285
Denizli Atatürk ve Etnografya
Müzesi
Atatürk’ün 27 Ocak 1931’de geldi¤i
Denizli’de misafir edildi¤i, 1984’te mü-
ze olarak ziyarete aç›lan köflk. Kurtulufl
Savafl› y›llar›nda “F›rka binas›” olarak
kullan›lan köflk, 1950’den itibaren Ve-
rem Dispanseri olarak kullan›ld›;
1977’de müze yap›lmak üzere Kültür
Bakanl›¤›’na devri sonras› onar›ma al›n-
d› ve 1984’te ziyarete aç›ld›. Binan›n üst
kat› Atatürk’ün yatak odas› olarak dü-
zenlendi. Bu katta ayr›ca Denizli ve yö-
resindeki Babada¤ el dokumalar› ve tez-
gâhlar› ile birlikte hal›, kilim örnekleri,
yazma kitaplar; Atatürk köflesinde de
Atatürk foto¤raflar› sergilenmektedir.
Denizmen, Ahmed Hamdi
1876 ‹stanbul
13 Ocak 1959 ‹stanbul
‹kinci TBMM ‹stanbul milletvekili.
1894’te Mekteb-i Bahriye-i fiahane’yi
(Deniz Harp Okulu) güverte mühendisi
(te¤men) olarak bitirdi. Balkan ve I.Dün-
ya Savafllar› s›ras›nda donanmada çeflitli
görevler yapt›. Kurtulufl Savafl›’na kat›l-
d›. 23 Aral›k 1922’de TBMM Hükûme-
ti taraf›ndan Donanma Komutanl›¤›na
getirildi. 1923’te ‹kinci TBMM’ye ‹stan-
bul milletvekili olarak seçildi ve yedinci
dönem sonuna dek (1946) parlamentoda
görev yapt›. Haziran 1927’de askerlikten
emekliye ayr›ld›.
Dergâh
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda ‹stanbul’da on
befl günde bir yay›mlanan fikir, sanat ve
edebiyat dergisi. 15 Nisan 1921’den
bafllayarak 5 Ocak 1923’e dek toplam
42 say› ç›kt›. Mustafa Nihat Özön’un
sorumlu müdürlü¤ünü üstlendi¤i, Yah-
ya Kemal’in baflyaz›lar›n› yaz›p görüfl-
leriyle yön verdi¤i dergide, aralar›nda
Ahmed Haflim, Abdülhak Hâmid Tar-
han, Ziya Gökalp, Abdülhak fiinasi Hi-
sar, Yakup Kadri Karaosmano¤lu, Hali-
de Edip Ad›var, Falih R›fk› Atay, Me-
met Fuat gibi, seksenin üzerinde flair,
yazar ve bilim adam›n›n imzalar› yer al-
d›. Dergi yan› s›ra kitap yay›nc›l›¤›na da
yer verdi; Ahmed Haflim’in “Göl Saatle-
ri” adl› fliir kitab›, Dergâh Yay›nlar›’n›n
ilk kitab› olarak ç›kt›. Damat Ferit Hü-
kûmetince desteklenen “Ümit” gazetesi-
ne alternatif olarak Millî Mücadele yan-
l›s› bir tutum izledi. fiiir, makale, tenkit,
tiyatro, hikâye, edebiyat tarihi, dil, mûsi-
ki, felsefe ve mimarî konulara a¤›rl›k
verdi.
Derin, Ahmet Saki
1876 Girit
23 May›s 1944 Antalya
‹kinci TBMM Antalya milletvekili. ‹lk
ve ortaö¤renimini ‹stanbul Mekteb-i
Sultanî’de tamamlad›ktan sonra hukuk
ö¤renimi gördü. Mekteb-i Sultanî ve
Mülkiye Mektebi’nde Frans›zca ö¤ret-
menli¤i yan› s›ra avukatl›k yapt›. ‹kinci
dönemde Antalya milletvekili olarak
TBMM’ye girdi ve 1931 sonuna dek
parlamentoda bulundu. 1935’te emekli-
ye ayr›ld›.
Derin, Zihni
1880 Mu¤la
25 A¤ustos 1965 Ankara
Atatürk taraf›ndan Türkiye’de çay tar›-
m›n› bafllatmakla görevlendirilen ve bu
dalda öncü olan ziraat mühendisi. 1880
Halkal› Yüksek Ziraat Okulu’nu bitirdi;
orman mühendisli¤i ve ö¤retmenlik
yapt› (1905-1920); Kurtulufl Savafl›’nda
Ankara’ya giderek ziraat umummüdürü
oldu; Tar›m Bakanl›¤›nda müfettifllik
yapt›¤› s›rada Atatürk taraf›ndan Ri-
ze’de çay tar›m›n› bafllatmakla görev-
lendirildi; bu konudaki ilk önemli ad›m›,
Çay Araflt›rma Enstitüsü’nü kurmas› ol-
du (1924). Bu arada ortaokullarda tabiî
ilimler ö¤retmenli¤i yapt› (1927-1936).
Ziraat Vekâletince bafldan›flman ve çay
organizatörlü¤üne atand› (1937), çay
kurulufllar›n› düzenledi. Batum’dan çay
fidan› getirterek Enstitü bahçesinde ilk
fidanl›¤› kurduysa da halka benimsete-
medi¤inden çay üretimini yayg›nlaflt›ra-
mad›. 1945’te emekliye ayr›ld›ktan son-
ra alt› y›l çay bölgesinde hizmet gördü.
1951’de özendirici yasalar›n ç›kar›lma-
s›yla çay tar›m› yayg›nlafl›nca, çay iflle-
me atölyelerinin kuruluflunu örgütledi.
“Çay›n 40 Y›l›” kutlama törenlerine ka-
t›lmak üzere Rize’ye giderken geçirdi¤i
trafik kazas› (1964) sonucu sa¤l›¤› bo-
zuldu ve ertesi y›l öldü. Bu alandaki ön-
cü çal›flmalar›ndan ötürü, an›s›na TÜB‹-
TAK Hizmet Ödülü verildi (1969).
Derne
Libya’da Bingazi’nin do¤usunda, ayn›
ad› tafl›yan genifl yönetim bölgesinin
merkezi olan liman kenti. Osmanl› yö-
netimindeki Trablus’un 1911’de ‹tal-
Derne
Ahmed Hamdi Denizmen
Dergâh dergisinin 15 Nisan 1921 tarihli 1.say›s›.
Zihni Derin
Mustafa Kemal (oturanlardan, soldan ikinci), Trablusgarp Savafl›’nda Derne’de; Enver Bey (soldan üçüncü) ve çocukluk arkadafl› Nuri
Conker’le (sa¤dan ikinci) birlikte (1 Nisan 1912).
