kemal, Cumhuriyet Bayram› tebriklerini kabul sonras› ‹smet ‹nönü, Kâz›m Özalp ve di¤er üyelerle birlikte Meclis’ten ayr›l›rken (29 Ekim 1930).
