cans›z
ön a.
1.
Yaflamsal ifllevlerden yok-
sun olan, ölmüfl:
K›y›ya cans›z bal›klar
vuruyordu.
2.
Gücünü yitirmifl, hâlsiz,
mecalsiz:
Cans›z, hareketsiz bir grup
genç orada oturuyordu.
3.
Durgun;
coflkudan, heyecandan yoksun; ilgi
uyand›rmayan; sönük:
Cans›z bir tart›fl-
ma program›yd›.
cansiparane
be. (cansipara:ne) Far. esk.
Can›n› verircesine, özveriyle:
Yurtlar›n›
cansiparane savundular.
can yoldafl›
a.
Yaln›zl›ktan kurtulmak için
birlikte yaflan›lan kifli.
car car
be.
Yüksek sesle, gürültülü bir bi-
çimde (konuflma).
carcur (I)
be.
“Akl›na esti¤i gibi, gelifligü-
zel, yerli yersiz konuflmak” anlam›nda
carcur etmek
deyiminde geçer:
Carcur
edip durma!
carcur (II)
a. hlk.
Fermuar.
cari hesap, -b›
a. tic.
Alacak verecek ifl-
lemleriyle ilgili hesap.
cariye
a. (ca:riye) Ar. esk.
Tutsak edilerek
özgürlüklerinden yoksun b›rak›lan, pa-
rayla al›n›p sat›labilen, efendisinin her
türlü iste¤ini yerine getirmekle yüküm-
lü; buna karfl›n evin çocu¤u gibi yetiflti-
rilip e¤itilen genç kad›n; halay›k.
cascavlak
ön a. (ca’scavlak)
1.
(bafl için)
Saç kalmam›fl olan.
2.
(kifli için) Ç›r›l-
ç›plak, örtüsüz.
casus
a. (ca:sus) Ar.
Bir devletin güvenlik
örgütünde ya da bir kuruluflun gizli
amaçlar› için çal›flan kifli, ajan.
casusluk, -¤u
a.
Casus olma durumu,
ajanl›k.
casusluk etmek
casus olarak
çal›flmak.
cavlak
ön a.
Dazlak, tüysüz, ç›plak.
cayd›rmak
(-i)
Caymas›n› sa¤lamak, kara-
r›ndan döndürmek, vazgeçirmek:
Onlar›
eve dönmekten cayd›rmaya çal›flt›m.
cay›r cay›r
be.
1.
Bir fleyin fliddetle yand›-
¤›n›, y›rt›ld›¤›n› belirtir:
Sokaktaki ahflap
evlerin hepsi cay›r cay›r yand›.
2.
mec.
Etkili olarak, fliddetli:
Yüzüm, güneflten
cay›r cay›r yan›yor.
cay›rdamak
(nsz.)
(nesneler için) Ses ç›-
kararak yanmak, y›rt›lmak.
cay›rt›
a.
1.
fiiddetle yanan ya da y›rt›lan
bir fleyin ç›kard›¤› ses.
2.
Gürültü.
caymak
(nsz.)
Verdi¤i sözden, ald›¤› karar-
dan dönmek, vazgeçmek:
Benimle gele-
cekti, ama sonradan cayd›.
caz
a. ‹ng.
Amerika Birleflik Devletleri’nin
güneyinde yaflayan zenciler taraf›ndan
yarat›lm›fl, sonralar› dünya müzi¤inden
ald›¤› ögelerle genifllemifl bir müzik tü-
rü.
cazg›r
a.
Ya¤l› güreflte, pehlivanlar› izleyici-
lere tan›tan, dualar okuyan, gürefllerin
kural ve geleneklere göre yap›l›p yap›l-
mad›¤›n› denetleyen kifli.
cazibe
a. (ca:zibe) Ar.
Al›ml›l›k, çekicilik, al-
beni:
Cazibesi ile herkesi etkilemiflti.
cazip, -bi
ön a. (ca:zip) Ar.
‹stek, ilgi uyan-
d›ran; çekici; uygun:
Bu daire için cazip
bir fiyat verdiler.
Cd
kim.
Kadmiyum elementinin simgesi.
CD
a. (Compact Disc sözünün k›saltmas›)
‹ng.
Genellikle on iki santimetre çap›n-
da, tek yüzüne say›sal kay›t yap›lm›fl ve
özel bir okuyucu taraf›ndan okunan
plak; yo¤un teker.
CD
(Corps Diplomatique [
kordiplomatik
]
sözünün k›saltmas›.) Fr.
Yabanc› devlet
elçiliklerine ait arabalar›n plakalar›nda
kullan›l›r.
CD-ROM
a. (Compact Disc Read Only Me-
mory sözcüklerinin bafl harfleri) ‹ng.
Hem metinleri hem görüntüleri hem de
sesleri depolayabilen, büyük bellek ka-
pasiteli, laserle okunan compact disc.
ce (I)
Türk abecesinin üçüncü harfinin
okunuflu.
ce (II)
ünl.
Bebekleri e¤lendirmek, flafl›rt-
mak için saklan›lan yerden ç›kar ç›kmaz
ç›kar›lan ses.
Ce
kim.
Seryum elementinin simgesi.
cebelleflmek
(-le)
U¤raflmak, çekiflmek,
tart›flmak.
cans›z
cebelleflmek
143
Emel-Zuhal Sözlük-Harfler 21/07/2010 20:58 Page 143
