Dertli
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda Bolu’da ya-
y›mlanan Kuvâ-yi Milliye yanl›s› hafta-
l›k gazete. ‹lk say›s› 10 Mart 1920’de
ç›kt›. Sahibi ‹lyaszâde fiükrü, sorumlu
müdürü Ali Saip Bey’dir. Kurtulufl Sa-
vafl› s›ras›nda yörede ç›kan iç isyanlar
nedeniyle yay›m›na bir süre ara vermek
zorunda kald›ysa da 1926’ya dek aral›k-
s›z yay›mland›.
Dervifl Bey
1865 Mardin
8 Nisan 1925 Mardin
Birinci TBMM Mardin milletvekili. ‹lk
ve ortaö¤renimini Mardin Rüfltiyesi’nde
tamamlad›ktan sonra medrese ö¤renimi
gördü. Mardin fier’iyye Mahkemesi ka-
y›t memurlu¤una atand›. I.Dünya Sava-
fl›’nda ‹kinci Ordu için önemli bir mer-
kez say›lan Mardin’in Koçhisar Bucak
Müdürlü¤üne getirildi. Savafl boyunca
yörede konaklayan ve cepheye sevk edi-
len birliklerin bar›nma ve her türlü ihti-
yaçlar›n›n giderilmesi için çal›flt›.
Mondros Ateflkes Antlaflmas›’ndan son-
ra Kurtulufl Savafl›’na kat›ld›. Birinci
TBMM’ye Mardin’den milletvekili se-
çildi (1920) ve ikinci dönem sonuna dek
Mardin milletvekili olarak parlamento-
da yer ald›.
Dervifl Bey
1880 Bitlis
20 Temmuz 1934 Bitlis
Birinci TBMM Bitlis milletvekili. ‹lkö¤-
renimini mahalle mektebinde tamamla-
d›. Genifl topraklara sahip bir ailenin o¤-
lu oldu¤undan çiftçilik ve ticaretle u¤rafl-
t›. I.Dünya Savafl› s›ras›nda oluflturdu¤u
400 kiflilik milis grubunun bafl›nda Van
Cephesi’nde savaflt›. Bitlis-Diyarbak›r
yolu üzerinde güvenli¤i sa¤lamak için
K›r Serdarl›¤› (muhaf›zl›k) yapt›. Birinci
TBMM’ye Bitlis’ten milletvekili seçildi
(1920). Milletvekilli¤i sona erince Sason
Kaymakaml›¤›na atand›. Daha sonra Di-
yarbak›r’daki Umumî Müfettifllikte gö-
revlendirildi. 1934’te hastalan›nca gö-
revden ayr›l›p Bitlis’e döndü.
Dervifl Pafla (Ahmed)
1884 Yenicevardar/Selânik
17 Ocak 1932 ‹stanbul
Kurtulufl Savafl› komutanlar›ndan.
Harp Okulu’nu (1906) ve Harp Akade-
misi’ni (1909) bitirdi. Trablusgarp ve
Balkan savafllar›na kat›ld›. Balkan Sa-
vafl›’nda Yunanl›lara tutsak düfltü
(1913). Serbest b›rak›ld›ktan sonra Hi-
caz’da görevlendirildi. I.Dünya Sava-
fl›’nda ‹ngilizlere karfl› savaflt›¤› s›rada
yakalanarak Malta’ya sürüldü. Esaret-
ten kurtulunca Anadolu’ya geçip 26
Ocak 1920’de Kurtulufl Savafl›’na ka-
t›ld›. 61.Tümen kurmay baflkan›, I.Sü-
vari grup komutan›, 7. ve 11.Tümen
komutanl›¤› yapt›. 1922’de rütbesi al-
bayl›¤a yükseltildi. 1925’te Berlin’e
ataflemiliter olarak gönderildi. 1926’da
rütbesi generalli¤e yükseltildi. 1932’de
Askerî Yarg›tay üyeli¤ine atand›ysa da
görevine bafllayamadan öldü. ‹stanbul
Zincirlikuyu’daki mezar›, 1988’de An-
kara’daki Devlet Mezarl›¤›’na nakle-
dildi.
Devlet Demiryollar› ‹flletmesi
bk.
Demiryollar›
DevletGüzelSanatlarAkademisi
bk.
Güzel Sanatlar Akademisi
Devlet ‹statistik Enstitüsü (D‹E)
Atatürk döneminde kurulan, Türkiye’de
nüfus, tar›m, sanayi vd. etkinliklerle il-
gili istatistiki verileri toplay›p düzenle-
yen, baflbakanl›¤a ba¤l› kamu kuruluflu.
Cumhuriyet dönemi öncesi 1918’de ku-
rulduysa da Damat Ferit Hükûmetince
bir y›l sonra kapat›ld›. Daha sonra
1926’da ‹statistik Umum Müdürlü¤ü
ad›yla yeniden aç›ld›. 1927’de nüfus, sa-
nayi ve tar›mla ilgili say›mlar› gerçek-
lefltirdi. 1962’de ç›kar›lan bir yasayla
araflt›rma enstitüsüne dönüfltürüldü ve
ad› Devlet ‹statistik Enstitüsü (D‹E) ola-
rak de¤ifltirildi. 1984’te ç›kar›lan kanun
hükmünde kararnameyle kurum bünye-
sinde yeni düzenlemelere gidildi. Bafl-
bakanl›¤a ba¤l› olan kurumun amac›, ül-
kenin durumunu ortaya koyan ekono-
mik, sosyal, kültürel konularla ilgili ista-
tistiki bilgileri derleyip inceleyerek ilgi-
li kurulufllara vermek ve konuyla ilgili
aç›klamalarda bulunmakt›r.
288
Dertli
Bolu’da yay›mlanan “Dertli” gazetesinin 10 Ekim 1922 tarihli nüshas›.
Mardin Milletvekili Dervifl Bey
Bitlis Milletvekili Dervifl Bey
Dervifl Pafla
Devlet ‹statistik Enstitüsü çal›flanlar›ndan bir grup (1936).
