369
lanarak ve Frans›zca bir kitapla karfl›lafl-
t›r›larak yaz›lan, terimlerin Türkçe kar-
fl›l›klar›n›n verildi¤i kitap, 48 sayfadan
ibaret olup 1937’de Millî E¤itim Bakan-
l›¤›nca yay›mlanm›flt›r.
Gerçek, SelimNüzhet
1891 ‹stanbul
12 Aral›k 1945 ‹stanbul
1934’te Atatürk’ün talimat›yla kurulan
Basma Yaz› ve Resimleri Derleme Mü-
dürlü¤ünü, önemli bir kurum hâline ge-
tiren gazeteci, yazar, tiyatro ve bas›n ta-
rihçisi. 1910’da Galatasaray Sultanisi’ni
bitirdikten sonra Cenevre Üniversitesi
Edebiyat Fakültesi’nden mezun oldu.
1921’de Türkiye’ye dönünce gazeteci-
lik ve k›sa bir süre Dârülbedâyi’de reji-
sörlük yapt›. Cumhuriyet’in ilân›ndan
sonra Robert Kolej’de on y›l kadar
Türkçe ve tarih ö¤retmeni olarak çal›flt›.
Basma Yaz› ve Resimleri Derleme Mü-
dürlü¤üne atand› ve bu görevi ölümüne
dek sürdürdü. ‹lk yaz›lar› 1921’den son-
ra Yar›n ve ‹leri gazetelerinde ç›kt›; da-
ha sonra Milliyet, Yeni Türk, Cumhuri-
yet, Yedigün, Ulus gibi gazete ve dergi-
lerde yay›mland›. Çeviri ve uyarlama
birçok tiyatro eseri yan› s›ra bas›n tarihi-
ne iliflkin çal›flmalar› ve folklor alan›nda
yap›tlar› vard›r.
Bafll›ca eserleri:
Türk
Matbaac›l›¤›
(1928),
Türk Temaflas›:
Meddah, Karagöz, Ortaoyunu
(1930),
Türk Gazetecili¤i 1831-1931
(1931),
Al-
manak
(1933),
Türk Tafl Basmac›l›¤›
(1939),
Atalar Sözü
(1939),
Tiyatro Bil-
gisi
(1944),
Tiyatro Tarihi
(1944).
Gerçekçi, Ârif Hikmet
10 fiubat 1894 ‹stanbul
13 A¤ustos 1970 ‹stanbul
Mustafa Kemal’le birlikte Samsun’a gi-
den on dokuz kiflilik heyette yer alan as-
ker. Harp Okulu’nun son s›n›f›ndayken
I.Dünya Savafl›’na kat›ld›. Dörtyol,
Göksun ve And›r›n’da Ermeni tehciri ifl-
lemlerinde bulundu. Dokuzuncu Ordu
Müfettiflli¤ine atanan Mustafa Kemal’in
karargâh›nda görevlendirildi ve Refet
Bey’in (Bele) emir subayl›¤›na getirildi.
Kurtulufl Savafl› boyunca çeflitli ayak-
lanmalar›n bast›r›lmas›nda ve cephe sa-
vafllar›nda görev ald›. Savafltan sonra
Harp Okulu’nda ö¤renimini tamamlad›
(1923) ve 1930’da ‹stanbul Hukuk Fa-
kültesi’ni bitirdi; 1947’de tu¤generalli-
¤e, 1951’de de tümgeneralli¤e yükseldi.
1954’te emekliye ayr›ld›ktan sonra An-
kara ve ‹stanbul’da serbest avukatl›k
yapt› (1954-1965).
Gerçeker, Mehmet Tevfik
1898 Karacabey/Bursa
28 Ocak 1982 Ankara
Kurtulufl Savafl›’na kat›lan Osmanl› din
adam›, Türkiye Cumhuriyeti’nin yedin-
ci Diyanet ‹flleri Baflkan›. Birinci
TBMMBursa milletvekili Mustafa Feh-
mi Gerçeker’in o¤ludur. ‹lk ve ortaö¤re-
nimini Karacabey’de tamamlad›. ‹stan-
bul’da medrese ö¤renimi gördü. Damat
Ferit Pafla’n›n sadrazaml›¤› s›ras›nda
Anadolu’da bafllayan Millî Mücadele
hareketiyle iliflkili görülerek tutukland›.
Sadrazam Tevfik Pafla zaman›nda ser-
best b›rak›ld›ktan sonra Anadolu’ya ge-
çip Millî Mücadele’ye kat›ld›. 1928’de
Ankara Hukuk Mektebi’ni bitirdi.
fier’iyye Vekâleti ile Diyanet ‹flleri Bafl-
kanl›¤›’nda çeflitli görevlerde bulundu.
Dan›fltay’da 9. ve 7. daire baflkan› ve bir
süre de baflkan vekili olarak çal›flt›
(1961). Anayasa Mahkemesi Üyesi ve
baflkan vekilli¤i yapt›. 1963’te emekliye
ayr›ld›ysa da, emeklilik ifllemi iptal edi-
lerek 1964’te Diyanet ‹flleri Baflkanl›-
¤›’na getirildi ve 16 Aral›k 1965’e dek
bu görevde kald›.
Gerçeker, Mustafa Fehmi
1868 Karacabey/Bursa
16 Eylül 1950 Ankara
Birinci TBMM Bursa milletvekili. ‹lk
ve ortaö¤renimini Karacabey’de ta-
mamlad›ktan sonra ‹stanbul’da medrese
ö¤renimi gördü. Karacabey’de ö¤ret-
menlik ve müftülük yapt›. 1906’da ‹tti-
hat ve Terakki’ye kat›ld›¤›ndan görevin-
den uzaklaflt›r›ld› (1919). Müdafaa-i
Hukuk Cemiyeti’nin Karacabey fiube-
si’ni kurdu. Birinci TBMM’ye Bur-
sa’dan milletvekili seçildi (1920) ve ya-
flam›n›n sonuna dek parlamentoda yer
ald›. Mustafa Kemal Pafla’n›n birinci ve
Fevzi Pafla’n›n ikinci ve üçüncü ‹cra
Vekilleri Heyeti’nde fier’iyye ve Evkaf
Vekilli¤i (1920-1922) yapt›. An›lar›
“Karacabey’den Ankara’ya” (1982)
ad›yla yay›mland›.
Gerçeker, Mustafa Fehmi
“Geometri” adl› kitab›n ilk sayfas›.
Selim Nüzhet Gerçek
Mehmet Tevfik Gerçeker
I.Dünya Savafl›’nda Suriye Cephesi’nde görevlendirilen Arif Hikmet Bey (sa¤da),
Cevad Abbas Bey’le (fiam, 15 Aral›k 1916).
