Çerkez Reflit
1877 Band›rma
10 Eylül 1951 Band›rma
Birinci TBMM Saruhan (Manisa) mil-
letvekili, Çerkez Ethem’in kardefli.
1864’te ailesi Kafkasya’dan Band›r-
ma’ya göç etti. ‹lk ve ortaö¤renimini
Band›rma’da tamamlad›. Harp Okulu’nu
bitirdikten (1901) sonra Trablusgarp ve
Balkan Savafllar›na kat›ld›. I.Dünya Sa-
vafl›’nda Teflkilât-› Mahsusa’da görev al-
d›. Çeflitli cephelerde savaflt›. ‹zmir’in
Yunanl›lar taraf›ndan iflgali üzerine kar-
defli Çerkez Ethem’in kurdu¤u Kuvâ-y›
Seyyare’nin yöneticilerinden oldu. Bat›
Anadolu’da direnifl örgütleri kurulmas›-
na çal›flt›. Son Osmanl› Meclis-i Mebu-
san›’na Saruhan’dan milletvekili seçildi.
‹stanbul’un iflgalinden sonra Ankara’ya
gelip Birinci TBMM’ye Saruhan millet-
vekili olarak kat›ld› (23 Nisan 1920).
TBMM’de düzenli bir ordunun kurul-
mas›na karfl› ç›kt›. Kardefli Çerkez Et-
hem’in kurdu¤u Kuvâ-y› Seyyare güçle-
rinin Yunanl›larla mücadele edebilece¤i-
ni savunarak Çerkez Ethem’le birlikte is-
yana kat›ld›. Bu hareketinden dolay› 8
Ocak 1921’de TBMM karar›yla millet-
vekilli¤i düflürüldü. Kardeflleriyle birlik-
te Yunan iflgali alt›ndaki bölgeye geçti.
Ankara ‹stiklâl Mahkemesi taraf›ndan
g›yaben idama mahkûm edildi. 1924’te
“Yüzellilikler” listesine al›nd›. 1927’de
vatandafll›ktan ç›kar›ld›. Bir süre Ati-
na’da kald›ktan sonra, Amman’a yerlefl-
ti. 1938’de ç›kar›lan aftan 12 y›l sonra
yurda döndü (1950).
Çerkez Tevfik
1878 Band›rma
20 Haziran 1946 Band›rma
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda kardefli Çer-
kez Ethem’le birlikte isyan eden ayak-
lanmac›. Harp Okulu’nu bitirdi (1902).
Bat› Cephesi Komutanl›¤›na atanan Al-
bay ‹smet Bey (‹nönü) ile birlikte Kuvâ-
y› Seyyare Komutanl›¤›na getirilen kar-
defli Çerkez Ethem’in yard›mc›l›¤›n›
yapt›. Çerkez Ethem’in isyan etmesinde
önemli rol oynad›. Ayaklanman›n bast›-
r›lmas› üzerine kardeflleri Ethem ve Re-
flit’le birlikte Yunanl›lara s›¤›nd›. ‹stik-
lâl Mahkemesi taraf›ndan g›yab›nda ida-
ma mahkûm edildi. 1924’te “Yüzellilik-
ler” listesine al›n›p Türk vatandafll›¤›n-
dan ç›kar›ld› (1927). 1938’de ç›kar›lan
af yasas›ndan yararlanarak yurda döndü.
Çeflme
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda üç y›l› aflk›n
süre Yunan iflgalinde kalan, ‹zmir iline
ba¤l› ilçe. 1426’da II.Murad taraf›ndan
kesin olarak Osmanl› topraklar›na kat›l-
d›. Çeflme Deniz Savafl› olarak bilinen
Osmanl›-Rus Deniz Savafl›’nda büyük
ölçüde zarar gördü. 19.yüzy›lda ‹zmir’in
S›¤la sanca¤›na ba¤l› bir kaza merkeziy-
di. Kurtulufl Savafl› y›llar›nda 17 May›s
1919’dan 18 Eylül 1922’ye kadar Yu-
nan iflgalinde kald›.
Çetinkaya, Ali
1877 Afyonkarahisar
21 fiubat 1949 Ankara
Kurtulufl Savafl› komutanlar›ndan, Bi-
rinci TBMMKarahisar›sahip (Afyonka-
rahisar) milletvekili. Afyon Rüfltiye-
si’ni, Bursa Askerî ‹dadîsi’ni ve Harp
Okulu’nu bitirdikten sonra 1898’de Se-
lânik’teki Üçüncü Ordu emrine verildi.
Arnavutluk ve Makedonya’da meydana
gelen ayaklanmalar›n bast›r›lmas›nda
görev ald›. 1907’de ‹ttihat ve Terakki
Cemiyeti’ne girdi. Meflrutiyet’in ilân›
sonras› Balkanlar’da Bulgar çeteleriyle
mücadele eden birli¤in komutanl›¤›na
getirildi. ‹talyanlar›n Trablusgarp’a sal-
d›rmas› üzerine buraya giden gönüllü
subaylar aras›nda yer ald› (1911). Derne
cephesinde, Mustafa Kemal’in komuta-
s› alt›nda savaflt›. Balkan Savafl›’na ka-
t›ld›. I.Dünya Savafl›’nda Irak ve Kaf-
kasya cephelerinde görev ald›. Mondros
Ateflkes Antlaflmas› imzaland›¤›nda, ka-
rargâh› Ayval›k’ta bulunan 172.Alay’›n
komutan›yd›. Yunanl›lar›n Ayval›k’a
asker ç›karmas› üzerine, Edremit kay-
makaml›¤›ndan ayr›lan Köprülülü
Hamdi Bey’in, yöre halk›ndan olufltur-
du¤u millî kuvvetlerle, Ayval›k Cephe-
si’ni kurdu ve Bal›kesir Kongresi karar›
gere¤i bir süre Ayval›k Cephesi komu-
tanl›¤›n› üstlendi. Son Osmanl› Meclis-i
Mebusan›’na Karahisar›sahip mebusu
seçildi. 16 Mart 1920’de ‹stanbul’un ifl-
gali üzerine, ‹ngilizler taraf›ndan tutuk-
lan›p Malta adas›na sürgün edildi. Ser-
best b›rak›ld›ktan sonra 14 Kas›m
1920’de Ankara’ya geldi ve Birinci
TBMM’ye Karahisar›sahip milletvekili
olarak kat›ld›. Meclis’te Anadolu ve Ru-
meli Müdafaa-i Hukuk Grubu üyelerin-
den oluflan Birinci Grup içinde yer ald›.
1925’te TBMM’de meydana gelen Deli
Halit Pafla’n›n vurulmas› olay›na ad› ka-
r›flt› ve ayn› y›l Ankara ‹stiklâl Mahke-
mesi baflkanl›¤›na atand›; 1926’da Mus-
270
Çerkez Reflit
Çerkez Reflit
Çerkez Tevfik
17 May›s 1919’da Yunan iflgaline u¤rayan Çeflme’den bir görünüm (19. yüzy›l sonlar›).
