gerçeklefltirdi (1916-1918). Osmanl›
Devleti, I.Dünya Savafl›’ndan yenik ç›-
k›p da iflgal bafllay›nca Müdafaa-i Milli-
ye Cemiyeti’nin sinema araç ve gereçle-
ri, iflgal kuvvetlerinin eline geçmemesi
için Malûl Gaziler Cemiyeti’ne aktar›-
l›nca cemiyetin sinema çal›flmalar›n› yö-
netti. Ahmet Fehim Efendi’nin çekti¤i
“Mürebbiye”, “Binnaz” ve daha sonra
Muhsin Ertu¤rul’un yönetti¤i “Bo¤aziçi
Esrar›” (1922) adl› filmde görüntü yö-
netmenli¤i yapt›. Ayn› y›l Kurtulufl Sa-
vafl› üzerine “Zafer Yollar›” adl› belge-
seli çekti. 1924’te orduda sinema çal›fl-
malar›n›n yeniden düzenlenmesi üzeri-
ne Ordu Film Çekme Merkezi’nin labo-
ratuvar grup amirli¤ine atand› ve bu gö-
revinden 1954’te emekli oldu. Yapt›¤›
çal›flmalarla Türkiye’de sineman›n ta-
n›nmas›na ve yayg›nlaflmas›na büyük
katk›lar› oldu. Bafll›ca Filmleri: Anafar-
talar’da ‹tilâf Ordular›n›n Püskürtülmesi
(1915), Çanakkale Muharebeleri
(1916), Esir ‹ngiliz Generali (1916), Va-
hideddin’in Biat Merasimi (1918), Sul-
tanahmet’te ‹zmir ‹çin Miting (1919),
Zafer Yollar› (1922), ‹zmir Zaferi
(1922).
Uzsoy, Mustafa Münip
1878 ‹stanbul
29 Temmuz 1950 ‹stanbul
Kurtulufl Savafl› komutanlar›ndan.
1895’te Harp Okulu’nu bitirdikten son-
ra Osmanl›-Yunan (1897), Balkan ve
I.Dünya Savafllar›na kat›ld›. I.Dünya Sa-
vafl›’nda Çanakkale ve Filistin cephele-
rinde savaflt›. 9 fiubat 1921’de Kurtulufl
Savafl›’na kat›lmak üzere ‹nebolu üze-
rinden Ankara’ya geçti. Kurtulufl Sava-
fl›’nda tümen komutanl›¤› yapt›.
1931’de emekliye ayr›ld›. Manisa Asrî
Mezarl›¤›’ndaki mezar› 1988’de Anka-
ra’daki Devlet Mezarl›¤›’na nakledildi.
Uzunçarfl›l›, ‹smail Hakk›
23 A¤ustos 1888 ‹stanbul
10 Ekim 1977 ‹stanbul
Osmanl› Devleti’nin Kurulufl ve Gelifl-
me Dönemi’ne iliflkin çal›flmalar›yla
tan›nan tarihçi. Ortaö¤renimini Mer-
can ‹dadîsi’nde, yüksekö¤renimini Dâ-
rülfünun Edebiyat Bölümü’nde ta-
mamlad› (1910). Uzun bir süre Kütah-
ya ‹dadîsi’nde tarih-co¤rafya ö¤retme-
ni olarak görev yapt›. 1922’de Kasta-
monu Sultanisi tarih ö¤retmenli¤ine
atand›. Aç›ksöz gazetesinde yaz›lar
yazd›. Ayn› y›l Karesi (Bal›kesir) Lise-
si Müdürlü¤üne atand›. 1925’te Maarif
Vekâleti (Millî E¤itim Bakanl›¤›) ge-
nel müfettifli, 1926’da ‹lkö¤retim Ge-
nel Müdürü oldu. 1927’de Bal›kesir
milletvekili seçilerek 1950’ye dek
TBMM’de yer ald›. 1932-1939 aras›n-
da ‹stanbul Üniversitesi Edebiyat Fa-
kültesi Tarih Bölümü’nde ders verdi.
1950-1960 aras›nda ayn› görevi konfe-
ransç› olarak sürdürdü. ‹lk yap›tlar› da-
ha çok yerel tarih araflt›rmalar› ve kent
monografileridir. Daha sonra, 1931’de
üye oldu¤u Türk Tarih Kurumu ad›na
Türkçede Osmanl› tarihi üzerine ayr›n-
t›l› bir çal›flma olan Enver Ziya Ka-
ral’›n “Osmanl› Tarihi” (1947-1962, 8
Cilt) adl› eserinin ilk dört cildini yazd›.
Ayr›ca Osmanl› devlet örgütlenmesi
ve kurumlar› konusunda genifl kap-
saml› eserler verdi.
Bafll›ca eserleri:
Sivas fiehri
(1928),
Kütahya fiehri
(1932),
Anadolu Beylikleri
(1937),
Os-
manl› Devleti Teflkilât›na Medhal
(1941),
Osmanl› Devleti Teflkilât›ndan
Kap›kulu Ocaklar›
(1934-1944, 2
Cilt),
Osmanl› Devleti’nin Saray Tefl-
kilât›
(1945),
Osmanl› Devleti’nin
Merkez ve Bahriye Teflkilât›
(1948),
Osmanl› Devleti’nin ‹lmiye Teflkilât›
(1965),
Mekke-i Mükerreme Emirleri
(1972),
Çandarl› Vezir Ailesi
(1974).
Uzunköprü
Mondros Mütarekesi sonras› Frans›z
ve ard›ndan Yunan iflgaline u¤rayan,
Marmara Bölgesi’nin Trakya kesimin-
de, Edirne iline ba¤l› ilçe. 19.yüzy›l
sonlar›nda Edirne vilâyetinin Merkez
sanca¤›na ba¤l› Cisr-i Ergene kazas›-
n›n s›n›rlar› içindeydi. 30 Ekim 1918
Mondros Mütarekesi’nden sonra 4
Kas›m 1918’de Frans›zlar, birkaç ay
sonra da Yunan askerleri yöreye gelip
14 May›s 1920’de toplu bir sald›r›
bafllatarak yörenin bat› kesimini iflgal
ettiler; Temmuz 1920’de tüm Trak-
ya’y› ele geçirdilerse de 11 Ekim
1922’de imzalanan Mudanya Mütare-
kesi sonras› yöreyi terk ettiler. Yuna-
nistan s›n›r›na 11 km uzakl›kta olan,
eskiden Cisr-i Ergene, Kasr-› Ergene
ve Cesr-i Ergene adlar›yla an›lan kent,
ilçenin ortabat› kesimindedir.
854
Uzsoy, Mustafa Münip
Edirne Uzunköprü istasyonundan bir görünüm.
‹smail Hakk› Uzunçarfl›l›
1877-78 Osmanl›-Rus Savafl›’nda ölen Rus askerleri an›s›na ‹stanbul Yeflilköy’de dikilen an›t
(üstte) ve bu an›t›n y›kt›r›l›fl› (Foto¤raf: Ali Fuat Uzk›nay, 14 Kas›m 1914).
