Tabiye Tatbikat Seyahati
Mustafa Kemal Atatürk’ün askerli¤e
iliflkin eserlerinden. Tam ad›, “Beflinci
Kolordu Erkân-› Harbiye Tabiye ve Tat-
bikat Seyahati”dir. 1911’de Selânik’te
yay›mlanan bu küçük hacimli (40 sayfa)
eserinde Mustafa Kemal, sadece subay-
lar›n kat›ld›¤›, kolordu düzeyinde iflle-
nen, arazi ve harita üzerinde uygulamal›
olarak çözümüne çal›fl›lan bir konuyla
ilgili durum, karar, emir ve elefltirilere
yer verir. Eserde, Atatürk’ün, çok iyi bir
izleyici ve gözlemci olmas› yan› s›ra, en
ince ayr›nt›s›na kadar konuya hâkimiye-
ti dikkati çeker.
Tahir Efendi
1872 Çank›r›
21 Nisan 1926 Çank›r›
Birinci TBMM Çank›r› milletvekili. ‹lk
ve ortaö¤renimini Çank›r›’da tamamla-
d›ktan sonra ticaretle meflgul oldu. Millî
Mücadele’ye kat›ld›. Birinci TBMM’ye
Çank›r›’dan milletvekili seçildi. Millet-
vekilli¤i sona erince memleketine dö-
nüp mesle¤ini sürdürdü.
Tahtak›l›ç, ‹brahim
1871 Uflak
1 Ekim 1937 Ankara
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda iflgalci Yunan
güçlerine karfl› mücadale veren, Salihli
ve Bozdo¤an Cepheleri Kuvâ-yi Milliye
komutan›. Uflak ve ‹stanbul’da medrese
ö¤renimi gördü. Uflak müftülü¤ü yapt›.
1913’te Kütahya mebusu olarak Meclis-
i Mebusan’a seçildi. Uflak’ta oluflturdu-
¤u gönüllü birli¤iyle Balkan Savafl›’na
kat›ld›. Mondros Ateflkes Antlaflma-
s›’ndan sonra Uflak’ta kurulan Redd-i ‹l-
hak Cemiyeti’nde görev ald›. Alaflehir
Kongresi ikinci baflkan› seçildi. Salihli
ve Bozdo¤an cephelerini yönetti.
1920’de Ni¤de mutasarr›f› oldu. Kütah-
ya milletvekili olarak parlamentoda yer
ald› (1927-1937). Bir bunal›m sonucu
intihar ederek yaflam›na son verdi.
Tak›m›n Muharebe Talimi
Subaylar›n meslekî bilgilerini art›rmak
amac›yla Mustafa Kemal’in, 23 fiubat
1909’da Selânik’te bast›rd›¤› askerî ta-
limname. Alman generallerinden Litz-
mann’›n “Seferber Mevcudunda Tak›m,
Bölük ve Taburun Muharebe Talimleri”
adl› Almanca eserinin ilk bölümünün
çevirisidir. Sekiz küçük taktik sorununu
kapsar. Mustafa Kemal, yay›mlad›¤› ki-
tab›n önsözünde, Osmanl› ordusunun
e¤itim ve ö¤retim durumunu ele alarak
yeni kabul edilen talimnameyi anlat›r ve
bize özgü talimnamelerin yap›lmas› ge-
rekti¤ine iflaret eder.
780
Tabiye Tatbikat Seyahati
Tahir Efendi
‹brahim Tahtak›l›ç
Mustafa Kemal’in ‹lk Kitab›n› “As›r” Bas›yor
«Mavi gözlü, alt›n saçl›, güzel yüzlü bir genç kurmay subay “As›r”›n Örtülü
Çarfl›’daki matbaas›na gelir ve “As›r” gazetesini ç›karanlarla görüflmek istedi¤i-
ni söyler. Bu, Üçüncü Ordu’ya fiam’dan yeni atanm›fl genç Kurmay Yüzbafl› Mus-
tafa Kemal’dir. Mustafa Kemal, yaz›l› bir tomar k⤛d› ve birkaç haritay› masa-
n›n üzerine koyarak bunun kitap hâline getirilmesini “As›r”›n yöneticilerinden
ister. Kitap kendisinindir ama bast›ranlar Vas›f Cevdet ve Nafiz’dir. Bu iki kifli
Selânik Kütüphanesi sahibidir. “As›r”›n sahipleri bu iste¤i memnuniyetle karfl›-
larlar ve dizgi haz›rl›klar›na bafllarlar. Mustafa Kemal bundan sonra s›k s›k
As›r”a gelir ve bir yandan kitab›yla ilgili çal›flmalar› izlerken bir yandan da ga-
zetenin sahipleri Fazl› Necip ve Abdurrahman Arif Beylerle sohbetler eder.
Mustafa Kemal’in kitab›n› ad› “Tak›m›n Muharebe Talimi”dir. Bu, Almanca
dört defa bas›lm›fl bir tercüme eserdir. Yazar› Berlin Askerî Akademisi eski mü-
dürlerinden General Litzmann’d›r. Kitab›n tam ismi “Seferber Mevcudunda Ta-
k›m, Bölük ve Taburun Muharebe Talimleri”dir. Kendisinin de ön sözünde belirt-
ti¤i gibi, eserin dilimize çevrilmesi zarurîdir; fakat baflkalar›n›n da ayn› fikirle
hareket edeceklerini düflünerek kendi tercümesini bir süre elinde bekletir. “Fa-
kat zannetti¤im henüz olmad›” diyerek eserin “tekmil münderecat›n›n” bütün
tercümesini beklemeden, her meselenin bir kitapç›k hâlinde ç›kmas›n› münasip
görür. Ayr›ca kaydetti¤ine göre “Eser, tertib-i cihetiyle buna müsait”tir.
Nihayet dizim ve bas›m ifli tamamlan›r ve Mustafa Kemal’in ilk kitab› olan bu
eser “As›r” matbaas›nda ortaya ç›kar. Yay›n tarihi 10 fiubat 1324 (23 fiubat
1909) dur.»
Kaynak : Türkmen Parlak, Yeni As›r’›n Selânik Y›llar›, Evlâd-› Fatihan Diyarlar›, (1895-1924), ‹zmir
1986, s.257.
TAKIMIN MUHAREBE TAL‹M‹
«‹lk çevirisi olan “Tak›m›n Muharebe Talimi” kitab›n›n önsözünde:
“Bir orduda; y›llarca üzerinde çal›flma ve uygulama ile yarg›lar› kavranan
talimnamelerin de¤ifltirilmesi bütün askerleri flafl›rt›r. Özellikle yeni kabul edilen
talimname, kendilerince kerte kerte gelifltirilmifl kendi talimnameleri de¤ilse,
bu flaflk›nl›k kapkaranl›k ve belirsizlik içinde oluflur. Çünkü; askerlik yaflant›s›na
aç›lan bu yeni evre, bu zümrenin kendi evrimsel çal›flmas›ndaki serbestli¤in yan-
s›mas› de¤ildir. Herkesin ad›m› duraksak, bak›fl› flaflk›n ve düflüncesi altüst ol-
mufl haldedir.”
sözleriyle talimname de¤iflikli¤inin gere¤ine ve bunun yaratt›¤› güçlüklere
iflaret eder ve ulusal talimnamelerin derlenmesi özlemini bildirir. Talimnamele-
rin sindirilmesi için:
“Bu alanda en iyi araç, talimnamelerin savafl bak›m›ndan baflar›l› uygulan-
mas›na yard›m edici di¤er yap›tlardan yararlanmakt›r” diyerek, talimnameleri
iflleyip aç›klay›c› özel yap›tlar›n gerekli oldu¤unu bildirir.»
Kaynak : Celal Erikan, Komutan Atatürk, (3. Bas›m), Türkiye ‹fl Bankas› Kültür Yay›nlar›, ‹stanbul
2001, s.59.
TAKIMIN MUHAREBE TAL‹M‹
T
