1917’de sürgün karar› kald›r›ld›. I.Dün-
ya Savafl›’nda baflkonsolos olarak Ki-
ev’e atand›. Savafl›n sonunda ‹stanbul’a
döndü ve 21 May›s 1919’da Damat Fe-
rit Kabinesi’nde Naf›a Nâz›r› oldu.
Meclis-i Mebusan’›n kapat›lmas› üzeri-
ne Ankara’ya giderek Birinci
TBMM’ye ‹stanbul milletvekili olarak
takdim edildi. Maliye Vekilli¤i yapt›.
‹kinci dönemde Kütahya milletvekili
olarak yer ald›; ‹smet Pafla Kabine-
si’nde Dahiliye Vekilli¤i yapt›. 1924’te
istifa ettikten sonra Londra, Varflova ve
Tokyo büyükelçili¤ine atand›. 1943’te
emekliye ayr›ld›.
Tek, Mehmed Vedat
1873 ‹stanbul
1942 ‹stanbul
Cumhuriyet’in ilân›ndan sonra Anka-
ra’da önemli yap›lar›n tasar›m›n› ger-
çeklefltiren mimar. Mekteb-i Sulta-
nî’nin ikinci s›n›f›ndan ayr›larak
1888’de Paris’e gitti. Ö¤renimini Pa-
ris’teki École National des Beaux-
Arts’da tamamlad›. 1897’de ‹stanbul’a
döndükten sonra 1899’da ‹stanbul fieh-
remaneti (Belediyesi) mimarl›¤›na geti-
rildi. Heyet-i Fenniye (Fen ‹flleri) Mü-
dürü olarak çal›flt›. 1899-1909 ve 1911-
1913 aras› Sanayi-i Nefise Mektebi’nde
ilk Türk ö¤retim üyesi olarak mimarl›k
tarihi dersleri okuttu. 1908’de II.Meflru-
tiyet’in ilân›ndan sonra Padiflah V.Meh-
med’in emriyle baflmimarl›¤a getirildi
ve bu dönemde ‹stanbul Büyük Postane
(1909) ile günümüzde Tapu ve Kadast-
ro Binas› olarak kullan›lan Defter-i Ha-
kani (1908) binalar›n›n mimarî çizimini
yapt›. I.Dünya Savafl› s›ras›nda Enver
Pafla taraf›ndan Harbiye Nezareti bafl-
mimarl›¤›na atand› ve üç y›l bu görevde
kald›. Cumhuriyet’in ilân›ndan sonra
Ankara’da görev ald›; Gazi Köflkü,
II.TBMM ve Ankara Palas’›n ilk proje-
si gibi, dönemin önemli yap›lar›n›n ta-
sar›m›n› gerçeklefltirdi. 1925’te ‹stan-
bul’a döndükten sonra 1930 y›l›na dek
Sanayi-i Nefise Mektebi Mimarl›k Bö-
lümü’nde idarecilik yapt›. Mimar Ke-
malettin ve Muzaffer Bey’le birlikte
klasik Osmanl› mimarisinin dekoratif
ögelerini kopya ederek ulusal bir mima-
rî yaratmaya çal›flt› ve Neoklasik I.Ulu-
sal Mimarî Dönemi’ni bafllatt›.
Tekâlif-i Milliye Emirleri
(Millî Vergi Emirleri)
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda Sakarya Mey-
dan Savafl› öncesi, halk›n Millî Mücade-
le’ye katk›s›n› art›rmak amac›yla ya-
y›mlanan emirler (7-8 A¤ustos 1921).
TBMM taraf›ndan Baflkomutan seçilen
Mustafa Kemal Pafla, birkaç gün Anka-
ra’da çal›flt›ktan sonra ordunun ihtiyaç
duydu¤u malzemenin karfl›lanmas› için
tüm milleti yard›ma ça¤›rmak amac›yla
7-8 A¤ustos 1921’de “Tekâlif-i Milliye
Emirleri”ni yay›mlad›. Buna göre;
1) Her ilçede kaymakamlar›n baflkanl›-
¤›nda bir Tekâlif-i Milliye komisyonu
kurulacak. Komisyon, bütün yurt gene-
linde orduya yap›labilecek yard›mlar›
eksiksiz olarak belirleyecektir. 2) fiehir-
792
Tek, Mehmed Vedat
Mehmed Vedat Tek
Tekâlif-i Milliye, maddî ve manevî varl›¤›n› ortaya koyarak çarp›flmay› göze alan bir milletin yaratt›¤›, kiflisel fedakârl›¤a dayal› bir sistem
olarak kabul edilebilir. Tablo: Nurettin Ergüven
