847
‹lk ve ortaö¤renimini Diyarbak›r’da ta-
mamlad›ktan sonra medrese ö¤renimi
gördü. Ö¤retmenlik ve yöneticilik yapt›.
‹kinci TBMM’ye Diyarbak›r’dan mil-
letvekili seçildi. Diyarbak›r Belediye
Baflkanl›¤› görevinin ard›ndan Urfa
(1939-1943) ve Diyarbak›r (1943-1950)
milletvekili olarak yeniden parlamento-
da yer ald›.
Ulu¤, Naflit Hakk›
1902 ‹stanbul
28 Nisan 1977 Bonn
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda Atatürk’ün di-
rektifiyle Ankara’da yay›mlanan Hâki-
miyet-i Milliye gazetesinin yaz› iflleri
müdürü. Mütareke y›llar›nda Vakit ga-
zetesinde çal›flmaya bafllad›. Bu arada
Hukuk Fakültesi’ne devam ederek
1922’de mezun oldu. Vakit gazetesinin
Ankara muhabirli¤ini yapt›. Kurtulufl
Savafl› bafllar›nda Atatürk’ün direktifi
üzerine Ankara’da yay›mlanan Hâkimi-
yet-i Milliye gazetesinin yaz› iflleri mü-
dürlü¤üne getirildi (1925). 1931 ve
1935’te Kütahya milletvekili olarak
TBMM’ye girdi. 1939-1952 aras› Hâki-
miyet-i Milliye’nin “Ulus” ad›n› alma-
s›ndan sonra gazetenin müessese mü-
dürlü¤ünü yapt›. Bu arada 1944-1950
aras› Ankara’da ‹l Genel Meclisi üyeli-
¤inde bulundu. 1953’te Türk Bas›n Bir-
li¤i Resmî ‹lânlar Genel Müdürü oldu.
Cumhuriyet’in kurulufl y›llar›na iliflkin
araflt›rma ve incelemeleri yay›mland›.
Bafll›ca eserleri:
Derebeyi ve Dersim
(1931),
Tunceli Medeniyete Aç›l›yor
(1938),
Çanakkale Destan›n›n 50. Y›l›
(1966),
Emperyalizme Karfl› Türkiye
1922-1924
(1971),
Siyasî Yönleriyle
Kurtulufl Savafl›
(1973),
Hemflehrimiz
Atatürk
(1973).
Ulukan, Hakk› Hami
1889 Sinop
5 Eylül 1938 Samsun
Birinci TBMM Sinop milletvekili. ‹lk
ve ortaö¤renimini Sinop’ta tamamlad›.
Konya Hukuk Mektebi’ni bitirdi. Si-
nop’ta avukatl›k yapt›. Müdafaa-i Hu-
kuk Cemiyeti’nde çal›flt›. Birinci
TBMM’ye Sinop’tan milletvekili seçil-
di (1920). Koçgiri Ayaklanmas›’n› so-
ruflturmakla görevli kurulda yer ald›.
Milletvekilli¤i sona erince avukatl›k
yapt›.
Uluk›flla
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda Akdeniz Böl-
gesi’ndeki Kuvâ-yi Milliye güçlerinin
üssü durumunda olan, Ni¤de iline ba¤l›
ilçe. 1466’da Osmanl› topraklar›na ka-
t›ld›. 20.yüzy›l bafllar›nda Konya vilâye-
tinin Ni¤de sanca¤›na ba¤l› bir kazayd›.
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda Adana ve yö-
resindeki Frans›z iflgalcilere karfl› müca-
dele veren Kuvâ-yi Milliye güçlerinin
üssü durumunda olan kasaban›n kuzey
kesimindeki bir bölüm topraklar›, ‹ç
Anadolu Bölgesi s›n›rlar› içindedir.
Ulunay, Refii Cevad
1890 fiam
4 Kas›m 1968 ‹stanbul
Kurtulufl Savafl› karfl›t› yaz›lar› nedeniy-
le “Yüzellilikler” listesine al›narak yurt
d›fl›na ç›kar›lan gazeteci ve yazar. Anka-
ra Valisi olan babas› Ali Muhittin Pa-
fla’n›n memuriyeti dolay›s›yla bulundu-
¤u fiam’da dünyaya geldi. Ortaö¤reni-
mini Galatasaray Sultanisi’nde tamamla-
d› (1909). Tanin ve ‹kdam gazetelerinde
çal›flt›ktan sonra fiehrah gazetesinin ya-
z›iflleri müdürlü¤ünü yapt›. Alemdar ga-
zetesini ç›kard›. Mahmud fievket Pa-
fla’n›n vurulmas› olay›ndan sonra gazete-
sini kapatt›. Siyasî nedenlerle Sinop,
Konya ve Çorum’a sürgüne gönderildi.
Mondros Mütarekesi’nden sonra ‹stan-
bul’a dönerek yeniden yay›mlamaya
bafllad›¤› Alemdar’da Kurtulufl Savafl›
karfl›t› yaz›lar yan› s›ra ‹ngiliz Muhipleri
Cemiyeti’nin örgütlenme çal›flmalar›na
genifl yer verdi. Gazetesini, iktidarda bu-
lunan iflbirlikçi Hürriyet ve ‹tilâf F›rka-
s›’n›n yar› resmî organ› durumuna getir-
di. Parti içinde sözü geçen kiflilerden ol-
du. Cumhuriyet’ten sonra “Yüzellilik-
ler” listesine al›nanlarla birlikte yurt d›fl›-
na ç›kar›ld› (1922-1938). Atatürk’ün
ölümünden sonra ç›kar›lan genel af son-
ras› Türkiye’ye döndü. Yeni Sabah ve
Milliyet (1953-1968) gazetelerinde f›kra
yazarl›¤› yan› s›ra, tiyatro elefltirileri ve
romanlar yazd›; çeviriler yapt›. Yaflam›-
n›n sonuna dek, dilimizin özleflme ak›-
m›na karfl› duran bir yazar olarak görün-
dü.
Bafll›ca eserleri:
Köle
(1945),
Enkaz
Aras›nda
(1945),
Say›l› F›rt›nalar
(1958),
‹htiflamDiyar› Hindistan
(1962),
Bir Baflka Âlem
(1964),
Mermer Köflkün
Sahibi
(1995),
Sürgün Hat›ralar›
(2000).
Ulus
10 Ocak 1920’de Ankara’da yay›mlan-
maya bafllayan Hâkimiyet-i Milliye ga-
zetesinin 1934’ten sonraki ad›. 28 Ka-
s›m 1934’te “Ulus” ad›yla yay›mlanma-
ya bafllad›. Çok partili döneme kadar hü-
kûmet organ› niteli¤inde yay›mland› ve
Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) res-
mî yay›n organ› oldu. 1953’te Demokrat
Parti (DP) iktidar›nca ç›kar›lan bir ya-
sayla bir süre kapat›ld›. 1954’te Nihat
Erim yönetiminde “Yeni Ulus” ad›yla
ç›kt›. Ayn› y›l içinde ad› “Halkç›” oldu.
1955’ten sonra “Ulus” ad›yla CHP’nin
yay›n organ› olarak yeniden ç›kt›.
1971’de Yaflar Aysev ve Vedat Dalokay
taraf›ndan sat›n al›nd›ktan sonra “Bar›fl”
ad›yla yay›m›n› sürdürdüyse de eski et-
kinli¤ini yitirdi.
Ulusal Egemenlik ve Çocuk
Bayram› (23 Nisan)
23 Nisan 1920’de Türkiye Büyük Millet
Meclisi’nin aç›ld›¤› günün y›ldönümle-
rinde kutlanan ulusal bayram. ‹lk kez
1921’de Hâkimiyet-i Milliye Bayram›
olarak kutland›. 23 Nisan 1929’da Ço-
Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayram› (23 Nisan)
Naflit Hakk› Ulu¤
Hakk› Hami Ulukan
Refii Cevad Ulunay
Ulus gazetesinin 11 Kas›m 1938 tarihli nüshas›.
Mustafa Kemal, 23 Nisan 1929’daki Hâkimiyet-i Milliye Bayram› kutlamalar›nda çocuklarla.
