853
Uz, Behçet
1893 Buldan
19 May›s 1986 ‹zmir
Atatürk döneminde ‹zmir Belediye Bafl-
kanl›¤› yapan, hekim ve siyaset adam›.
Ortaö¤renimini Buldan’da tamamlad›k-
tan sonra ‹zmir Lisesi’ni bitirdi. Yükse-
kö¤renimini ‹stanbul T›p Fakültesi’nde
yapt›. fiiflli Çocuk Hastanesi’nde asis-
tan, T›p Fakültesi’nde çocuk hastal›klar›
kürsüsü müderris muavini, ‹zmir Mem-
leket Hastanesi’nde çocuk servisi flefi
olarak çal›flt›. 1932-1942 aras› ‹zmir be-
lediye baflkanl›¤› s›ras›nda ça¤dafl flehir-
cilik anlay›fl›na uygun düzenlemeler
yapt›. Baflta Kültürpark olmak üzere,
kentin imar›na büyük özen gösterdi.
1942’de yap›lan araseçimlerde Denizli
milletvekili seçilerek parlamentoya gir-
di. Birinci fiükrü Saraço¤lu Hükûme-
ti’nde Ticaret Vekilli¤i (1942-1943)
yapt›; 1946 seçimlerinde Denizli millet-
vekili olarak parlamentodaki yerini ko-
rudu. Recep Peker (1946-1947) ve Bi-
rinci Hasan Saka (1947-1948) hükûmet-
lerinde Sa¤l›k Bakanl›¤› görevlerinde
bulundu. 1953’te Cumhuriyet Halk Par-
tisi’nden (CHP) ayr›larak Demokrat
Parti’ye (DP) girdi. 1954 ve 1957 se-
çimlerinde DP’den ‹zmir milletvekili
seçildi. Üçüncü Adnan Menderes Hükû-
meti’nde Sa¤l›k Bakanl›¤› yapt› (1954-
1955).
Uzel, Hasan Zaim (Çelebio¤lu)
1882 Menemen
8 A¤ustos 1941 Ankara
‹kinci TBMM Saruhan milletvekili, he-
kim. 1907’de T›bbiye Mektebi’ni bitir-
dikten sonra ayn› y›l Akseki Belediye
Tabipli¤ine atand›. Çeflitli yerlerde he-
kim olarak görev yapt›. Gazi Ahmed
Muhtar Pafla Hükûmeti döneminde gö-
revden al›nd›. Balkan ve I.Dünya Savafl-
lar›na kat›ld›. Menemen’in iflgali s›ra-
s›nda Yunanl›lar taraf›ndan tutukland›.
Serbest kald›¤›nda Ekim 1919’da Eflme
Hükûmet Tabipli¤i görevine getirildi ve
yöredeki Müdafaa-i Hukuk Heyeti’ne
seçildi. Millî Mücadele’ye kat›ld›. Sa-
vafltan sonra Manisa Sa¤l›k Müdürlü¤ü-
ne atand›. Bu görevdeyken ‹kinci
TBMM araseçimlerinde Saruhan’dan
milletvekili seçildi (1926) ve yaflam›n›n
sonuna dek parlamentoda yer ald›.
Uzer, Hasan Tahsin
29 A¤ustos 1877 Prizren/Kosova
3 Aral›k 1939 ‹stanbul
Birinci TBMM ‹zmir milletvekili. ‹lk ve
ortaö¤renimini Selânik’te tamamlad›.
1897’de Mülkiye Mektebi’ni bitirdi¤i
y›l ‹ttihat ve Terakki Cemiyeti’ne üye
oldu¤u iddias›yla tutuklan›p sürgün ola-
rak Drama’n›n Pürs›çan nahiyesine mü-
dür olarak atand›. 1901’de kaymakam-
l›k s›nav›n› kazanarak çeflitli yerlerde
kaymakaml›k, mutasarr›fl›k, valilik yap-
t›. En son Ayd›n valisiyken a盤a al›nd›
(28 Kas›m 1918). Son Osmanl› Meclis-
i Mebusan›’na ‹zmir milletvekili seçildi.
Meclis-i Mebusan’›n da¤›lmas›ndan
sonra ‹ngilizler taraf›ndan tutuklan›p
Malta’ya sürüldü. 6 Nisan 1921’de Mal-
ta’dan kaçarak Ankara’ya geldi ve Bi-
rinci TBMM’ye ‹zmir milletvekili ola-
rak kat›ld› (1922). Ardahan, Erzurum ve
Konya milletvekili olarak 1935’e kadar
parlamentoda bulundu. Atatürk taraf›n-
dan kendisine “Uzer” soyad› verildi.
An›lar› “Makedonya’da Eflk›yal›k Tari-
hi ve Son Osmanl› Yönetimi” (1979) ad›
alt›nda yay›mland›.
Uzk›nay, Ali Fuat
1888 ‹stanbul
29 Mart 1956 ‹stanbul
I.Dünya ve Kurtulufl Savafl› y›llar›nda
savafl filmleri ve belgeseller çeken ilk
Türk sinema yönetmeni. Galatasaray Li-
sesi’ni ve Dârülfünun Fen Bölümü’nü
bitirdi. II.Meflrutiyet’in ilân›ndan sonra
film gösteren sinemalar›n artmas›yla
birlikte sinemaya ilgi duydu. Memur
olarak çal›flt›¤› ‹stanbul Lisesi’nde ö¤-
rencilere sinema gösterileri düzenledi.
I.Dünya Savafl› s›ras›nda yedeksubay
olarak askere al›nd› ve orduda film çek-
mekle görevlendirildi. I.Dünya Sava-
fl›’nda askere al›nd›¤› s›rada “Ayastafa-
nos’taki (Yeflilköy) Rus Abidesinin Y›-
k›l›fl›”n› filme alarak 150 m uzunlu¤un-
daki ilk Türk filmini çekti (14 kas›m
1914). Ayn› y›l fiakir-Kemal Seden kar-
defllerle birlikte ilk yerleflik sinema olan
Ali Efendi Sinemas›’n› kurdu ve ifllet-
mecisi oldu. 1915’te Enver Pafla’n›n is-
te¤iyle Merkez Ordusu Sinema Daire-
si’ni (MOSD) kurdu ve bu kurumun yö-
neticisi oldu. Haber ve savafl filmleriyle
belgeseller çekti. ‹lk uzun metrajl› Türk
filmi olan “Himmet A¤a’n›n ‹zdivac›”n›
Uzk›nay, Ali Fuat
Kurtulufl Savafl› y›llar›nda çekti¤i savafl filmleri ve belgesellerle tan›nan Ali Fuat Uzk›nay,
bir çal›flma s›ras›nda.
Hasan Tahsin Uzer
Behçet Uz, ‹zmir belediye baflkanl›¤› yapt›¤› dönemde (20 Ekim 1941).
Ali Fuat Uzk›nay
