Kurutluo¤lu, (Ahmed) Müfit
1879 K›rflehir
15 Haziran 1958 K›rflehir
Birinci TBMM K›rflehir milletvekili,
din adam›. ‹lk ve ortaö¤renimini ta-
mamlad›ktan sonra ‹stanbul’a gelerek
medrese ö¤renimi gördü; Hukuk Mekte-
bi’ni bitirdi. 1908’de K›rflehir Müftüsü
oldu. Millî Mücadele s›ras›nda verdi¤i
vaazlarla halk› cesaretlendirdi. Birinci
TBMM’de K›rflehir milletvekili seçile-
rek 23 Nisan 1920’de Meclis’in aç›l›fl›n-
da haz›r bulundu. Milletvekillerine, ‹s-
tanbul Hükûmeti’nden ayr› bir hükûmet
kurulmas› gerekti¤ine iliflkin konuflma-
lar yapt›. Meclis’te Müdafaa-i Hukuk
Grubu’nun kurulmas› üzerine muhalif
‹kinci Grup’ta yer ald›. Dönem sonras›
memleketi K›rflehir’e dönerek avukatl›k
yapt›.
Kusun, Mehmed Kemal
1889 Seyhan
6 Haziran 1956 Adana
‹kinci TBMM Adana milletvekili. Ada-
na ‹dadîsi’ni bitirdikten sonra 1911’de
fiam T›bbiyesi’nden mezun oldu. ‹kinci
TBMM’ye 11 A¤ustos 1923’te Adana
milletvekili seçildi. Meclis’te ‹ktisat,
‹mar-‹skân ve Lâyiha komisyonlar›nda
çal›flt›. Adana (1927-1931), Kahraman-
marafl (1935-1939) milletvekili olarak
parlamentodaki yerini korudu.
Kuflçubafl›, Eflref Sencer
1873 ‹stanbul
1964 Salihli
Osmanl› Harbiye Nâz›r› Enver Pafla’n›n
emrindeki Teflkilât-› Mahsusa’da önem-
li görevler üstlenen Türk istihbaratç›.
Ailesi Osmanl› Saray›’nda kuflçubafl›l›k
yapt›¤›ndan bu adla an›l›r. Harbiye’de
okurken babas›yla birlikte Hicaz’a sü-
rüldü. Avrupa’ya kaçarak Jön Türklerle
iliflki kurdu. Selânik ve Rumeli’de gizli
çal›flmalar yapt›. 1903’te Miralay Rasim
Bey’in önerisiyle Osmanl› gizli haber
alma servisinin kurulmas›na çal›flt›.
1907’de ‹ttihat ve Terakki’ye kat›ld›.
Balkan Savafl›’nda gönüllülerden oluflan
birliklerin komutanl›¤›n› yapt›. Osmanl›
Harbiye Nâz›r› Enver Pafla’n›n emrinde-
ki Teflkilât-› Mahsusa’da üst düzey gö-
revli olarak çal›flt›. Edirne’nin kurtulu-
flunda görev ald›. Arabistan’da bir çat›fl-
ma sonras› ‹ngilizlere esir düfltü (1917).
Esaret sonras› Salihli’deki çiftli¤ine çe-
kildi. Kurtulufl Savafl›’nda Çerkez Et-
hem’in yan›nda yer ald› ve onunla bir-
likte Yunanistan’a s›¤›nd›. Hac› Sami
çetesi taraf›ndan Atatürk’e karfl› yap›la-
cak suikast›n planlar›n› haz›rlad›. “Yü-
zellilikler” listesine al›nd›. 1938 aff›n-
dan sonra Türkiye’ye döndü.
Kuflçubafl›, Hac› Sami
?, ‹stanbul
27 A¤ustos 1927 ‹zmir
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda a¤abeyi Eflref
Sencer’le birlikte Teflkilât-› Mahsusa’da
görev yapan istihbaratç›. A¤abeyi Kufl-
çubafl› Eflref gibi genç yaflta Osmanl›
gizli istihbarat ve eylem örgütü Teflkilât-
› Mahsusa’da görev ald›. Orta Asya ve
‹ran’da örgüt ad›na çal›flmalar yapt›.
I.Dünya Savafl› sonras› Enver Pafla’n›n
Buhara ve Hive’ye geçmesiyle birlikte
yeniden Orta Asya’ya döndü. Enver Pa-
fla’n›n Bolfleviklerle yapt›¤› çat›flmalara
kat›ld›. Enver Pafla’n›n öldürülmesinden
sonra Afganistan’a s›¤›nd› (A¤ustos
1922). Millî Mücadele s›ras›nda ‹ran’da
bulundu. Yunanistan’a geçti. Çerkez Et-
hem’le iflbirli¤i yapt›¤› ve Enver Pafla
yanl›s› oldu¤u gerekçesiyle “Yüzellilik-
ler” listesine al›nd›. Kargafla ç›karmak
ve Mustafa Kemal’e suikast düzenle-
mek amac›yla bir grup adam›yla birlikte
Sisam adas›ndan Karaburun’a ç›karma
yapt›¤› s›rada jandarmayla giriflti¤i ça-
t›flmada öldürüldü.
Kut, Halil
1882 ‹stanbul
1957 ‹stanbul
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda Azerbay-
can’da kurdu¤u ‹slâm Ordusuyla Erme-
nilere karfl› savaflan Osmanl› komutan›.
Osmanl› Harbiye Nâz›r› Enver Pafla’n›n
amcas›d›r. 1902’de Harp Okulu’nu ve
1905’te Harp Akademisi’ni bitirdi.
1906’da gizli ‹ttihat ve Terakki Cemiye-
ti’ne girdi. II.Meflrutiyet’in ilân›ndan
sonra ‹stanbul’a atand› (1908). ‹ttihat ve
Terakki Cemiyeti fedailerinden oluflan
grubun bafl›nda ‹ran’a gönderilerek bu-
rada meflrutiyet ilân edilebilmesi için
flah yönetimine karfl› ayaklanmalar ç›-
karmakla görevlendirildi. ‹stanbul’da 31
Mart Ayaklanmas›’n›n (1909) bafllama-
s› üzerine geri ça¤r›ld› ve Y›ld›z Saray›
Muhaf›z Birli¤i Komutanl›¤›na atand›.
Trablusgarp Savafl› bafllay›nca Trablus-
garp’a gitti. Burada ‹talyanlara karfl› ba-
flar›l› savunma savafllar› verdi (1911-
1912). Balkan Savafl› bafllay›nca ‹stan-
bul’a döndü. Genelkurmay›n izniyle ce-
zaevlerinden ç›kar›p askerî e¤itim verdi-
¤i dört bin mahkûmla birlikte Çatalca
hatt› gerisinde Bulgar iflgali alt›ndaki
yerlere ç›karma yapt›ysa da baflar›l› ola-
mad› (1913). Daha sonra Van yöresin-
deki Ermeni ayaklanmalar›n› bast›rmak-
la görevlendirildi. ‹stanbul Merkez Ko-
mutanl›¤›na getirildi. Enver Pafla’n›n
komutas›ndaki ordunun Sar›kam›fl’ta
bozguna u¤ramas› ve Rus ordusunun
Van’› iflgali üzerine Bitlis savunmas›na
kat›ld›. Albay rütbesiyle kolordu komu-
tanl›¤›na getirilerek Irak Cephesi’ne
atand›. Kutülamare’de General Towns-
hend’in komutas›ndaki ‹ngiliz ordusunu
tutsak etti (1916). Rütbesi generalli¤e
yükseltildi ve Irak askerî valisi oldu. Da-
ha sonra Alt›nc› Ordu Komutanl›¤›na
atand›. Baflkomutanl›¤›n emri üzerine
‹ran içlerine yeni bir sefer düzenlemeye
çal›fl›rken, ‹ngilizlerin Ba¤dat’› ele ge-
çirmesi üzerine kuvvetlerini Musul’a
çekip yeni bir cephe oluflturdu (1917).
Rusya’da Bolflevik ‹htilâli’nin ç›kmas›
üzerine Alt›nc› Ordu Komutanl›¤› yan›
s›ra fiark Ordular› Komutanl›¤›na atan-
d›. Karargâh›n› Gümrü’de kurdu ve k›sa
zamanda Bakû’yü ele geçirdi. Mondros
Mütarekesi’nden sonra Kafkasya’daki
Türk birlikleri geri çekilmeye bafllay›n-
ca döndü¤ü ‹stanbul’da ‹ngilizler tara-
f›ndan tutukland› ve Bekira¤a Bölü-
¤ü’ne kapat›ld›. Bir süre sonra buradan
kaçmay› baflard› ve Anadolu’ya geçti.
Sivas’a gidip Heyet-i Temsiliye Baflka-
n› Mustafa Kemal Pafla ile görüfltü.
Azerbaycan’a geçip Ermenilere karfl›
savaflt›. Moskova’da Sovyet yetkilile-
riyle TBMM Hükûmeti ad›na görüfltü.
Sovyetlerin TBMMHükûmeti’ne sa¤la-
540
Kurutluo¤lu, (Ahmed) Müfit
Mehmed Kemal Kusun
Ahmed Müfit Kurutluo¤lu
Eflref Sencer Kuflçubafl›
Halil Kut
