Damat Ferit Pafla
1853 ‹stanbul
6 Ekim 1923 Nice/Fransa
Kurtulufl Savafl›’na karfl› olan tutumuyla
tan›nan son dönem Osmanl› sadrazam›.
fiûra-y› Devlet üyelerinden Seyit Hasan
‹zzet Efendi’nin o¤ludur. E¤itimini ta-
mamlad›ktan sonra Hariciye Meclisi’ne
girdi. Paris, Berlin, Petersburg ve Londra
elçiliklerinde çal›flt›. Sultan Abdülme-
cid’in k›z› Mediha Sultan ile evlenip fiû-
ra-y› Devlet üyeli¤ine tayin olundu. ‹ki
y›l sonra vezirlik rütbesi verildi. Mediha
Sultan’›n Baltaliman›’ndaki saray›na yer-
leflti. Londra büyükelçili¤ine atanma iste-
¤i II.Abdülhamid taraf›ndan reddedildi.
Bunun üzerine memuriyetten ayr›ld›.
Meflrutiyet’in ilân› üzerine Âyan Meclisi
üyeli¤ine getirildi. Padiflah Vahdeddin ile
anlaflamayan Tevfik Pafla’n›n istifas› üze-
rine sadrazaml›¤a getirildi (4 Mart 1919).
Kurdu¤u kabinede hariciye vekilli¤ini de
üstlendi. ‹zmir’in iflgali s›ras›nda istifa et-
tiyse de üç gün sonra ayn› göreve tekrar
getirildi (10 May›s 1919). Yurt d›fl›na ka-
çan ‹ttihat ve Terakki önderlerinden En-
ver, Talât ve Cemal Pafla’n›n g›yaben
ölüm cezas›na çarpt›r›lmalar›na neden ol-
du. Kat›ld›¤› Paris Bar›fl Konferans›’nda
Hint Denizi’nden Tuna Nehri’ne kadar
olan topraklar› geri istedi¤inden baflar›-
s›zl›¤a u¤rad› ve ‹stanbul’a dönünce isti-
fa etti. Ertesi gün tekrar hükûmeti kur-
makla görevlendirildi (21 Temmuz
1919). ‹lk ifl olarak Anadolu’daki ulusal
hareketi da¤›tmak amac›yla Kuvâ-yi ‹n-
zibatiye’yi kurdu. Bu s›rada Anadolu ta-
mamen Damat Ferit aleyhine döndü;
gönderilen haberler Vahdeddin’e ulaflt›-
r›lmay›nca yedi nâz›r, durumu padiflaha
276
Damat Ferit Pafla
Son Osmanl› Sadrazamlar›ndan Damat Ferit Pafla
Mizah dergisi “Alay”›n ilk say›s›nda yay›mlanan, Aka Gündüz’ün çizgisiyle Damat Ferit
(10 Ocak 1920)
