Lâtin Alfabesi
1928 Dil Devrimi’nden sonra Türkiye
Cumhuriyeti’nde kabul edilen yaz› sis-
temi. Romen Alfabesi olarak da bilinir.
Birçok Avrupa ülkesinde ve Avrupal›la-
r›n yay›ld›¤› bölgelerde bu alfabe kulla-
n›l›r. Türkiye’de de Dil Devrimi’nden
sonra (1928) Lâtin Alfabesi kullan›lma-
ya baflland›. M.Ö. 600 y›llar›nda Etrüsk
alfabesinden gelifltirildi ve ilk Lâtince
yap›tlar, M.Ö. 7.yüzy›lda verildi. M.Ö.
1100 y›llar›nda, Suriye ve Filistin’den
kaynaklanan Kuzey-Sami alfabesi kul-
lan›larak ve Fenike, Yunan, Etrüsk yaz›-
lar› izlenerek do¤du. Klasik Lâtin Alfa-
besi, 21’i Etrüsk alfabesinden al›nan 23
harften olufluyordu. Orta Ça¤’da I harfi
‹ ve J harflerine; V harfi ise U, V ve W
harflerine dönüfltü ve ‹ngilizcede oldu¤u
gibi 26 harfe ç›kt›. Zamanla di¤er ülke-
lerde ve ayr› ulusal dillerde, kimi harfler
ya da iflaretlerle zenginleflip de¤iflti. Ör-
ne¤in; kimi Avrupa dilleri, Lâtin Alfa-
besi’ndeki K, W, X harflerini kullanma-
maktad›r.
Lausanne
bk.
Lozan (Lausanne)
Lawrence, Thomas Edward
15 A¤ustos 1888 Tremadoc/Galler
19 May›s 1935 Clouds Hill/Dorset/‹ngiltere
I.Dünya Savafl› s›ras›nda Orta Do¤u’da
yürüttü¤ü istihbarat etkinlikleriyle tan›-
nan ‹ngiliz casusu ve arkeolo¤u. I.Dün-
ya Savafl› y›llar›nda Fransa, Suriye, Me-
zopotamya ve M›s›r’da arkeolojik kaz›-
lara kat›ld› ve büyük bir bölümünü yö-
netti. Tan›nmas›n›n as›l nedeni, Orta
Do¤u’da oynad›¤› siyasî rol oldu.
I.Dünya Savafl›’nda, büyük ölçüde ca-
susluk giriflimlerinde bulundu ve Arap-
lar› Osmanl› yönetimine karfl› k›flk›rta-
rak Araplardan oluflturdu¤u birliklerin
bafl›nda Türklere karfl› savaflt›. 1917’de
Hicaz emîrinin o¤lu Faysal’›n irtibat su-
bay› oldu. Versailles Konferans›’na, Hi-
caz emîrinin dan›flman› olarak kat›ld›.
Faysal’›n Irak kral› olmas› üzerine ca-
susluk faaliyetlerini burada sürdürdü.
1929’da Hindistan’a gönderildi. Emekli
oldu¤u y›l, bir motosiklet kazas›nda öl-
dü. Arabistan’daki maceralar›n›, “Bilge-
li¤in Yedi Dire¤i” (The Seven Pillars of
Wisdom, 1926) ve “Çölde ‹syan” (Re-
volt in the Desert, 1927) bafll›kl› kitapla-
r›nda anlatt›. Ayr›ca Homeros’un Odys-
seia’s›n›n bir çevirisini yapt› (1932).
“Haçl› Kaleleri” (Crusader Castles,
1936), “Darphane” (The Mint, 1955) ve
David Garnett taraf›ndan derlenen mek-
tuplar› “T.E. Lawrence’in Mektuplar›”
(The Letters of T.E. Lawrence, 1938)
ise ölümünden sonra yay›mland›.
Lâzistan Sanca¤›
Osmanl› Devleti’nin son döneminde
Sürmene’den Hopa’ya kadar uzanan k›-
y› kesimini kapsayan, Trabzon vilâyeti-
ne ba¤l› sancak. Sancak merkezi Rize
idi. Bu nedenle Rize sanca¤› olarak da
an›l›rd›. Birinci TBMM’ye kat›lan tem-
silcilere Lâzistan milletvekili denirdi.
Lefke
Bilecik’in ilçelerinden. Günümüzdeki
ad› Osmaneli’dir.
Lekili, Mehmed Emin
1883 Bursa
28 Aral›k 1950 Erzincan
Birinci TBMM Erzincan milletvekili.
‹lk ve ortaö¤renimini Bursa’da, lise ö¤-
renimini ‹stanbul’da tamamlad›. Kasta-
monu Bay›nd›rl›k Müdürlü¤ü’nde dev-
let memuru olarak göreve bafllad›
(1907). Bucak müdürlü¤ü ve çeflitli yer-
lerde kaymakaml›k yapt›. Pülümür Kay-
makam›yken Birinci TBMM’ye Erzin-
can’dan milletvekili seçildi. Milletvekil-
li¤i sona erince bir süre Erzincan Aske-
rî Lisesi’nde ö¤retmenlik yapt›. Daha
sonra Devlet Su ‹flleri’nde hesap memu-
ru olarak çal›flt›. 1949’da kendi iste¤iyle
emekliye ayr›ld›.
Lenin, Vladimir ‹lyiç
22 Nisan 1870 Simbirsk (Ulyanovsk) Rusya
1924 Gorki (Novgorod) Rusya
1917 Sovyet Devrimi’nin önderi,
Marksist düflün ve siyaset adam›. As›l
ad›, Vladimir ‹lyiç Ulyanov’dur. Çarl›k
yanl›s› ve dindar bir kifli olarak tan›nan
babas› ‹lya Ulyanov, Simbirsk eyaleti
ilkokullar müfettifliydi. 1887’de Sim-
birsk Lisesi’ni bitirip Kazan Üniversite-
si Hukuk Fakültesi’ne girdi. Ancak, ar-
kadafllar›yla birlikte, ö¤rencilerin istek-
lerini içeren bir dilekçeyi dekanl›¤a ver-
mekten ötürü tutukland› ve Kazan d›fl›-
na sürüldü. 1889’da ailesiyle birlikte
Samarra’ya tafl›nd› ve bu kentte küçük
556
Lâtin Alfabesi
Lâtin harfleriyle ilgili 1928 y›l›nda yay›mlanan tablo.
‹ngiliz casusu Lawrence (31 Aral›k 1929).
Mehmed Emin Lekili
Vladimir ‹lyiç Lenin
