Elâz›¤ vali vekilli¤ine getirildi. Sivas’ta
Heyet-i Temsiliye çal›flmalar›na kat›ld›.
Son Osmanl› Meclis-i Mebusan›’na Van
milletvekili seçildi. Meclis-i Mebu-
san’›n da¤›lmas›ndan sonra Ankara’ya
gelerek Birinci TBMM’ye Van millet-
vekili olarak kat›ld›. 12 Temmuz
1920’de Konya valili¤ine atand›. Deli-
bafl Ayaklanmas›’n›n bast›r›lmas› s›ra-
s›nda görevini yeterince yerine getirme-
di¤i gerekçesiyle 1 Aral›k 1920’de vali-
lik görevinden uzaklaflt›r›l›p hakk›nda
Meclis soruflturmas› aç›ld›ysa da aklan-
d›. Dönem sonras› ‹stanbul’a yerleflti.
Var Olmak
‹lhan Tarus’un Kurtulufl Savafl›’n› iflle-
di¤i roman› (1957). «Olaylar, Çanakka-
le ve ‹stanbul’un iflgal alt›nda oldu¤u
Mütareke devrinde (1919-1922) Mar-
mara’n›n güneybat› köflesinde Biga ilçe-
siyle ilçenin bucaklar›ndan Karabiga’da
geçer. Padiflah ve ‹ngiliz taraftar› Anza-
vur Ahmet Pafla ile Reji Müdürü Hamdi
Bey, roman›n iki kahraman›d›r. Hamdi
Bey, ilçenin yafll›lar›ndan Hac› Rifat’la
birlikte ilçeyi Millî Mücadele’ye haz›r-
lamakta, saltanat iktidar›na ba¤l› ilçe yö-
neticilerinden kuvvet alan Anzavur kuv-
vetleriyle gizli-aç›k çat›flmakta, çarp›fl-
maktad›r. Bir gün Anzavur’un bir köyü
basaca¤›n› haber alan Hamdi Bey, em-
rindeki adamlar› bu köyün savunulmas›-
na yollar, dairede yaln›z kal›r. Bunu ö¤-
renen ve Anzavur’a ba¤l› flaki Kara Ha-
san, yedi-sekiz atl›yla reji müdürlü¤ünü
basar; Hamdi Bey tabancaya davran›r,
Kara Hasan’› öldürür, fakat kendisi de
Kara Hasan’›n adamlar›n›n kamalar›yla
delik deflik, koltu¤una y›¤›l›r.» Kaynak :
Mürflit Balabanl›lar, Türk Roman›nda
Kurtulufl Savafl›, Türkiye ‹fl Bankas› Ya-
y›nlar›, ‹stanbul 2003, s.211.
Vardar, Galip
1897 Serez
10 Kas›m 1958 ‹stanbul
Mondros Mütarekesi sonras› Kuvâ-yi
Milliye ad›na ‹stanbul’da istihbarat gö-
revlisi olarak çal›flan ö¤retmen. Bal›ke-
sir ‹dadîsi’ni bitirdikten sonra I.Dünya
Savafl›’na gönüllü olarak kat›ld› (1914-
1918). Çanakkale’de Atatürk’ün komu-
ta etti¤i 19.Tümen’de görev yapt›; Sed-
dülbahir’deki çarp›flmalarda bulundu.
Mondros Mütarekesi’nden sonra ‹stan-
bul’da MM Grubu içinde Kuvâ-yi Mil-
liye ad›na istihbarat görevlisi olarak ça-
l›flt›¤› y›llarda her gün Baltaliman›’nda-
ki Damat Ferit Pafla’n›n yal›s›ndan (Bal-
taliman› Kemik Hastanesi) ald›¤› haber-
leri yaya olarak Topkap›’daki MM Gru-
bu baflkanl›¤›na iletti. Anadolu’ya geçe-
rek Millî Mücadele’ye kat›ld› ve Sakar-
ya Meydan Savafl›’nda yaraland›. Zafer-
den sonra Dârülfünun Edebiyat Bölü-
mü’nü bitirdi. Kabatafl Lisesi’nde k›rk
y›la yak›n tarih ö¤retmenli¤i yapt›. Ata-
türk’ün ölüm y›ldönümünde Kabatafl
Lisesi’ndeki törende Çanakkale Savafl-
lar›’n› anlat›rken geçirdi¤i kalp krizi so-
nucu öldü.
Varl›k
Atatürk döneminde, önce Ankara’da,
ard›ndan ‹stanbul’da yay›mlanan kültür
ve sanat dergisi. 15 günde bir yay›mla-
n›rken daha sonra ayl›k olarak ç›kt›. 15
Temmuz 1933’te, Yaflar Nabi Nay›r,
Sabri Esat Siyavuflgil ve Nahit S›rr› Örik
taraf›ndan ç›kar›ld›. Derginin sahipli¤ini
daha sonra tek bafl›na Yaflar Nabi üst-
lendi. Temmuz 1946’ya dek Ankara’da,
bu tarihten sonra ise ‹stanbul’da yay›m-
land›. Edebiyat ve sanat alanlar›nda ya-
z›lara, fliir ve öykülere yer verdi. fiiirde
1940 Kufla¤›, hikâyede de köy ç›k›fll›
yazarlar›n oluflturdu¤u sanat ortam›na
kap›lar›n› açt›; ard›ndan Garip ak›m›n›n
en etkili yay›n organlar›ndan biri oldu.
Atatürkçü çizgiden taviz vermeyen nite-
li¤iyle 1970’li y›llara kadar Türkiye’de
en çok satan, edebiyat ve sanat dergisi
niteli¤ini korudu. Günümüzde de top-
lumcu gerçekçi anlay›fl do¤rultusundaki
yay›n çizgisini sürdürmektedir.
Vasfi Hoca
?
1926 Silistre
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda Anadolu’daki
Millî Mücadele Hareketi’ne karfl› ç›kan
Osmanl› Adliye ve Evkaf Nâz›r›. Os-
manl› Meclis-i Mebusan›’na Bal›kesir
milletvekili olarak girdi (1908). Adliye
ve Evkaf bakanl›klar›ndan sonra Âyan
Meclisi üyeli¤ine atand›. Kurtulufl Sava-
fl›’n›n kazan›lmas›ndan sonra M›s›r’a
kaçt›. “Yüzellilikler” listesine al›nd›.M›-
s›r’dan Romanya’ya geçti ve orada Si-
listre kasabas›nda öldü.
Vas›f Bey (Ç›nar)
bk.
Ç›nar, (Hüseyin) Vas›f
Vatan
Ahmet Emin Yalman taraf›ndan 26
Mart 1923’te ‹stanbul’da yay›mlanan
günlük, siyasî gazete. Hükûmet aleyhin-
deki yaz›lar› nedeniyle 1925’te kapat›l-
d›; 1940’ta yeniden ç›kt›. Mümtaz Faik
Fenik, Adviye Fenik, Sina Korle, Melih
Yener, Sadun Tanju, Emil Galip San-
dalc›, Tunç Yalman, Naim Tirali gibi
yazarlara kadrosunda yer verdi. Varl›k
Vergisi vb. konularda iktidar› elefltirince
birçok kez kapat›ld›. Çok partili dönem-
de Demokrat Parti’yi (DP) desteklediy-
se de 1955’ten sonra DP iktidar›na mu-
halefet etti; bu yüzden s›k s›k yarg›lan›p
kovuflturmaya u¤rayan Ahmet Emin
Yalman, 1961’de ortaklar›yla anlaflama-
y›p ayr›l›nca Hür Vatan ad›yla ç›kt›.
1962’de yine Vatan ad›yla Naim Tirali
yönetiminde Ankara’da akflam gazetesi
olarak yay›m›n› sürdürürken eski Millî
Birlik Komitesi üyelerinden ve 14’ler
Grubu’ndan Numan Esin taraf›ndan sa-
t›n al›n›p üçüncü kez yay›mland›ysa da
(12 Mart 1976) iki y›l sonra kapand›.
2002’de yeni bir grup taraf›ndan Zafer
Mutlu yönetiminde yeniden yay›n haya-
t›na döndü.
Vatan Dediler
Talip Apayd›n’›n Kurtulufl Savafl›’n›n
bütün aflamalar›n› anlatt›¤› “Toz Duman
‹çinde”nin devam› niteli¤indeki ikinci
roman› (1981, 1998). «Tac›m köyü çete-
sindeki befl atl›, Molla Mahmut, Haceli,
Kâz›m, Çopur Hamdi ve Afl›r, köyde
kendilerini arayan düflman askerlerine
yakalanmamak için kaçarlar. Amaçlar›
Afyon’a bir an önce varmak, düzenli or-
duya kat›lmakt›r. Yollar ana-baba günü-
dür. Düflman›n önünden kaçan kad›nlar,
çocuklar, yafll›lar doldurmufltur yollar›.
Düzenli orduya kat›lmak için Tac›ml›lar
gibi yollara dökülmüfl, çeflitli yerlerden,
köylerden, kasabalardan gelen baflka
gönüllüler de vard›r. Afyon’a var›l›r.
Gelenler, denetimden geçirildikten son-
ra bölümlere ayr›l›r. Tac›m çetesinin
üyeleri ayn› bölü¤e düflerler. E¤itim
bafllar. Subaylarla kolayca kaynafl›rlar.
Molla Mahmut, bölük komutan› Te¤-
864
Var Olmak
Haydar Hilmi Vaner
“‹flgal kuvvetleri ‹stanbul’u boflalt›yor” (Va-
tan, 3 Ekim 1923).
Varl›k dergisinin ilk say›s›n›n kapa¤›.
