gisiz kimselerden maddi ç›kar sa¤layan
düzenbaz kifli.
üleflmek
(nsz., -le)
Bölüflmek, paylaflmak.
ülefltirmek
(-i, -e)
Bölüfltürmek, paylaflt›r-
mak.
ülefltirme ön ad›
a. dlb.
Varl›klar›n kaçar
kaçar bölüflüldü¤ünü belirten ön ad,
ülefltirme s›fat›:
birer, yedifler.
ülefltirme s›fat›
a. dlb.
Ülefltirme ön ad›.
ülke
a.
Bir devletin egemenli¤i alt›nda bu-
lunan, s›n›rlar› belirli topraklar›n tümü;
memleket:
yabanc› ülkeler.
ülkü
a.
Bir kimsenin, bir toplulu¤un içinde
yaflad›¤› toplumda amaçlad›¤›, ulaflmak
istedi¤i konum; ideal.
ülkücü
a.
Belirli bir ülküyü benimseyen, o
ülküye ba¤l› olan kifli; idealist.
ülkücülük, -¤ü
a.
Bir ülküye ba¤lanmay›
temel alan ve bu ülküyle belirlenmifl
olan dünya görüflü, idealizm.
ülser
a. Fr. t›p
Sindirim organlar›nda, özel-
likle mide ve onikiparmak ba¤›rsa¤›nda
oluflan yara.
ültimatom
a. Fr.
Bir devletçe baflka bir dev-
lete verilen, hiçbir tart›flma ve karfl›
koymaya yer b›rakmadan ileri sürdü¤ü,
tan›d›¤› sürede yerine getirilmesi iste-
nen, aksi durumda siyasi iliflkilerin ke-
silece¤i ya da savafla bile yol açabilece-
¤i anlam› tafl›yan istek.
ümit, -di
a. (ümi:t) Far.
Umut.
ümit etmek
ummak.
ümitlenmek
(nsz.)
Umutlanmak.
ümmet
a. Ar. Hz.
Muhammed’e inanarak
onun çevresinde toplanan Müslüman-
lar›n tümü.
ümmetçilik, -¤i
a.
Bir ‹slam toplumu ola-
rak kalma amac› güden siyasal görüfl.
ümük, -¤ü
a. hlk.
Bo¤az, g›rtlak.
ün
a.
1.
Ses.
2.
Bir kimsenin genifl bir çev-
rede iyi nitelikli olarak tan›nmas›, flöh-
ret, nam, flan.
üniforma
a. (ünifo’rma) Fr.
1.
Ayn› ifli ya-
panlar›n giydikleri tek tip giysi.
2.
Silah-
l› kuvvetlerin resmî giysisi.
ünite
a. Fr.
1.
Bir bütünü oluflturan temel
ögelerden her biri, birim:
Bu ders alt›
üniteden olufluyor.
2.
Birleflmifl olma
durumu, birlik.
üniversite
a. Fr.
1.
Yüksek düzeyde e¤itim,
ö¤retim, bilimsel araflt›rma ve yay›n ya-
pan fakülte, enstitü, yüksekokul gibi bi-
rimlerden oluflan özerk ö¤retim kuru-
mu.
2.
Bu kurumun etkinliklerini yürüt-
tü¤ü yap› ya da yap›lar toplulu¤u.
ünlem
a. dlb.
fiaflma, korku, sevinç, üzün-
tü, heyecan, öfke, ac›ma gibi duygular›
anlatmaya yarayan sözcük:
Eyvah! Hey!
Üf! Vah vah!
ünlemek
(-e) hlk.
1.
Bir kimseyi yüksek
sesle ça¤›rmak.
2.
Bir fleyi yüksek ses-
le bildirmek.
ünlem iflareti
a. dlb.
fiaflma, korku, se-
vinç, öfke, ac›ma gibi duygular› anlatan
tümce ve sözcüklerin sonunda; seslen-
me, hitap ve uyar› sözlerinden sonra
kullan›lan noktalama iflareti (!):
Ne gü-
zel bir manzara! Ey Türk Gençli¤i!
ünlenmek
(nsz.)
1.
Ça¤›r›lmak, bildirilmek.
2.
Ün sahibi olmak, ün kazanmak, mefl-
hur olmak.
ünlü
ön a.
1.
Ün salm›fl olan, flöhretli,
meflhur.
2.
a. dlb.
Ses yolunda bir en-
gelle karfl›laflmadan ç›kan, tek bafl›na
söylenebilen ve hece ya da sözcük ola-
bilen ses; sesli:
a, e, ›, i, o, ö, u, ü.
ünlü uyumu
a. dlb.
Türkçe sözcüklerin, ka-
l›nl›k-incelik, düzlük-yuvarlakl›k ya da
darl›k-genifllik bak›mlar›ndan göster-
dikleri uyum.
ünsüz
ön a.
1.
Ün sahibi olmayan, flöhret-
siz.
2.
a. dlb.
Ses yolunda belirli bir en-
gele u¤ray›p ç›kan ses, sessiz
: b, c, ç,
d, f, g, ¤, h, j, k, l, m, n, p, r, s, fl, t, v, y,
z.
ünsüz benzeflmesi
a. dlb.
Türkçede sonu
sert ünsüzlerden biriyle biten bir sözcü-
¤e c, d, g yumuflak ünsüzleriyle baflla-
yan bir ek getirildi¤inde ekin bafl›ndaki
ünsüzün sertleflmesi:
bal›kç› (bal›k-c›),
üleflmek
ünsüz benzeflmesi
631
Emel-Zuhal Sözlük-Harfler 21/07/2010 20:59 Page 631
