861
için idam fermanlar› ç›kartt›. 10 A¤ustos
1920’de Türk milletine özgür yaflama
hakk› tan›mayan Sevr Antlaflmas›’n› im-
zalad›. 30 A¤ustos 1922’de büyük taar-
ruzu gerçeklefltiren TBMM, ‹tilâf Dev-
letleri’yle Mudanya Mütarekesi’ni imza-
lay›nca durumu güçleflti. Kurtulufl Sava-
fl›’ndan sonra 1 Kas›m 1922’de
TBMM’nin saltanat› kald›rmas›ndan
sonra 17 Kas›m’da bir ‹ngiliz z›rhl›s›yla
‹stanbul’dan kaçt›. Önce Malta’ya ve da-
ha sonra Mekke’ye gitti. Son olarak ‹tal-
ya’ya yerleflti ve orada öldü. Cenazesi
daha sonra fiam’a götürülerek Süleyma-
niye Camii haziresine gömüldü.
Vahdeddin (Mehmed VI)
Padiflah Vahdeddin, Y›ld›z Saray›’na gelen ‹ngiliz subaylar›n› selâmlarken.
Sultan Vahdeddin, o¤lu Ertu¤rul Efendi ve Baflmabeyncisi Ömer Bey’le birlikte Malta’da
karaya ç›karken.
Hain Vahdeddin, Bir ‹ngiliz Harp Gemisiyle
‹stanbul’dan Kaç›yor
17 Kas›m 1922 tarihli resmî bir telgraf›n ilk cümlesi fluydu: “Vahded-
din Efendi bu gece saraydan ayr›lm›flt›r.” Bu telgraf›n bir iki cüm-
lesini daha 18 Kas›m 1922 gününe ait Meclis tutanaklar›nda okumufl-
sunuzdur. Fakat telgraf›n asl›nda, bu ayr›l›fla kimlerin yard›m etmifl
olabilece¤inden, kutsal emanetlerin nas›l korunaca¤›ndan ve daha
baflka hususlardan bahseden alt taraf› da vard›r.
Ayn› gün Meclis’te okunmufl bir mektup suretiyle ona ekli -ajanslar-
la yay›mlanm›fl- bir bildiri suretini de zab›tlardan bir daha okuyal›m:
17.11.1922
Mektup Sureti
Bir nüshas›n› iliflik olarak sundu¤um resmî bildiride
aç›kland›¤› gibi, Zat›flahane, ‹ngiltere’nin koruyucu-
lu¤una s›¤›narak bir ‹ngiliz harp gemisiyle ‹stan-
bul’dan ayr›lm›flt›r....
‹mza: Harrington
Mektuba Ekli Bildiri Sureti
“Resmen bildirilir ki, Zat›flahane, bugünkü durum
karfl›s›nda hürriyet ve hayat›n› tehlikede gördü¤ün-
den, bütün Müslümanlar›n halifesi s›fat›yla ‹ngiliz
himayesini ve ayn› zamanda ‹stanbul’dan baflka bir
yere götürülmesini istemifltir. Zat›flahane’nin iste¤i
bu sabah yerine getirilmifltir. Türkiye’deki ‹ngiliz
Kuvvetleri’nin Baflkomutan› General Sir Charles Har-
rington (Sör Çarlz Harrington), Zat›flahane’yi almaya
giderek bir ‹ngiliz harp gemisine kadar kendisine efl-
lik etmifl ve Zat›flahane, vapurda Akdeniz Filosu
Genel Komutan› Amiral Sir De Brook (Sör Bruk)
taraf›ndan karfl›lanm›flt›r. ‹ngiliz Fevkalâde Komiser
Vekili Sir Newill Henderson, Zat›flahane’yi gemide
ziyaret ederek Kral Beflinci George’a bildirilmek
üzere arzular›n› sormufltur.”
General Harrington’un, Ulviye Sultan ad›nda bir han›ma gönderdi¤i
Frans›zca bir mektup da vard›r. Bu mektup, “hiçbir karfl›l›k veril-
memifl oldu¤u” notuyla Refet Pafla’ya gönderilmifl. O da, 25 Kas›m
Osmanl› Padiflah› Vahdeddin’in Malta’ya kaç›fl
haberi (Tercüman-› Hakikat, 18 Kas›m 1922).
fiehzadeli¤i s›ras›nda Almanya-Avusturya’ya giden Vahdeddin ve onunla birlikte geziye
kat›lan Mustafa Kemal, Alman Genel Karargâh›’ndan ç›karken (19 Aral›k 1917).
▲
VAHDEDD‹N’‹N KAÇIfiI
ATATÜRK’ÜN
ANLATIMIYLA
NUTUK’TA
