371
¤ü’nde görev ald›. Samsun’da avukat
olarak çal›flt›. Rehber adl› bir gazete ç›-
kard›. 1920’de Canik (Samsun) millet-
vekili seçildi. 1921’de kurulan ‹stiklâl
Mahkemeleri’nin Amasya Bölgesi Bafl-
kanl›¤›’na getirildi. Do¤u Karadeniz
Bölgesi’nde Pontus Devleti kurmak is-
teyenlere karfl› savaflt›. Mustafa Ke-
mal’e muhalif olan Meclis’teki ‹kinci
Grup içinde yer ald› ve o günkü s›n›rlar
içindeki yöre halk›ndan olmad›¤›ndan,
Mustafa Kemal ve iki arkadafl›n›n
TBMM’ye üye seçilemeyece¤i yönünde
önerge verdi. 1931’de Canik milletveki-
li seçilerek yeniden TBMM’ye girdi.
Geyve Bo¤az› Savafl›
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda, Ali Fuad Pa-
fla’n›n (Cebesoy) Geyve Bo¤az›’nda is-
yanc› Anzavur kuvvetleriyle giriflti¤i ça-
t›flma. 15 May›s 1920’de bafllayan ve üç
gün süren çat›flmada ayaklanmac›lar bü-
yük kay›plar vererek kaçt›lar.
Giresun
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda iflgale u¤ra-
mamas›na karfl›n, Pontus Rum Devleti
kurmaya yönelik çal›flmalar›n ve Rum
çetelerin faaliyetlerinin görüldü¤ü, bu
yüzden yo¤un çat›flmalara sahne olan
Do¤u Karadeniz Bölgesi’nde kent. Tan-
zimat’a dek Trabzon’a ba¤l› bir ilçey-
ken bir ara fiebinkarahisar’a ba¤land›.
I.Dünya Savafl›’ndan sonra iflgale u¤ra-
mad›ysa da mütareke döneminde Rum
çeteleriyle yerli halk aras›ndaki çat›flma-
lara sahne oldu. Topal Osman A¤a yöre-
deki Türkleri bu çetelere karfl› örgütledi.
Mütareke sonras› 12 fiubat 1919’da
Trabzon Müdafaa-i Hukuk-› Milliye Ce-
miyeti Giresun fiubesi aç›ld›. Yunan or-
dusunun ‹zmir’e ç›kmas› üzerine, iki gün
sonra (17 May›s 1919) kentte düzenle-
nen büyük mitingte Padiflah ve ‹tilâf
Devletleri’nin tutumu protesto edildi ve
Topal Osman belediye baflkanl›¤›na ge-
tirildi. Erzurum Kongresi’nde ‹ttihatç›la-
ra karfl› olan Giresun delegesi ‹brahim
Hamdi Bey, Trabzon delegesi Ömer
Fevzi Bey’in baflkan seçilmesini önere-
rek ordudan ayr›lan Mustafa Kemal Pa-
fla’n›n padiflah yaveri üniformas›yla top-
lant›ya kat›lmas›n› elefltirdi. Erzurum
Kongresi’nde delegelerin Mustafa Ke-
mal Pafla’ya muhalif davran›fllar›n› ö¤re-
nen Topal Osman A¤a onlar› Giresun’da
bar›nd›rmad›. Daha sonra, Giresun’da
Gönüllü Alay› adl› iki birlik oluflturan
Topal Osman A¤a, Sakarya Cephesi’nde
ve Koçgiri Ayaklanmas›’n›n bast›r›lma-
s›nda yararl›k gösterdi ve adamlar›yla
Mustafa Kemal Pafla’n›n gönüllü muha-
f›zl›¤›n› yapt›. Giresun 1920’de mutasar-
r›fl›k, 1923’te ise il oldu.
Giresun Müfrezesi
Kurtulufl Savafl› öncesi Giresun bölge-
sindeki Rumlar›n Türk köylerine rahat
vermemeleri üzerine Topal Osman A¤a
taraf›ndan kurulan 100 kiflilik müfreze.
Giresun ve havalisindeki Rum ve Erme-
ni çetelerini ortadan kald›ran müfreze,
zaferden sonra Çankaya Köflkü’nü ko-
rumakla görevlendirildi. Daha sonra
Trabzon milletvekili Ali fiükrü’yü bo¤-
Giresun Müfrezesi
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda Giresun Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti içinde yer alan Giresun Müfre-
zesi askerleri, bölgede görevli düzenli orduya ba¤l› subaylarla birlikte.
Emin Geveci
19. yüzy›l sonlar›nda Giresun’dan bir görünüm.
20. yüzy›l bafllar›nda Rum çetelerin faaliyetlerini yo¤unlaflt›rd›¤› Giresun kenti.
