789
gi ç›kar›lmaya baflland›. Mondros Atefl-
kes Antlaflmas›’ndan (1918) sonra der-
ginin yay›m› ve çal›flmalar› bir süre dur-
duruldu. Cumhuriyet’in kurulmas› üze-
rine “Türk Tarih Encümeni” olarak ye-
niden çal›flmalara bafllad› ve daha sonra
‹stanbul Dârülfünunu’na ba¤lan›p bafl-
kanl›¤›na Mehmed Fuad Köprülü geti-
rildi (1927). Çal›flmalar›n› bir süre daha
sürdürdükten sonra görevini Türk Tarih
Kurumu’na devrederek da¤›ld›.
Tarik
Muslihittin Adil’in kuruculu¤unu ve
baflyazarl›¤›n› yapt›¤› günlük gazete.
1919’da ‹stanbul’da yay›n hayat›na at›l-
d› ve 115 say› ç›kt›ktan sonra kapand›.
Tarik-i Salâh Cemiyeti
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda ‹stanbul’da
kurulan Cumhuriyet karfl›t› cemiyet
(Eylül 1921). Tarikat-› Salâh Cemiyeti
de denir. Osmanl› ‹lâ-y› Vatan Cemiye-
ti ile Hürriyet ve ‹tilâf F›rkas› üyeleri Ki-
raz Hamdi Pafla, Arap As›m, ‹smet ve
Kemal beyler, Ahmed Rasim ve Avni
Hoca taraf›ndan kuruldu. Cemiyetin ku-
rucular›ndan Kiraz Hamdi Pafla, cemi-
yeti güçlü göstermek için tarihçi Ahmed
Refik (Alt›nay) ve Ahmed Hamdi Hoca
(Akseki) gibi tan›nm›fl kiflileri cemiyete
üye yapt› ve bu çal›flmalar›ndan dolay›,
Padiflah Vahdeddin taraf›ndan yaverlik-
le ödüllendirildi. Yemin töreni sonras›
cemiyete kabul edilen üyeler, amaçlar›-
n›n ‹slâm›n yükselmesi oldu¤unu, ‹slâ-
m›n tüm kurallar›na uyacaklar›n›, gizli
kararlar› aç›klayanlar›n ortadan kald›r›-
laca¤›n› kabul ediyorlard›. Cemiyet, ön-
ce ‹ttihatç›lara, daha sonra Anadolu ve
Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’ne
ve Türkiye Cumhuriyeti’ne karfl› bir si-
yaset yürüttü. Cemiyetin yönetici kadro-
su ve çal›flmalar›yla ilgili bilgiler ancak
Kurtulufl Savafl›’ndan sonra üyelerinin
Romanya’ya kaç›fl›ndan ve fieyh Said
Ayaklanmas›’ndan sonra ortaya ç›kar›l-
d› (1925). ‹stiklâl Mahkemesi’nde yap›-
lan yarg›lama sonunda cemiyete üye 11
kifli idama, birçok kifli de hapse mah-
kûm edildi (17 A¤ustos 1925).
Tarifl
Atatürk döneminde Ayd›n Zirai Sat›fl
Kooperatifi ‹ttihad› ile Manisa yöresin-
deki kooperatifleri bünyesinde bar›nd›-
ran Üzüm Kurumu’nun birleflmesi so-
nucu, belirli tar›msal ürünleri pazarla-
mak üzere kurulan kooperatifler birli¤i.
‹ncir, Üzüm, Pamuk ve Zeytinya¤› Ta-
r›m Sat›fl Kooperatifleri Birli¤i diye an›-
l›r. 2834 say›l› yasaya dayan›larak ç›ka-
r›lan 2/5930 say›l› Bakanlar Kurulu ka-
rar›yla 1937’de kuruldu. Kuruldu¤u y›l
Ege Bölgesi’ndeki 15 kooperatifi kapsa-
maktayd›. ‹lk ortaklar› üzüm üreticileri
kooperatifleri olan TAR‹fi’e, daha sonra
pamuk, zeytin üreticileri kooperatifleri
de kat›ld›. 1950’den sonra üzüm, incir,
pamuk ve zeytin üreticilerini kapsayan
kooperatifler, ‹zmir Üzüm Tar›m Sat›fl
Kooperatifleri Birli¤i, ‹zmir Zeytinya¤›
Tar›m Sat›fl Kooperatifleri Birli¤i, ‹zmir
Pamuk Tar›m Sat›fl Kooperatifleri Birli-
¤i ve ‹zmir ‹ncir Tar›m Sat›fl Kooperatif-
leri Birli¤i ad› alt›nda ayr› birlikler ola-
rak TAR‹fi içinde örgütlendi. Birli¤in
etkinlik alan›, daha sonra Güney Anado-
lu ve Marmara Bölgelerine de yay›ld›.
Günümüzde üye say›s› yüz bini aflan
TAR‹fi’e ba¤l› birliklerin iplik fabrikas›,
deterjan, sabun ve margarin üreten pa-
mukya¤› kombinas›, zeytinya¤› kombi-
nas›, kolonya fabrikas› ve bir bankas›
(Tarifl-Bank) vard›r.
Tarsus
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda üç y›l süreyle
Frans›zlar›n ve Ermeni çetelerin iflgalin-
de kalan, Akdeniz Bölgesi’nde Mersin
iline ba¤l› ilçe. Yavuz Sultan Selim tara-
f›ndan Osmanl› topraklar›na kat›ld›
(1517). 1571’te K›br›s eyaletine ve daha
sonra Kaptanpafla eyaletine ba¤land›
(1574). M›s›r Valisi Mehmet Ali Pafla
Ayaklanmas› s›ras›nda Osmanl› ordusu-
nu Konya Savafl›’nda bozguna u¤ratan
M›s›r kuvvetlerince iflgal edildi ve Kü-
tahya Antlaflmas›’yla (1833) yönetimi
Mehmet Ali Pafla’n›n o¤lu ‹brahim Pa-
fla’ya b›rak›ld›. Londra Antlaflmas›’yla
(1840) yeniden Osmanl› Devleti’ne geç-
tikten sonra önce Adana vilâyetine, ar-
d›ndan da Mersin’e (1888) ba¤land›.
I.Dünya Savafl› sonras› (1918) Frans›z
kuvvetleri ve iflbirlikçi Ermeni çetecile-
rince iflgal edilen kent, Ankara ‹tilâfna-
mesi (1921) gere¤i Ermeni az›nl›¤› da
yanlar›na alan Frans›zlar›n bölgeden çe-
kilmeleri üzerine (1922) düflman istilâ-
s›ndan kurtuldu. Günümüzde Mersin ili-
ne ba¤l› bir ilçe merkezidir.
Tasvir-i Efkâr
‹ki ayr› dönemde yay›mlanan iki gazete-
nin ortak ad›. ‹lk Tasvir-i Efkâr, 27 Ha-
ziran 1862’de fiinasi taraf›ndan ‹stan-
bul’da yay›mland›. fiinasi’nin siyasî ne-
denlerle Paris’e gitmesi üzerine gazete-
nin yönetimini Nam›k Kemal üstlendi
Tasvir-i Efkâr
Tarik gazetesinin bir nüshas›.
‹nk›lâp gazetesinde, Tarik-i Salâh Cemiye-
ti’nin 11 üyesinin idam› haberi (17 A¤ustos
1925).
Tarifl kurucular›: (Soldan sa¤a) Nazmi Topçuo¤lu, Kâz›m Çörüfl, Ahmet Sar›.
Tasvir-i Efkâr gazetesinin 16 Aral›k 1917 ta-
rihli nüshas›.
