GÜLLÜ, Agop
287
gül türlerinden kozmetik sanayiinde kullan›lan gülya¤› ve gül-
suyu elde edilir. Gülsuyu ve gülya¤› üretimi Isparta-Burdur yö-
resinde önemli bir ekonomik u¤rafl oluflturmaktad›r. K›rm›z› gü-
lün taçyapraklar› ise peklik flurubu yap›m›nda kullan›l›r.
GÜLEK
ya da
KÜLEK BO⁄AZI,
Orta Toroslar’da, ‹ç
Anadolu’yu Çukurova ve Akdeniz k›y›lar›na ba¤layan Uluk›fl-
la-Tarsus-Adana flosesi üzerinde, dar, derin, tarihsel geçit. Po-
zant›’n›n güneyindedir. Tarsus Çay›’n›n kollar›ndan biri olan
Gülek Suyu vadisi boyunca uzanan (10 km. kadar) bo¤az, en
dar yerinde (Gülek Geçidi) 10 m.ye kadar daral›r.
GÜLER, Ara
(1928 ‹stanbul), foto¤raf sanatç›s› ve gazeteci.
Gazetecili¤e Yeni
‹stanbul gazetesin-
de bafllad› (1947).
Türkiye’de Hayat,
Fransa’da Paris-
Match, Amerika’da
Life-Time, Alman-
ya’da Stern dergi-
lerinin foto muha-
birli¤ini
yapt›.
Amerika’da “Young
Turkey” (Genç Tür-
kiye, 1963) ve Almanya’da “Türkei” (1970) adl› foto¤raf kitapla-
r›n› yay›mlad›. ‹ngiltere’de dünya foto¤rafç›lar› aras›ndaki bir
seçmede y›ld›z foto¤rafç› seçildi. New York Modern Sanat Ga-
lerisi’nde dünyan›n say›l› on foto¤rafç›s› aras›na girdi ve renkli
foto¤raflar› sergilendi (1968). Kanada (1968) ve Tokyo-Osaka
(1970) Uluslararas› Fuar›’nda Türkiye pavyonlar›n› resimledi.
Amerikan Magazin Foto¤rafç›lar› Derne¤i’nin üyesidir. Güler fo-
to¤raf›n her türünde araflt›rma ve çal›flma yapm›fl, gerek si-
yah-beyaz, gerekse renkli foto¤rafta yetkin ve özgün bir üsluba
ulaflm›flt›r. Güler’in 1978’de “Foto¤raflar” adl› bir albümü yay›n-
lanm›flt›r. Ayr›ca 1980’de Abidin Dino ile birlikte “Fikret Mual-
la”, 1981’de Çetin Altan’la “Al ‹flte ‹stanbul” kitaplar›n› haz›rla-
m›flt›r. Güler, Bertrand Russel’den Churchill’e Arnold Toyn-
bee’den Picasco ve Salvador Dali’ye kadar birçok ünlü kiflinin
foto¤raf›n› çekmifl, onlarla röportajlar yapm›flt›r. Foto¤raflar›,
“Eski ‹stanbul An›lar›” (1994) ve “Yitirilmifl Renkler” (1995) ad-
l› albümlerinde yay›mland›.
GÜLER, Cemal Nadir
(1902
Bursa-1947 ‹stanbul), karikatürist.
‹lk karikatürleri Diken dergisinde
yay›mland› (1920). Akflam (1929)
ve Cumhuriyet (1943) gazetelerinde
çal›flt›. Akbaba, Karikatür ve Yücel
dergilerinde karikatürleri ç›kt›. Am-
cabey adl› bir mizah dergisi ç›kard›.
Efruz Bey, Amcabey, Akla Kara, Dal-
kavuk gibi yerli tipleri yarat›rken,
yumuflak ve e¤ri çizgiler kulland›. Günlük ve toplumsal olayla-
r›, ince bir güldürü - yergi çizgisinde ortaya koydu.
GÜLERSOY, Çelik
(1930 Hakkâri-2003 ‹stanbul), Türk
yönetici ve turizmci. Beyo¤lu Erkek Lisesi’ni ve ‹stanbul Üniver-
sitesi Hukuk Fakültesi’ni bitirdi. Ö¤renimi s›ras›nda çal›flt›¤›
Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu’nun 1961’de hukuk dan›fl-
man›, 1965’te genel müdürü oldu. Kurumun kültür ve turizm
alan›ndaki çal›flmalar›n› gelifltirdi. 1977’de ‹talya Cumhurbafl-
kanl›¤› “Cavaliere”, 1978’de Fransa Cumhurbaflkanl›¤› “Ulusal
Takdir” niflanlar›yla ödüllendirildi. 1979’da “Kapal›çarfl›’n›n Ro-
man›” adl› incelemesiyle Sedat Simavi Vakf› Sosyal Bilimler
Ödülü’nü ald›. 1980’de TC Kültür ve Turizm Bakanl›¤›’nca “fie-
ref Plaketi”ne lay›k görüldü. Kendisine 1986’da Karadeniz ve
Bo¤aziçi üniversitelerince “onursal doktor” unvan›, 1988’de
Baflbakanl›k Çevre Ödülü verildi. Sanat ve turizm alan›ndaki
bafll›ca yap›tlar›: “‹stanbul Rehberi” (1966), “Köprü ve Galata”
(1971), “Tophane-Kabatafl” (1973), “Kariye” (1974), “Y›ld›z
Park› ve Malta Köflkü” (1979), “Lâle ve ‹stanbul” (1980), “Eski
‹stanbul Arabalar›” (1981), “Çaml›ca’dan Bak›fllar” (1982), “Ih-
lamur Mesiresi” (1983), “‹stanbul Esteti¤i” (1983), “Kay›klar”
(1983), “‹stanbul’un An›tsal A¤açlar›” (1984), “Dolmabahçe”
(1984), “H›divler ve Çubuklu Kasr›” (1985), “Küçüksu” (1985),
“Taksim” (1986), “‹stanbul fiark›s›” (1987), “Göksu’ya A¤›t”
(1987), “Mavi Cami” (1988), “Tramvay ‹stanbul’da” (1988),
“so¤ukçeflme Soka¤›” (1989), “Nas›l Bir ‹stanbul” (1990), “Çe-
ra¤an Saraylar›” (1992).
GÜLG‹LLER,
ikiçeneklilerden, üç binden fazla türü bulu-
nan otsu ya da odunsu bitkiler familyas›
(Rosaceae).
Kimi-
leri herdem yeflildir, kimileriyse k›fl›n yapra¤›n› döker. Yaprak-
lar› sarmal diziliflli, çiçekleri tamd›r. Meyveleri çeflitli tiplerde-
dir. Tohumlar›n›n besidokusu yoktur. Yedek besin çeneklerde
depo edilir. Örnekler; gül, aleva¤ac›, ispir gibi süs bitkileri, el-
ma, ayva, erik, fleftali, muflmula vb. meyve a¤açlar›d›r.
GÜLHANE HATTIHÜMAYUNU
→
TANZ‹MAT
GÜLHATM‹,
ebegümecigillerden, bir y›ll›k süs bitkisi
(Althaea rosea).
Yüksek boylu, yapraklar› genifl ve yuvar-
lak, çiçekleri çeflitleri renklerde ve büyüktür. Sonbahara do¤ru
çiçek açar.
GÜLLE,
eskiden, yivsiz toplarda kullan›lan mermi. Som tafl
ya da demirden, küre biçiminde yap›l›rd›. Yivli toplar›n yap›m›n-
dan bu yana, gülle yerine, çelikten, bir ucu sivri silindir biçi-
minde yap›lm›fl, içine patlay›c› madde konulan mermiler kulla-
n›lmaktad›r. Sözcük, gülle atma sporunda kullan›lan araç anla-
m›na da gelir.
GÜLLE ATMA
, bir atletizm dal›. Omuz üzerinde tutulan
güllenin, belirli kurallara uyarak, tek kolla alabildi¤ince uza¤a
f›rlat›lmas›na dayan›r. 1850 y›l›nda ‹ngiltere’de do¤an bu spor-
da kullan›lan gülle; demir, pirinç ya da benzeri bir metalden ya-
p›lm›fl, içi dolu bir araçt›r. A¤›rl›¤› erkeklerde 7,257 kg., bayan-
larda 4 kg.d›r.
GÜLLÜ, Agop
(1840 ‹stanbul - 1891 ‹stanbul), Türk tiyat-
ro sanatç›s›, yönetmen. As›l ad› Agop Vartovyan’d›r. Tiyatro de-
neyimini ve bilgisini ilk kez sahneye ç›kt›¤› fiark Tiyatrosu’nda
