Vefa Grubu
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda ‹stanbul’dan
Anadolu’ya silâh ve cephane kaç›rmak
amac›yla kurulan gizli örgütlerden biri
(1919).
Vehbi Bey (Bolak)
bk.
Bolak, Mehmed Vehbi
Vehbi Bey (Çorakç›)
1876 Aksaray
1 fiubat 1932 ‹stanbul
Birinci TBMM Ni¤de milletvekili. ‹lk
ve ortaö¤renimini Aksaray’da tamamla-
d›ktan sonra ticaretle u¤raflt›. Millî Mü-
cadele s›ras›nda ulusal direnifl cephesin-
de yer ald›. Birinci TBMM’ye Ni¤-
de’den (1920), ‹kinci TBMM’ye Aksa-
ray’dan (1923) milletvekili seçildi. Da-
ha sonra ailesi, “Çorakç›” soyad›n› ald›.
Vehip Pafla (Mehmed) (Kaçi)
1877 Yanya
13 Haziran 1940 ‹stanbul
Kurtulufl Savafl›’na kat›lmad›¤› ve baz›
tertiplere giriflti¤i gerekçesiyle ordudan
ve vatandafll›ktan ç›kar›lan Osmanl› pa-
flas›. Soyad› Kaçi’dir. Esat Pafla’n›n
(Bülkat) kardeflidir. 1900’de Harp Aka-
demisi’ni bitirdikten sonra ‹ttihat ve Te-
rakki Cemiyeti’ne kat›ld›. Meflrutiyet’in
ilân›n› haz›rlayan olaylar içinde yer ald›.
II.Meflrutiyet’in ilân›n› takiben Ermeni
Taflnaksutyun Cemiyeti yöneticileriyle
görüflmelerde bulunmak üzere Erzu-
rum’a gönderildi; Pangalt› Harp Okulu
Komutanl›¤›na getirildi (1909). Balkan
Savafl› s›ras›nda Yanya savunmas›nda
görev ald›. Yanya’n›n teslim olmas›n-
dan sonra Yunanl›lara tutsak düfltü.
I.Dünya Savafl› bafllar›nda Hicaz Valili-
¤i ve Komutanl›¤› yapt›. Çanakkale ve
Kafkas cephelerinde savaflt›. Haziran
1918’de fiark Ordular› Grubu Komutan-
l›¤›na atand›. Ermeni ve Gürcü kuvvet-
lerle savaflarak Kars, Ardahan ve Ba-
tum’u geri ald›. Mondros Ateflkes Ant-
laflmas›’ndan sonra kiflisel ç›karlar› için
görevini kötüye kullanmakla suçlanarak
tutukland›ysa da kaç›p ‹talya’ya yerleflti.
Kurtulufl Savafl›’na kat›lmad›¤›ndan
1923’te askerlikten, 1927’de vatandafl-
l›ktan ç›kar›ld›. Ancak af sonras›
1939’da Türkiye’ye dönebildi.
Veled Çelebi
bk.
‹zbudak, Veled Çelebi
Venizelos, Eleftherios
23 A¤ustos 1864 Hanya/Girit
18 Mart 1936 Paris
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda Yunanistan’›
‹tilâf Devletleri yan›nda savafla sokan
Yunan devlet ve siyaset adam›. Yükse-
kö¤renimini Atina Hukuk Fakültesi’nde
yapt›. Girit’in Osmanl›lardan ayr›lmas›
için baflkald›rd› (1897). Ayaklanman›n
baflar›ya ulaflmas› üzerine özerk Girit
Devleti’nin baflkan› oldu (1898). Ekim
1910’da baflbakanl›¤a getirildi. 1911
Yunan Anayasas›’n›n yap›lmas›nda ve
onaylanmas›nda büyük rol oynad›. Dev-
let yönetiminde yenilikler yap›p orduyu
güçlendirdi. Bulgaristan, Karada¤ ve
S›rbistan ile Balkan Birli¤i’ni oluflturdu
(1912). Londra bar›fl görüflmelerinde
Girit’in Yunanistan’a kat›lmas›n› sa¤la-
d›. I.Dünya Savafl›’na ‹tilâf Devletle-
ri’nin yan›nda girilmesi için Kral Kons-
tantin’e bask›da bulundu. Önerisi kabul
edilmeyince görevinden ayr›ld› (1915).
Mensubu oldu¤u Liberal Parti seçimi
kazan›nca yeniden baflbakanl›¤a getiril-
di. Bu kez de kral ve Saray Partisi ile an-
laflamad›¤›ndan görevinden çekildi. Se-
lânik’te yerel bir hükûmet kurup savafla
kat›lma haz›rl›klar›na giriflti. 1917’de
yandafllar›yla birlikte kral› tahttan çekil-
meye zorlad›; Aleksandr zaman›nda ye-
niden baflbakanl›¤a getirildi¤i s›rada
Yunanistan’› ‹tilâf Devletleri yan›nda
savafla soktu. ‹ngilizlerin deste¤iyle
Anadolu’ya sald›rd›. Savafl›n kaybedil-
mesi üzerine yeniden krall›¤a getirilen
Konstantin taraf›ndan görevinden uzak-
laflt›r›l›p Fransa’ya sürgüne gönderildi.
1924’te Yunanistan’da cumhuriyetin
ilân› üzerine ülkesine döndü ve yeni yö-
netimde etkin rol oynad›. Türkiye ile iyi
iliflkiler kurmay› amaçlad›. Ülkedeki
ekonomik bunal›m nedeniyle tekrar gö-
revden ayr›ld› (1933). Girit’te bir ayak-
lanma düzenlediyse de baflaramad› ve
ülke d›fl›na ç›kar›ld› (1935).
866
Vefa Grubu
Vehbi Bey
Venizelos (solda), Paris’teki sürgün y›llar›nda efliyle birlikte.
Mehmed Vehip Pafla
Venizelos (solda, flapkal›) Türkiye’ye geldi¤i y›llarda ‹smet ‹nönü (kürsüde konuflan) ile
birlikte (16 Ekim 1931).
