kao olan ve içine fleker, süt, f›nd›k, f›st›k
ya da de¤iflik meyveler kat›larak haz›rla-
nan bir yiyecek.
çil (I)
a. hayb.
Orman tavu¤ugillerden, or-
manda yaflayan ve eti için avlanan bir
kufl.
çil (II)
a.
1.
Derinin üzerinde özellikle de
yüzde oluflan kahverengi leke.
2.
S›r›
kaçm›fl aynada oluflan leke.
3.
ön a.
(hayvan için) Tüyünde küçük benekler
bulunan:
çil horoz.
4.
ön a.
(madenî pa-
ra için) Parlak, yeni bas›lm›fl:
çil çil al-
t›nlar.
çile (I)
a. Far.
1.
Dervifllerin manevi yetkin-
li¤e ulaflabilmek amac›yla kendilerini
baz› fleylerden yoksun b›rakarak yafla-
maya çal›flt›klar› zorlu dönem.
2.
mec.
S›k›nt›, zahmet, eziyet:
Her gün bu tra-
fikte çile çekiyoruz.
çile (II)
a.
1.
Yün, pamuk, ipek gibi her tür-
lü iplik demeti.
2.
Yay kirifli.
çilek, -¤i
a. bitb.
1.
Gülgillerden, koltukla-
r›ndan ç›kan saplarla yerde sürünen,
beyaz çiçekli otsu bir bitki.
2.
Bu bitki-
nin hofl kokulu, pembe ve k›rm›z› renkli
meyvesi.
çilekefl
a.
ve
ön a.
Birçok s›k›nt›l› ve üzün-
tülü durumlara düflmüfl olan (kifli).
çileli
ön a.
1.
Çilesi olan, çilekefl.
2.
Soru-
nu derdi çok olan:
Çileli bir iflti.
çilingir
a. Far.
Kilit ve anahtar yapan, ta-
kan; kilitli kalan kap›lar› açan usta.
çilingir sofras›
a.
Hafif mezelerle haz›rlan-
m›fl küçük içki sofras›.
çillenmek
(nsz.)
Cildinin üzerinde çiller
oluflmak.
çim
a. bitb.
Bu¤daygillerden, bahçelerin
yeflillendirilmesi için ekilen otsu bitki.
çimdik, -¤i
a.
1.
Çimdiklemek eylemi.
2.
ön a.
Bafl parmakla iflaret parma¤›n›n
ucu aras›na al›nan miktar:
bir çimdik
k›rm›z›biber.
çimdik atmak
çimdikle-
mek.
çimdiklemek
(-i)
Bir kimsenin etini iki par-
mak aras›nda ac›tacak biçimde s›kmak.
çimen
a.
Kendili¤inden yetiflen çim.
çimento
a. (çime’nto) ‹t.
Killi kalkerlerin
özel f›r›nlarda piflirilip ezilmesiyle elde
edilen, suyla kar›flt›r›ld›¤›nda çok çabuk
kat›lafl›p sertleflebilen ve yap›larda harç
malzemesi olarak kullan›lan kül rengin-
de ya da beyaz renkte toz madde.
çimlenme
a.
1.
Çimlenmek eylemi.
2.
Uy-
gun nem, ›s› ve havan›n bulundu¤u ko-
flullardaki tohumun geliflerek yeni bir
bitki oluflturmas› için geçirdi¤i geliflme
süreci.
çimlenmek
(nsz.)
1.
(tohum için) Uygun
ortamda uç verip yeflermek.
2.
(yer
için) Üzerinde çim bitmek.
3.
(-den)
Azar azar al›p yemek.
4.
(-den) tkz.
Bafl-
kas›n›n olan fleyden az da olsa bir yarar
sa¤lamak.
çinakop
a. hayb. Yun.
Lüfer bal›¤›n›n küçü-
¤ü.
Çince öz. a.
Çin dili.
çingene
ön a. mec.
1.
Cimri, eli s›k›.
2.
Ar-
s›zca, yüzsüzce davranan.
Çingene
öz. a. Far.
1.
Dünyan›n çeflitli böl-
gelerinde göçebe ya da yerleflik olarak
yaflayan bir topluluk ya da bu topluluk-
tan olan kifli.
2.
ön a.
Çingenelere özgü,
Çingenelerle ilgili.
çingeneleflmek
(nsz.) mec.
1.
Cimrilefl-
mek.
2.
Ars›z, yüzsüz duruma gelmek,
ars›zlaflmak, yüzsüzleflmek.
Çingenelik, -¤i
a.
1.
Çingene olma duru-
mu.
2.
mec.
Cimrilik.
3.
mec.
Ars›zl›k,
yüzsüzlük.
Çingene palamudu
a. hayb.
Palamut bal›-
¤›n›n yavrusu.
Çingene pembesi
a.
1.
Göz al›c› çi¤ pem-
be renk.
2.
ön a.
Bu renkte olan.
Çin gülü
a.
Kamelya.
çini
a. Far.
1.
Duvarlar› kaplamak için kul-
lan›lan, renkli, bir yüzü s›rl› ve genellik-
le geleneksel motiflerle süslenmifl, pifl-
mifl balç›k levha.
2.
ön a.
S›rl›, süslü ve
piflmifl balç›ktan yap›lm›fl ya da çiniyle
kaplanm›fl olan:
çini soba.
çil
çini
174
Emel-Zuhal Sözlük-Harfler 21/07/2010 20:58 Page 174
