ralar, 5 Aral›k 1927’de Osmanl› k⤛t
paralar›yla de¤ifltirildi. Arap alfabesinin
kullan›ld›¤› bu paralar, Lâtin alfabesinin
kullan›m›yla birlikte 1937’de yeni harf-
lerle bas›ld›. Günümüzde madenî para-
lar, Darphane ve Damga Matbaas›; k⤛t
paralar ise Türkiye Cumhuriyet Merkez
Bankas›nca bas›lmaktad›r.
Türk Ocaklar›
II.Meflrutiyet sonras› Türkçülük ak›m›n›
yayg›nlaflt›rmak amac›yla ‹stanbul’da
25 Mart 1912’de kurulan dernek. Kurul-
du¤u y›l baflkanl›¤›n› Ahmet Ferit Tek,
ikinci baflkanl›¤›n› Yusuf Akçura üst-
lendi. Ertesi y›l derne¤in baflkanl›¤›na
Hamdullah Suphi Tanr›över getirildi.
Halide Edip Ad›var, Mehmet Emin
Yurdakul, Ahmet A¤ao¤lu, Ziya Gö-
kalp, Mehmed Fuad Köprülü, derne¤in
önde gelen isimleriydi. Turanc› bir çiz-
gideyken 1918’den sonra siyasî sorunla-
ra a¤›rl›k verdi. Mondros Mütareke-
si’nden sonra, iflgale karfl› ‹stanbul’da
protesto mitinglerinin ve direnifl eylem-
lerinin düzenlenmesinde önemli rol oy-
nad›. ‹stanbul’da bask›lar art›nca üyele-
rinin bir k›sm› Anadolu’ya geçerek Kur-
tulufl Savafl›’na kat›ld›. Türk Yurdu, Ye-
ni Mecmua dergilerini ç›kard› ve k›sa
sürede 100’den fazla flube açt›. 1925’te
Hamdullah Suphi yeniden baflkanl›¤a
getirilirken, Mustafa Kemal’in efli Lâti-
fe Han›m da fahrî baflkanl›¤a seçildi. 10
Nisan 1931’de kapat›larak yerine Hal-
kevleri kuruldu. Cumhuriyet Halk Parti-
si iktidardan düfltükten sonra Demokrat
Parti Manisa milletvekili olan ilk kuru-
cular›ndan Hamdullah Suphi Tanr›-
över’in baflkanl›¤›nda 1949’da yeniden
kurulduysa da önemli bir varl›k göstere-
medi ve Tanr›över’in ölümünden sonra
etkinli¤ini kaybetti (1966). 12 Eylül
1980 askerî darbesinden sonra kapat›ld›;
1986’da yeniden faaliyete geçti.
Türk Paras›n›n K›ymetini Koruma
Hakk›nda Kanun
Cumhuriyet’in ilân› sonras› Türk paras›-
n›n k›ymetini korumayla ilgili olarak ç›-
kar›lan 20 fiubat 1930 tarih ve 1567 sa-
y›l› yasa. Kabul edilen yasaya göre, hü-
kûmete döviz piyasas›na daha yak›ndan
ve do¤rudan müdahale etme yetkisi ta-
n›nd›. T.C. Merkez Bankas›’n›n kurulu-
flundan üç ay önce ç›kar›lan yasa, her
türlü döviz giderini hükûmetin deneti-
mine b›rakmakta ve ihracatç›lara döviz
gelirlerini, T.C. Merkez Bankas›’na sat-
ma yükümlülü¤ü getirmekteydi. Yasa-
n›n bafllang›çta üç y›l olan ilk yürürlülük
süresi daha sonra aral›ks›z olarak üç,
befl, iki ve bir y›ll›k sürelerle, fiubat
1970’te ise 1224 say›l› yasayla süresiz
olarak uzat›ld›. Yasan›n, daha sonraki
y›llarda d›fla aç›lma hedeflerine engel
olmas› üzerine 1983’te hükûmet taraf›n-
dan 30 say›l› kararla yasadaki k›s›tlama-
lar› yumuflatacak önlemler getirildi. Bu
önlemler, 11 A¤ustos 1989’da al›nan 32
say›l› kararla daha da geniflletildi. Böy-
lece her türlü döviz ithali ve Türkiye’de
yaflayan herkesin döviz bulundurmas›
ya da bankalarda döviz hesab› açabilme-
si serbest b›rak›ld›.
Türk Seyyahîn Cemiyeti
bk.
Türkiye Turing ve Otomobil
Kurumu
Türk Tarih Kongresi (Birinci)
Atatürk döneminde Türk Tarihi Tetkik
Cemiyeti taraf›ndan gerçeklefltirilen
kongre (2-11 Temmuz 1932). Ankara
Halkevi konferans salonunda toplanan
kongreye üniversite ö¤retim üyeleri ya-
n› s›ra lise ve ortaokul tarih ö¤retmenle-
ri kat›ld›. Kongrede, Türklerin uygarl›k
ve ‹slâm tarihindeki rolleri üzerinde du-
ruldu; Türklerle ilgili olumsuz görüfl ve
iddialar çürütülmeye çal›fl›ld›. 3 Tem-
muz günü kongrede Reflid Galib’in ko-
nuflmas›n› dinleyen Mustafa Kemal Pa-
828
Türk Ocaklar›
10 liral›k banknot (1937).
23 Nisan 1930’da Ankara’da aç›lan Türk Ocaklar› merkez binas›.
Dönemin tan›nm›fl yazarlar›ndan oluflan Türk Oca¤› üyeleri toplu halde.
11 Nisan 1931 tarihli Cumhuriyet gazetesinin
Türk Ocaklar›yla ilgili manfleti.
Atatürk, Türk Ocaklar› 4.Kurultay›’nda üyelerle birlikte (23 Nisan 1927).
