779
içinde deniz tafl›mac›l›¤› yapmas›na mü-
saade edilerek faaliyeti s›n›rland›r›ld›.
I.Dünya Savafl› s›ras›nda flirkete ait bir-
çok gemiye askerî amaçla el kondu.
Cumhuriyet’in ilân›ndan sonra da faali-
yetini sürdürdü ve 19 Haziran 1944’te
Ulaflt›rma Bakanl›¤›’na devredildikten
sonra gemileri, Devlet Denizyollar›nca
‹stanbul fiehir Hatlar› ‹flletmesi taraf›n-
dan çal›flt›r›ld›.
fiuaybe Savafl›
I.Dünya Savafl› s›ras›nda Basra’ya do¤-
ru ilerleyen Osmanl› ordusuyla ‹ngiliz-
ler aras›nda 17 Nisan 1915’te fiuaybe’de
yap›lan savafl. Bu savaflta Osmanl› ordu-
suna kumanda eden Irak Cephesi Ko-
mutan› Kaymakam (Yarbay) Süleyman
Askerî Bey, ‹ngilizlere yenilince üzün-
tüsünden intihar etti.
fiuhut Atatürk Karargâh›
Afyon’un fiuhut ilçesinde Atatürk’ün 24
A¤ustos 1922’de, Büyük Taarruz haz›r-
l›klar›n› yapt›¤› ev. Bat› Cephesi komu-
tanlar›yla birlikte taarruz planlar›n› göz-
den geçiren Atatürk, sabaha karfl› bura-
dan Kocatepe’ye hareket etmifl ve
05.30’da topçu atefliyle Büyük Taar-
ruz’u bafllatm›flt›r. ‹ki katl› küçük bir
köy kona¤› olan yer, 1918’de kamulafl-
t›r›lm›fl; 2003’te yap›lan restorasyondan
sonra ziyarete aç›lm›flt›r.
fiûra Hükûmetleri
I.Dünya Savafl› sonunda Do¤u Anado-
lu’da kurulan geçici yerel hükûmetler.
14 Kas›m 1918’de Kars’ta Türk, Rus,
Ermeni ve Rumlardan oluflan Kars Mil-
lî ‹slâm fiûras› Merkez-i Umumisi ad›y-
la bir hükûmet kurulduysa da Büyük
Kars Kongresi karar›yla (17-18 Ocak
1919) bu idare önce Cenubîgarbî Kafkas
Hükûmeti Muvakkat-i Milliyesi, 25
Mart’ta da Cenubîgarbî Kafkas Hükû-
meti Cumhuriyesi ad›n› ald› ve 12 Nisan
1919’da ‹ngiliz iflgal kuvvetlerince bu
hükûmete son verildi. 25 May›s 1919’da
kurulan Oltu fiûra Hükûmeti, 17 May›s
1920’ye kadar yöreyi ba¤›ms›z olarak
yönetti; daha sonra yöneticileri, ‹ngiliz-
lerce tutuklan›p Malta adas›na sürgün
edildi.
fiûra-y› Askerî
bk.
Yüksek Askerî fiûra
fiûra-y› Devlet
bk.
Dan›fltay
fiûra-y› Saltanat (Saltanat fiûras›)
Osmanl› Meclis-i Mebusan›’n›n feshi
sonras› ‹tilâf Devletleri’nin öne sürdü¤ü
bar›fl koflullar›n› görüflmek üzere padi-
flah VI.Mehmed Vahdeddin baflkanl›-
¤›nda yap›lan toplant› (22 Temmuz
1920). ‹tilâf Devletleri, San Remo Kon-
ferans›’nda belirledikleri bar›fl koflullar›-
n›, 11 May›s 1920’de, bilgi edinmeleri
yönünden ‹stanbul Hükûmeti’nin tem-
silcilerine sunmufl; temsilcilerin itirazla-
r›, ‹tilâf Devletleri taraf›ndan dikkate
al›nmay›nca ‹stanbul Y›ld›z Saray›’nda,
Padiflah VI.Mehmed Vahdeddin, Veli-
aht Abdülmecid Efendi, Sadrazam Da-
mat Ferit Pafla ve di¤er önemli devlet
adamlar›n›n haz›r bulundu¤u Saltanat
fiûras›’nda (22 Temmuz 1920) San Re-
mo Konferans› kararlar›n›n kabulünden
baflka bir çare olmad›¤› karar›na var›ld›.
fiûra üyelerinden sadece Topçu Feriki
Ali R›za Pafla, karfl› oy kulland›. Bu ka-
rarda imzas› olanlar, TBMM Hükûme-
tince vatan haini ilân edildi.
fiükrü Bey (Ahmed)
1875 Kastamonu
14 Temmuz 1926 ‹zmir
‹kinci TBMMKocaeli milletvekili, Ata-
türk’e karfl› düzenlenen ‹zmir Suikast›
san›klar›ndan, e¤itimci. Yüksek Mual-
lim Mektebi’ni bitirdikten sonra de¤iflik
yerlerde ö¤retmenlik ve idarecilik yapt›.
1910’da Siroz Mutasarr›f›, 1911’de ‹çifl-
leri Bakanl›¤› Muhaberat Genel Müdü-
rü, 1912’de Saruhan Mutasarr›f› oldu;
1912’de Maarif Nezareti’ne atand›.
1913 seçimlerinde Osmanl› Meclis-i
Mebusan›’na Kastamonu milletvekili
olarak girdi. Bir süre, Maarif Nâz›rl›¤›
yan› s›ra Posta-Telgraf Nâz›rl›¤›’n› da
yürüttü. Ticaret ve Ziraat Bakanl›¤›’na
vekâlet etti. Meclis’in kapanmas› sonu-
cu iflgal güçlerinin iste¤i üzerine Mal-
ta’ya sürüldü. Dönüflte ‹zmit Livas› Ge-
nel Meclisi’ne, oradan da ‹l Daimi Ko-
misyonu’na seçildi. 25 May›s 1923’te
Trabzon Valili¤i’ne atand›. ‹kinci
TBMM’de Kocaeli milletvekili olarak
yer ald›. Terakkiperver Cumhuriyet F›r-
kas› kurucu ve yöneticileri aras›nda yer
ald›. Mustafa Kemal’e düzenlenen ‹zmir
Suikast›’yla ilgisi oldu¤u gerekçesiyle
‹zmir’de görevlendirilen Ankara ‹stiklâl
Mahkemesince Ziya Hurflit ve arkadafl-
lar›yla birlikte idam›na karar verildi ve
karar 14 Temmuz 1926’da infaz edildi.
fiükrü Bey (Ali)
bk.
Ali fiükrü Bey
fiükrü Bey (Kaya)
bk.
Kaya, fiükrü
fiükrü Naili Pafla
bk.
Gökberk, fiükrü Naili
fiükrü Naili Pafla
fiirket-i Hayriye’nin 1936 y›l› k›fl tarifesi broflürünün kapa¤› ve flirketin, Bo¤aziçi’nde oturan ö¤rencilere verdi¤i indirimli seyahat kart›.
Padiflah›n oturdu¤u ‹stanbul Y›ld›z Saray›’nda düzenlenen bir törende, askerî birlikler,
devlet ricalini selâmlarken.
Ahmed fiükrü Bey
