851
bat 1920’de emrindeki kuvvetlerle Ur-
fa’ya girdi ve günlerce süren çat›flma
sonras› 8 Nisan 1920’de Frans›zlarla ya-
p›lan mütarekeyle Urfa’y› düflman iflga-
linden kurtard›. Birinci TBMM’ye Ur-
fa’dan milletvekili seçilmesi üzerine
Ankara’ya geldi. Konya ‹stiklâl Mahke-
mesi üyeli¤i yapt›. 1923’te ‹kinci
TBMM’ye Kozan milletvekili seçildi.
fieyh Said Ayaklanmas› s›ras›nda kuru-
lan Do¤u ‹stiklâl Mahkemesi baflkanl›-
¤›n› yapt› (1926). Soyad› Yasas›’n›n ka-
bulü sonras› Atatürk taraf›ndan kendisi-
ne “Ursavafl” soyad› verildi. 1931’de ve
1935’te yeniden Urfa milletvekili olarak
TBMM’ye girdi. “Kilikya Facialar› ve
Urfa Kurtulufl Mücadeleleri” adl› eseri
1940’ta Ankara’da yay›mland›.
Us, Hakk› Tar›k
1889 Gördes
20 Ekim 1956 ‹stanbul
‹kinci TBMM Giresun milletvekili, ga-
zeteci ve yazar. Yüksekö¤renimini ‹s-
tanbul Hukuk Mektebi’nde tamamla-
d›ktan sonra (1911) Mercan ve Galata-
saray sultanilerinde edebiyat ö¤retmen-
li¤i yapt›. ‹lk yaz›lar›n› yay›mlad›¤›
Vakit’ten sonra Tercüman-› Hakikat,
Tasvir-i Efkâr gazetelerinde Kurtulufl
Savafl›’n› destekleyen yaz›lar›yla tan›n-
d›. Gizli direnifl örgütü Müdafaa-i Mil-
liye grubu içinde yer ald› ve bu hizmet-
lerinden dolay› kendisine ‹stiklâl Ma-
dalyas› verildi. 1923’te ‹kinci
TBMM’ye Giresun’dan milletvekili
seçilerek parlamentoya girdi. Cumhuri-
yet’in ilk y›llar›nda bas›n meslek örgüt-
lerinin kurulufluna öncülük etti. Matbu-
at Cemiyeti ve Bas›n Birli¤i’nin ‹stan-
bul flubesi baflkanl›¤› görevlerinde bu-
lundu. Ölümüne dek Vakit gazetesinde
yazd›. Ölümünden sonra ‹stanbul Be-
yaz›t’ta, ba¤›fllad›¤› kitaplardan oluflan
ve kendi ad›n› tafl›yan bir kütüphane
kuruldu.
Bafll›ca eserleri:
Meclis-i Me-
busan 1293 (1877) Zab›t Ceridesi
(2
cilt, 1939),
Ahmed Mithat Efendi ile
fiair Fitnat Han›m
(1948),
50.Y›l
(1943).
Us, Mehmed As›m
1884 Gördes
11 Aral›k 1967 ‹stanbul
Vakit gazetesi kurucular›ndan, gazete-
ci, yazar. Gazeteci ve yazar Hakk› Tar›k
Us’un kardeflidir. Ortaö¤renimini Be-
fliktafl Askerî Rüfltiyesi ve Vefa ‹dadî-
si’nde, yüksekö¤renimini Mülkiye
Mektebi’nde tamamlad› (1907). Bir sü-
re Ziraat Bankas›’nda çal›flt›ktan sonra
‹zmir vilâyeti maiyet memurlu¤u ve El-
mal› kaymakaml›¤› (1907-1909) görev-
lerinde bulundu. Tanin gazetesinde ça-
l›flt›. Erkek Ö¤retmen Okulu’nda, Gala-
tasaray Sultanisi’nde ö¤retmenlik; Ma-
liye Nezareti’nde memurluk yapt›
(1914-1918). Resmî görevden ayr›larak
Ahmed Emin Yalman’la birlikte Vakit
gazetesini ç›kard› (1918). Cumhuri-
yet’in ilân›ndan sonra 1927’de Art-
vin’den milletvekili seçildi ve 1950 y›-
l›na dek parlamentoda görev yapt›.
“1930-1950 Hat›ra Notlar›” adl› kitab›,
Atatürk, ‹nönü, II.Dünya Savafl› ve de-
mokrasi rejimine girifl hakk›nda çeflitli
yaz›lar› içerir.
Bafll›ca eserleri:
Karika-
tür
(1911),
Anadolu Yavrusunun Kitab›
(Ahmet Cevat ile, 1917),
‹zmir’den
Bursa’ya
(1922),
Yugoslavya Seyahat
Notlar›
(1936),
Londra Seyahat Notlar›
(1939),
‹stanbul’dan Çoruh’a
(1948),
Gördüklerim, Duyduklar›m, Duygula-
r›m
(1964),
Son Yüzelli Y›l›n Tarihi:
Tanzimat Paflalar›
(1965).
Usman, Mazhar Osman
1884 Sofulu
31 A¤ustos 1951 ‹stanbul
Atatürk döneminde Türkiye’de ça¤dafl
psikiyatrinin temellerini atan hekim. As-
kerî T›bbîye’yi bitirdikten sonra, Münih
ve Berlin’de, ak›l ve ruh hastal›klar›yla
ilgili uzmanl›k e¤itimi gördü. Balkan
Savafl›’na kat›ld›ktan sonra, I.Dünya Sa-
vafl› boyunca Haydarpafla Askerî Hasta-
nesi ve Haseki Hastanesi’nde çal›flt›. Sa-
vafl sonras› Zeynepkâmil Hastanesi’nde
görev ald›. Cumhuriyet’in ilân› sonras›
‹stanbul Toptafl› Bimarhanesi’nin Bak›r-
köy’e tafl›nmas› üzerine (1927) buran›n
baflhekimli¤ine getirildi. 1933’te ordi-
naryüs profesör oldu. “Ak›l ve Sinir
Hastal›klar› Cemiyeti” ve “‹çki ile Mü-
cadele Cemiyeti”nin de kurucusu olan
Mazhar Osman’›n “S›hhat Almana¤›”
(1933), “Sinir Hastal›klar›” (1934-
1936), “Öjenik, ‹¤difl, K›s›r” (1935),
“Konferanslar›m” (1941), “Psychiatria”
(1947) gibi eserleri vard›r.
Uflak
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda Yunan iflgali-
ne u¤rayan ve yo¤un çat›flmalara sahne
olan ‹çbat› Anadolu’nun güneybat› kesi-
minde kent. 1429’da Osmanl› toprakla-
r›na kat›lan yöre, 16.yüzy›lda Celâlî
Ayaklanmalar› ve 18.yüzy›lda âyan bas-
k›lar›ndan oldukça zarar gördü. 19.yüz-
y›l sonlar›nda Hüdavendigâr (Bursa) vi-
Uflak
Hakk› Tar›k Us
As›m Us
Mazhar Osman Usman
Yunan iflgal güçleri Uflak’ta (29 A¤ustos 1920)
