ç, Ç
Türk abecesinin dördüncü harfi, “çe”
ad› verilir; ses bilimi bak›m›ndan sert-
süreksiz ünsüz.
çaba
a.
Bir ifli yapmak için harcanan güç;
zorlu çal›flma.
çaba göstermek
gayretle
çal›flmak, u¤raflmak:
Okumay› ö¤ren-
mek için çaba gösteriyordu.
çabalamak
(nsz.)
Bir ifli baflarmak için u¤-
raflmak.
çabucac›k
be. (ça’bucac›k)
Çabucak.
çabucak
be. (ça’bucak)
1.
Çok çabuk, h›z-
la, süratle:
Temizli¤i çabucak yapt›.
2.
Kolayl›kla, k›sa sürede:
‹nsanlarla çabu-
cak dostluk kurard›.
çabuk
be. Far.
1.
Al›fl›landan ya da gösteri-
lenden daha k›sa zamanda, tez:
Eve ça-
buk döndün.
2.
ön a.
H›zl›:
Çabuk ad›m-
larla oradan ayr›ld›.
çabuklaflmak
(nsz.)
Çabukluk kazanmak,
h›zlanmak, tez davranmak: Hareketleri
çabuklaflt›.
çabukluk, -¤u
a.
Çabuk olma durumu, h›z,
sürat.
çaça bal›¤›
a. hayb.
Hamsigillerden, gö¤üs
yüzgeçleri s›rt yüzgecinden önde olan
küçük bir bal›k.
çaçaça
a. (ça’çaça) ‹sp.
Dünyaya Meksi-
ka’dan yay›lm›fl, hareketli ve modern bir
dans.
çaçaron
a.
‹t. Karfl›s›ndakini susturacak bi-
çimde çok konuflan, çenesi kuvvetli, ge-
veze.
çad›r
a.
Keçe, deri, sentetik kumafl ya da
s›k dokunmufl kal›n bezden yap›larak di-
reklere tutturulan tafl›nabilir bar›nak;
oba; ota¤.
çad›r kent
a.
Afet bölgelerinde çad›rlardan
oluflan geçici yerleflim yeri.
ça¤
a.
1.
Zaman parças›, vakit.
2.
Yaflam›n
çocukluk, gençlik, yafll›l›k gibi dönemle-
rinden her biri:
Gençlik ça¤›n› ‹stan-
bul’da geçirmiflti.
3.
Kendine özgü bir
özelli¤i olan zaman bölümü, devir:
okul
ça¤›.
4.
Tarihin ayr›ld›¤› dört büyük bö-
lümden her biri:
‹lk Ça¤, Orta Ça¤, Yeni
Ça¤, Yak›n Ça¤.
5.
yerb.
Bir katman›n
olufltu¤u süre.
ça¤ açmak
herhangi bir
bak›mdan ayr› olan yeni bir evrensel gi-
difle yol açmak.
ça¤anoz
a. Yun. hayb.
Kabuklular›n on
ayak alt tak›m›ndan, Türkiye’nin bütün
k›y›lar›nda tafllar aras›nda yaflayan ve
eti için avlanan küçük bir su hayvan›.
Ça¤atayca
öz. a. (ça¤ata’yca)
Orta Asya’da
XV ve XVI. yüzy›llarda kullan›lm›fl bir
Türk lehçesi.
ça¤dafl
ön a.
1.
Ça¤›n yeniliklerini benim-
seyen, bunlara uyan; modern (kifli).
2.
Yaflan›lan ça¤›n anlay›fl›na, koflullar›na
uygun olan; en son ilerlemelerden, bi-
limsel yeniliklerden yararlanan; mo-
dern; muas›r:
ça¤dafl ülke.
ça¤dafllaflmak
(nsz.)
Yaflan›lan ça¤›n anla-
y›fl›na, koflullar›na uymak; modernlefl-
mek.
ça¤dafll›k, -¤›
a.
Ça¤dafl olma durumu,
modernlik.
ça¤ d›fl›
a.
Ça¤›n gerektirdi¤i koflullar›n ge-
risinde kalm›fl, köhne.
ça¤›l ça¤›l
be.
Ça¤›ldayarak akan suyun
sesini yans›lar.
ça¤›ldamak
(nsz.)
(su) Akarken kayalara,
152
Ç
Emel-Zuhal Sözlük-Harfler 21/07/2010 20:58 Page 152
