Erten, Ali R›za
1887 Mersin
16 May›s 1964 ‹stanbul
‹kinci TBMM Mardin milletvekili.
1909’da Halkal› Yüksek Ziraat Mekte-
bi’ni bitirdi. Ticaret ve Ziraat Vekâleti
taraf›ndan Fransa’ya gönderildi. Yurda
döndükten sonra ziraat okullar›nda ö¤-
retmenlik ve idarecilik yapt›. 1923’te Zi-
raat Vekâleti Ziraat Genel Müdürlü¤üne
getirildi. Bu görevdeyken ‹kinci TBMM
araseçimlerinde Mardin’den milletveki-
li seçildi ve aral›ks›z dokuzuncu dönem
sonuna dek (1954) Mardin milletvekili
olarak parlamentoda yer ald›. Ziraatle il-
gili Türkçe ve Frans›zca eserleri vard›r.
Ertu¤rul
Bilecik ilinin 1923’ten önceki ad›.
Ertu¤rul Bey (Aker)
1893, ?
?
I.Dünya Savafl› s›ras›nda, yönetimindeki
askerî timle düflman savafl gemilerine
sabotaj düzenleyen Osmanl› subay›.
I.Dünya Savafl› bafllad›¤›nda rütbesi
yüzbafl›yd›. Meis adas›n› Alman gemile-
rine karfl› geçici üs olarak kullanan ‹ngi-
liz ve Frans›zlardan geri almakla görev-
lendirildi. Meis liman›nda bulunan ‹ngi-
liz ve Frans›z kruvazöründe yang›n ç›-
kartarak, Antalya liman›na yaklaflmakta
olan Paris II adl› Frans›z savafl gemisini
ise karadan açt›¤› atefl sonucu bat›rd›.
Ayr›ca Antalya’y› bombalamaya gelen
Alexandra adl› Frans›z savafl gemisi
üzerine, üstünü portakal sand›klar›yla
örttü¤ü patlay›c› yüklü bir mavnay› yol-
lay›p ortadan kald›rd› ve büyük kuvvet-
lere küçük kuvvetlerle karfl› koyman›n
baflar›l› örneklerini verdi.
Ertu¤rul Yat›
Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Cumhur-
baflkanl›¤› yat›. II.Abdülhamid’e hiz-
met vermesi için Osmanl› Devleti tara-
f›ndan Saltanat Gezinti Gemisi olarak
1903’te ‹ngiltere’de yapt›r›ld›. Gemi-
ye, padiflah›n arzusuyla güvenli¤i sa¤-
layabilmek amac›yla dört adet 4,7’lik
top da konuldu. II.Abdülhamid bu tek-
neye bir kez olsun binmedi ve sürekli
olarak Haliç’te demirli kald›. I.Dünya
Savafl› s›ras›nda Donanma emrine ve-
rilerek ‹stanbul’dan Çanakkale’ye cep-
hane tafl›d›. Savafl sonras› di¤er Os-
manl› donanmas› gemileri gibi toplar›
sökülerek Haliç’e çekildi. 1926’da Do-
nanma kadrosundan ç›kar›l›p Cumhur-
baflkanl›¤› yat› olarak kullan›lmak üze-
re ‹stanbul Bahriye Kumandanl›¤›’na
verildi. 1925-1930 aras› Türkiye Cum-
huriyeti Cumhurbaflkanl›¤› yat› olarak
hizmet gördü. 1 Temmuz 1927’de Ga-
zi Mustafa Kemal Pafla’n›n Kurtulufl
Savafl› ve Cumhuriyet’in ilân›ndan
sonra ‹stanbul’a ilk kez geliflinde bu
tarihî görevi yerine getirdi ve Ata-
türk’ün ‹stanbul’a her geliflinde hizme-
tini sürdürdü. Atatürk, misafir olarak
Türkiye’ye gelen hükümdarlar› ve ya-
banc› devlet adamlar›n› a¤›rlamak
amac›yla da kulland›.
Ertu¤rul, Muhsin
28 fiubat 1892 ‹stanbul
29 Nisan 1979 ‹zmir
Kurtulufl Savafl› döneminden bafllaya-
rak Türk tiyatro ve sinemas›nda birçok
yenili¤e imza atan tiyatro ve film yö-
netmeni. So¤ukçeflme ve Topkap› rüfl-
tiyesinde ve Mercan ‹dadîsi’nde oku-
du. 1909’da Erenköy’de Burhanettin
Kumpanyas›’nda sahneye ç›kt›.
1911’de tiyatro ö¤renimi için Paris’e
gitti. Yurda dönünce (1912), “Hamlet”i
sahneye koydu ve baflrolü oynad›.
1913’te Ertu¤rul Sinemas›’n› açt› ve
yeniden Paris’e gitti. 1914’te Dârülbe-
dâyi-i Osmanî’de ö¤retmenlik yapma-
ya bafllad›. 1917’de Dârülbedâyi’nin
seçti¤i ilk telif oyun olan “Baykufl”u
sahneye koydu. 1921’de Dârülbedâ-
yi’de yönetmen oldu. Bir süre sonra
yöneticilerle sanatç›lar aras›nda ç›kan
bir anlaflmazl›k nedeniyle ‹. Galip,
Behzat Butak ve Onnik Binemeciyan
ile birlikte Dârülbedâyi’den ç›kar›l›nca
Avusturya’ya gitti. fiehzadebafl› Ferah
Tiyatrosu’nda y›¤›nlara yönelik ucuz
gösteriler düzenledi. 1925-1927 aras›n-
da SSCB’de Stanislavski ve Meyer-
hold’un çal›flmalar›n› izledi. 1927-
1928 sezonunda Dârülbedâyi’nin bafl›-
na getirildi. 1930’da “Dârülbedâyi”
dergisini ç›kard›. 1936’da Ankara Dev-
let Konservatuvar›’nda ö¤retmenlik
yapmaya bafllad›. 1949-1951 ve 1954-
1958 aras› Ankara Devlet Tiyatro-
su’nun genel müdürlü¤ü s›ras›nda semt
ve bölge tiyatrolar› kurdurdu. 1959’da
334
Erten, Ali R›za
Ertu¤rul Yat› (1 Eylül 1928)
Atatürk, Ertu¤rul Yat›’n›n güvertesinde devlet adamlar›yla birlikte.
Ertu¤rul Yat›. Tablo: Tahsin Bey
Muhsin Ertu¤rul
