479
Jandarma
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda ç›kan ayaklan-
malar›n bast›r›lmas›nda ve kurtulufl mü-
cadelesinde büyük yararl›k gösteren, yurt
içinde genel güvenli¤i ve kamu düzenini
korumakla görevli, kanunlar›n ve hükû-
met emirlerinin uygulanmas›n› sa¤layan
silâhl› askerî güç. II.Meflrutiyet’in ilân›n-
dan sonra yap›lan düzenlemeler do¤rul-
tusunda Selânik’te bir Jandarma Subay
Okulu aç›ld› ve Harbiye Nezareti’ne ba¤-
l› Jandarma komutanl›¤› kuruldu. Komu-
tanl›k, Anadolu’daki Ulusal Kurtulufl Ha-
reketi’ni bast›rmak isteyen Damat Ferit
Hükûmeti taraf›ndan Dahiliye Nâz›rl›-
¤›’na ba¤land›ysa da TBMM emrindeki
Jandarma Kuvvetleri, Millî Savunma Ba-
kanl›¤›nca yönetildi. Örgütün bafl› olan
Jandarma Genel Komutanl›¤›, Türk Si-
lâhl› Kuvvetleri’nin bir parças›d›r. Jan-
darman›n genel olarak görev ve sorumlu-
luk alan›, polisin görev alan›na girmeyen
il ve ilçe belediye s›n›rlar› d›fl›nda kalan
ya da polis örgütü bulunmayan yerlerdir.
10 Mart 1983 tarih ve 2803 say›l› yasay-
la belirlenen görev ve yetkileri; 1) Mülkî
görevleri: Emniyet, asayifl ve kamu düze-
nini sa¤lamak, korumak ve kollamak, suç
ifllenmesini önlemek için gerekli önlem-
leri almak, cezaevlerinin d›fl korumalar›-
n› sa¤lamak, 2) Adlî görevleri: ‹fllenmifl
suçlarla ilgili olarak yasalarda belirtilen
ifllemleri yapmak ve bunlara iliflkin adlî
hizmetleri yerine getirmek, 3) Askerî gö-
revleri: Askerlik yasalar› uyar›nca Genel-
kurmay Baflkanl›¤›nca verilen görevleri
yerine getirmek, 4) Di¤er görevleri: Yu-
kar›da belirtilen görevler d›fl›nda kalan;
di¤er yasalar ve bu yasalara dayal› emir
ve kararlarla jandarmaya verilen görevle-
ri yerine getirmektir.
Jandarma Genel Komutanl›¤›
10 Haziran 1930 tarih ve 1706 say›l› ya-
sayla kurulan, Türkiye Cumhuriyeti s›-
n›rlar› içinde jandarma hizmetlerinin yü-
rütülmesiyle görevli komutanl›k. 12
Mart 1983 tarih ve 2803 say›l› yasayla
Komutanl›¤›n kurulufl yasas› de¤ifltirildi;
Türk Silâhl› Kuvvetleri’nin bir parças›
say›larak Genelkurmay Baflkanl›¤›’na
ba¤land›. Teflkilât›n bafl›ndaki Jandarma
Genel Komutan›, ordu komutan› yetkile-
rine sahip olup Millî Savunma Bakanl›-
¤›’n›n onay›, ‹çiflleri Bakanl›¤›’n›n seçi-
miyle Cumhurbaflkan›nca atan›r.
Jansen, Hermann
1869 Aachen
1945 Berlin
1927’de Ankara’n›n ilk nâz›m plan› ya-
r›flmas›na kat›lmak üzere Türkiye’ye
ça¤r›lan Alman flehircilik uzman›. Ber-
lin Yüksek Mühendis Okulu’nda ö¤re-
tim üyeli¤i yapt›. 1927’de Ankara fieh-
remaneti’nin daveti üzerine Ankara’ya
gelerek ‹mar Müdürlü¤ü dan›flmanl›¤›
görevini üstlendi. Ankara için aç›lan ilk
nâz›m plan yar›flmas›n› kazand› (1929)
ve bu plan 1932’de onaylan›p 1934’te
uygulamaya kondu. Bu arada Adana,
Mersin, Gaziantep ve ‹zmit kentlerinin
de imar planlar› üzerinde çal›flt› (1930-
1939).
Jansen, Hermann
Baflkent Ankara’n›n ilk nâz›m plan›n› haz›rlayan Alman fiehircilik Uzman› Prof.Jansen (sa¤dan ikinci), yard›mc›s› Earley (ortada, gözlüklü)
ve belediye yetkilileriyle.
Türk ulusunun, jandarmas›na karfl› sayg› ve güvenini yans›tan Ankara K›z›lay Güvenpark’taki
“Güvenlik An›t›”, 1935’te Atatürk’ün direktifiyle yapt›r›ld›.
Ankara’daki Jandarma Genel Komutanl›¤› Karargâh binas›.
J
