849
gün olarak Bolu Merkez Hükûmet Ta-
bipli¤ine atand›. Millî Mücadele’nin ilk
günlerinden itibaren Kuvâ-yi Milliyeci-
lerin yan›nda yer ald›. Bolu Müdafaa-i
Hukuk Cemiyeti baflkanl›¤›n› yapt›. Bi-
rinci TBMM’ye Bolu’dan milletvekili
seçildi (1920). Hakk› Bey (Van), ‹bra-
him Süreyya Bey (Manisa) ve Faik Bey
(Edirne) ile birlikte sonradan Çocuk
Esirgeme Kurumu ad›n› alan “Himaye-i
Etfal Cemiyeti”ni kurdu (1921). Çocuk
Esirgeme Kurumu’na yard›m toplamak
ve Türkiye’yi tan›tmak amac›yla
ABD’ye gönderildi. ‹kinci dönemden
bafllayarak 1950’ye kadar memleketi
olan K›rklareli’nden milletvekili seçile-
rek TBMM’deki yerini korudu. “K›rk-
kilise” ad›n›n “K›rklareli” olarak de¤ifl-
tirilmesi hakk›ndaki yasa teklifi 20 Ara-
l›k 1924’te kabul edildi. Millî Tasarruf
ve ‹ktisat Cemiyeti (Ulusal Ekonomi ve
Art›rma Kurumu), Tayyare Cemiyeti
(Türk Hava Kurumu) ve Himaye-i Etfal
Cemiyeti (Çocuk Esirgeme Kurumu) ve
Himaye-i Etfal Kad›n Yard›m Cemiye-
ti’nin (sonradan Yard›msevenler Derne-
¤i ad›n› ald›) kurucular› aras›nda yer al-
d›. ‹dil Biret ve Suna Kan’›n, müzik ö¤-
renimi için yurt d›fl›na gönderilmesiyle
ilgili 5245 say›l› yasan›n ç›kmas›n› sa¤-
lad›. 1950’de Cumhuriyet Halk Parti-
si’nin iktidar› kaybetmesi üzerine siyasî
hayattan çekildi. Atatürk taraf›ndan ken-
disine, çocuklar› koruyan bir mele¤in
ad› olan “Umay” soyad› verildi.
Umumî Kongre Heyeti (Genel
Kongre Kurulu)
Sivas Kongresi’nde seçilen Heyet-i
Temsiliye’den önce, çekilen telgraflarda
kullan›lan imza. “Umumî Kongre Heye-
ti” dendi¤i gibi “Kongre Heyeti” diye de
kullan›l›rd›.
Umur-› fier’iyye Vekâleti
bk.
fier’iyye ve Evkaf Vekâleti (Din
‹flleri ve Vak›flar Bakanl›¤›)
Ungan, Hakk›
1880 Van
3 Nisan 1943 Ankara
Birinci TBMM Van milletvekili. ‹lk ve
ortaö¤renimini Van’da tamamlad›. Pos-
ta ‹daresinde memur olarak devlet hiz-
metine girdi. Vali vekilli¤i yapt›. Son
Osmanl› Meclis-i Mebusan›’na Van
milletvekili seçildi. Meclis-i Mebu-
san’›n da¤›lmas›ndan sonra 13 May›s
1920’de Ankara’ya gelerek Birinci
TBMM’ye Van milletvekili olarak ka-
t›ld› ve ölünceye dek parlamentoda yer
ald›.
Uran, Hilmi
1886 Bodrum
22 Ekim 1957 ‹stanbul
Atatürk döneminde Naf›a ve Adalet Ve-
killi¤i yapan devlet ve siyaset adam›. ‹z-
mir ‹dadîsi’ni ve Mülkiye Mektebi’ni
bitirdikten (1908) sonra ‹zmir’de maiyet
memurlu¤u yapt› (1908-1911). 1911’de
Menemen, 1914’te Çeflme kaymakaml›-
¤›na, 1917’de mülkiye müfettiflli¤ine,
1919’da Kars mutasarr›fl›¤›na atand›.
Son Osmanl› Meclis-i Mebusan›’na
Mu¤la milletvekili seçildi. Meclis-i Me-
busan’›n da¤›lmas› üzerine ‹zmir’e dön-
dü. TBMM Hükûmeti taraf›ndan Antal-
ya mutasarr›fl›¤›na getirildi (1921-
1923). Adana valisi (1925-1926) oldu.
1927-1950 aras› Adana milletvekili ola-
rak parlamentoda bulundu. Bu dönemde
Naf›a Vekilli¤i (1930-1933), TBMM
Baflkan Vekilli¤i (1937-1939), Adalet
Vekilli¤i (1938), Dahiliye Vekilli¤i
(1943-1946) yapt›. Cumhuriyet Halk
Partisi genel sekreteri ve genel baflkan
vekili oldu (1947-1950). 1950’de siyasî
hayattan çekildi. An›lar›, “Hat›ralar›m”
(1959) ad›yla ölümünden sonra yay›m-
land›.
Uras, Ahmed Esad
1882 Amasya
11 Ocak 1957 Ankara
‹kinci TBMM Amasya milletvekili. ‹l-
kö¤renimini Amasya’da, orta ve lise ö¤-
renimini ‹stanbul’da tamamlad›. Mülki-
ye Mektebi’ni bitirdikten sonra ‹zmit
maiyet memurlu¤una atand›. Çeflitli yer-
lerde kaymakaml›k yapt›. 1920’de
TBMM Hükûmetince Emniyet Genel
Müdürlü¤üne atand›. 1922’de Rize mu-
tasarr›f› oldu. ‹kinci TBMM’ye Amas-
ya’dan milletvekili seçildi (1923) ve se-
kizinci dönem sonuna dek (1950)
Amasya milletvekili olarak parlamento-
da yer ald›. Türk Tarih Kurumu üyeli¤i
yapt›.
Bafll›ca eserleri:
Tahmas Kulu
Han’›n Tevarihi
,
Rusçuk Âyan› Alemdar
Mustafa Pafla’n›n Hayat› ve Kahraman-
l›klar›
,
Tarihte Ermeniler ve Ermeni
Meselesi
,
Ni¤bolu Haçl›lar Seferi
.
Uras, R›za Vam›k
1877 Manast›r
30 Ocak 1946 ‹stanbul
Birinci TBMM Sinop milletvekili.
1896’da Harbiye Mektebi’ni bitirdikten
sonra Üçüncü Ordu emrine verildi.
1912’de k›demli yüzbafl› oldu ve jandar-
ma s›n›f›na ayr›ld›. Mondros Ateflkes
Antlaflmas›’ndan sonra Millî Mücade-
le’ye kat›lmak amac›yla emekliye ayr›l-
d› (30 Nisan 1919). Sinop’ta Müdafaa-i
Uras, R›za Vam›k
‹smet ‹nönü, Faut Umay’›n (ortada) kurdu¤u Himaye-i Etfal Cemiyeti’ni ziyareti s›ras›nda
minik yavrularla birlikte.
Fuat Umay
Hilmi Uran
Ahmed Esad Uras
R›za Vam›k Uras
