(1865). Nam›k Kemal de Avrupa’ya gi-
dince (1867) gazete, Recaizâde Ekrem
taraf›ndan yönetildi. 833 say› ç›kt›ktan
sonra 1868’de kapand›. 31 May›s
1909’da Ebüzziya Tevfik taraf›ndan ‹s-
tanbul’da Yeni Tasvir-i Efkâr ad›yla bir
önceki gazetenin devam› olarak yeniden
yay›mland›. 15 fiubat 1911’de ad› yeni-
den Tasvir-i Efkâr oldu. Rakip gazetele-
re oranla iki kat fiyata sat›lmas›na karfl›n
en yüksek tiraja ulaflt› (3.500). Ebüzziya
Tevfik’in ölümünden sonra o¤ullar› Tal-
ha ve Velid Ebüzziya taraf›ndan yeni-
den ç›kar›ld›ysa da çeflitli zamanlarda s›-
k›yönetimce kapat›ld›. Tasvir, ‹ntibah-›
Efkâr, Tefsir-i Efkâr, Tevhid-i Efkâr gi-
bi adlarla yay›m›n› sürdürdü. I.Dünya
Savafl› sonras› dönemde Kurtulufl Sava-
fl›’na ve TBMM Hükûmeti’ne destek
verdiyse de hilâfet konusundaki yay›n-
lar› nedeniyle Takrir-i Sükûn Kanu-
nu’na dayan›larak 6 Mart 1925’te kapa-
t›ld›. 2 May›s 1940’ta ayn› adla ikinci
kez yay›mland›. Velid Ebüzziya’n›n
ölümü üzerine (1945) baflyazarl›¤a Ci-
hat Baban getirildi, ad› da “Tasvir” ola-
rak de¤ifltirildi. II.Dünya Savafl›’nda Al-
manya’y› destekleyen yay›nlar yapt›;
Turanc› bir çizgi izledi. Demokrat Par-
ti’nin kurulmas› üzerine bu partiyi des-
tekledi.
Taflnak Cemiyeti (Taflnaksutyun)
Kafkasya kökenli Ermeni ayd›nlar› ve
ihtilâlcileri taraf›ndan ‹sviçre’de kurulan
(1889) ve ba¤›ms›z Ermenistan kurmay›
amaçlayan siyasî örgüt. As›l ad› “Dafl-
naktsutyun”dur (birlik, federasyon).
Taflnak Komitesi, Taflnak Partisi adla-
r›yla da bilinir. Politikas›, esas olarak bi-
reysel ve toplu eylemlerle büyük devlet-
lerin ve özellikle Rusya’n›n dikkatini
Ermeni sorununa çekerek Osmanl› Dev-
leti’nin do¤u vilâyetlerinde yaflayan Er-
menilerin ba¤›ms›z bir devlet kurmalar›-
n› sa¤lamakt›. Bu amaçla yörede çeflitli
bask›nlar düzenleyip isyan girifliminde
bulundular. Eylemleri, büyük devletle-
rin de bask›s›yla Osmanl› Devleti’nin
Ermenilerle ilgili belirli düzenlemeleri
kabul etmesine yol açt›. I.Dünya Savafl›
sonras› bugünkü Ermenistan toprakla-
r›nda k›sa süreli ba¤›ms›z bir Ermenis-
tan Devleti de kuran Taflnaklar, May›s
1918’de kurulan geçici Ermeni Cumhu-
riyeti’nde iktidara geçti. Kas›m 1920’de
Ermenistan SSC kurulunca iktidardan
uzaklaflt›r›ld›; 1923’te de etkinlik gös-
termesi yasakland›. Bat› ülkelerinde
Türkiye aleyhtar› hareketleri destekle-
yen bir cemiyet olarak varl›klar›n› sür-
dürdüler.
Tatl›o¤lu, Yusuf Bahri
1878 Akda¤madeni/Yozgat
19 fiubat 1957 Yozgat
Birinci TBMM Yozgat milletvekili. ‹lk
ve ortaö¤renimini Akda¤madeni’nde ta-
mamlad›ktan sonra çiftçilik ve Reji me-
murlu¤u yapt›. II.Meflrutiyet’in ilân›n-
dan sonra ‹ttihat ve Terakki F›rkas›’nda
siyasete girdi. Sivas Kongresi’ne Yoz-
gat temsilcisi olarak kat›ld›. Akda¤ma-
deni’nde Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’ni
kurdu ve baflkanl›¤›n› yapt›. 12 Ocak
1920’de toplanan son Osmanl› Meclis-i
Mebusan›’na Yozgat milletvekili seçil-
di. Meclis-i Mebusan’›n kapat›lmas›n-
dan sonra Ankara’ya geldi ve Birinci
TBMM’ye Yozgat milletvekili olarak
kat›ld›. Meclis’te muhalif ‹kinci Grup’ta
yer ald›. 1923’te seçilemeyince siyasî
hayattan çekildi ve kendi çiftli¤inde zi-
raatle u¤raflt›. Bir ara do¤udaki ayaklan-
mayla ilgili görülerek tutukland›ysa da
yap›lan yarg›lama sonucu beraat etti.
Taut, Bruno
1880 Königsberg/Almanya
1938 Ankara
Ankara Dil ve Tarih-Co¤rafya Fakültesi
ve Cumhuriyet döneminde infla edilen
pek çok okulun mimarl›¤› yan› s›ra Ata-
türk’ün katafalk›n› gerçeklefltiren Al-
man mimar. E¤itimini Almanya’da ta-
mamlad›. Frühlicht dergisini yönetti.
Magdeburg kent mimar› oldu (1921-
1924). Ülkesindeki siyasî bask›lar nede-
niyle 1932’de Moskova’ya ve oradan
Japonya’ya gitti. 1936’da Türkiye’ye
geldi ve ölümüne de¤in ‹stanbul Devlet
Güzel Sanatlar Akademisi’nde ö¤retim
üyeli¤i yapt›. Bu arada Ankara Dil ve
Tarih-Co¤rafya Fakültesi (1937), Anka-
ra Atatürk Lisesi (As›m Kömürcüo¤lu
ile birlikte, 1938), ‹zmir K›z Enstitüsü
(1938), Trabzon Erkek Lisesi (1938) gi-
bi e¤itim kurumlar› yan› s›ra 1938’de
Atatürk’ün katafalk›n›n mimarî çizimini
yapt›. 1938’de yay›mlad›¤› “Mimarî
Bilgisi” kitab›, uzun y›llar bu alanda tek
kaynak eser olarak kald›.
Tavasl›o¤lu, Mustafa Nuri
1878 Tavas/Denizli
16 fiubat 1943 Denizli
Birinci TBMM Denizli milletvekili. ‹lk
ve ortaö¤renimini Tavas’ta tamamlad›.
Çiftçilik yapt›. Mondros Ateflkes Ant-
laflmas›’ndan sonra, Bat› Anadolu’da
bafllayan iflgallere karfl› ulusal direnifl
hareketine kat›ld›. Birinci TBMM’ye
Denizli’den milletvekili seçildi (1920).
Memleketinde yar›m kalan ifllerinin ta-
mamlanmas› için bir ay izinle Mec-
lis’ten ayr›ld› ve daha sonra birkaç kez
iznini uzat›nca Mart 1921’de istifa etmifl
say›larak Meclis d›fl›nda kald›.
Tayyare Apartmanlar›
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda ‹stanbul’un
Lâleli semtinde yap›lan sosyal konutlar
(1919-1922). Yang›n sonucu evsiz ka-
lan ailelerin bar›nmas› amac›yla yapt›r›l-
d›. Mimar›, Kemalettin Bey’dir. 1923’te
belediyeye devredilen yap›lar 1926’da
Türk Hava Kurumu’na verilince Tayya-
re Apartmanlar› ad›n› ald›. Türkiye’deki
ilk çok katl› konut örneklerinden biri
olan, 174 daire ve zemin kat›nda 35
dükkân›n yer ald›¤›, dört bloktan oluflan
konutlar daha sonra Mimar Ertem Er-
tunga’n›n plan›na göre restore edildi.
1987’den bu yana otel olarak hizmet
vermektedir.
Tayyare Cemiyeti
bk.
Türk Hava Kurumu (THK)
Tayyare Piyangosu
19 Nisan 1926’da, piyango tekelini elin-
de tutan Türk Tayyare Cemiyeti’nin dü-
zenledi¤i piyango. Türkiye’de ilk piyan-
go uygulamalar›, resmî bir nitelik tafl›-
mamakla birlikte Donanma Cemiyeti ta-
raf›ndan bafllat›ld›. Arma¤anlar›, halk›n
ve kurulufllar›n verdi¤i hediyelerden
oluflan bu çekilifllerin büyük ilgi görme-
si üzerine devlet tahvillerinin sat›fl›n›
özendirmek için piyango uygulamas›na
geçildi. Bu uygulama, tahvil alanlar ara-
s›nda gerçeklefltirilen kura çekimi biçi-
minde oldu. Cumhuriyet’in ilân›ndan
sonra 9 Ocak 1926 tarih ve 710 say›l›
yasayla karfl›l›¤› nakit olarak ödenmek
üzere piyango düzenleme hakk›, Türk
Tayyare Cemiyeti’ne verildi. Bu piyan-
gonun amac›, elde edilecek gelirle Türk
hava gücünün geliflmesine katk›da bu-
lunmakt›. Çekiliflin ilki, 19 Nisan
1926’da yap›ld›. 14 May›s 1927’de ikra-
miyeler Veraset ve ‹ntikal Vergisi Ka-
nunu’nun 20.maddesi hükmünden istis-
na edilince Tayyare Piyangosu, verdi¤i
790
Taflnak Cemiyeti (Taflnaksutyun)
Yusuf Bahri Tatl›o¤lu
Mustafa Nuri Tavasl›o¤lu
Tayyare Piyangosu ilân› (18 Eylül 1928).
