SUSAMURU
598
1971’de General Haf›z Esad devlet baflkan› seçildi. Baas Parti-
si’nin a¤›rl›¤›nda, komünistlerin de kat›ld›¤› 30 üyeli bir hükü-
met oluflturuldu. 1973 ve 1974’te ‹srail ile Golan tepelerinde
yeniden savafla girildi. 1976 y›l›nda Lübnan’deki Müslümanlar
ile Falanjist Hristiyanlar aras›ndaki çat›flmalar üzerine Suriye
kuvvetleri bu ülkeye girdi. 1978’de General Haf›z Esad yeniden
baflkan seçildi. Bütün bu y›llar boyunca Suriye’nin önemli so-
runlar›ndan biri de komflusu Irak ile aralar›ndaki anlaflmazl›k-
lar ve gerginlikler oldu. Haf›z Esad rejimi güçlü bir muhafelet-
le karfl› karfl›ya kald›. Muhalefetin eylemleri kanl› suikastlere
dönüfltü. Yüzlerce siyasi tutuklu bu suikastlere misilleme ola-
rak öldürüldü (Haziran 1980). Suriye özellikle Sovyetler Birli-
¤i’ne yönelerek Ekim 1980’de yirmi y›l süreli dostluk ve iflbir-
li¤i anlaflmas› imzalad›. 6 y›ld›r Lübnan topraklar›n› iflgal eden
Suriye ordusu ‹srail’in 1982’de Lübnan’a girmesi üzerine, geri
çekilmek zorunda kald›. Yaser Arafat’›n FKÖ’de izledi¤i strate-
jiye ve onu temsil yetkisine karfl› ç›karak bu örgüt içinde Suri-
ye’ye ba¤l› yeni örgütler gelifltirmeye çal›flt›. May›s 1983’te Su-
riye, ‹srail ordusunun çekilmesi ve karfl›l›kl› iliflkilerin normal-
leflmesi konusunda ‹srail ile Lübnan aras›nda imzalanan an-
laflmay› tan›mad›¤›n› bildirdi. Lübnan’›n siyasi yaflam›nda be-
lirleyici bir rol oynad› ve Lübnan’daki çat›flmalarda arabulucu-
luk yapt›. Yetkililer arabuluculu¤un yeterli olmad›¤› durumlar-
da da olaylara müdahale etmek için Beyrut’a gittiler (Mart
1986, Nisan 1987, May›s 1988). ‹ran-Irak Savafl›’nda ‹ran’›
destekleyerek Irak’›n Suriye’den geçen petrol boru hatt›n› kapa-
l› tuttular. Irak’la iliflkilerini 1987’de, FKÖ ile iliflkilerini de
1988’de düzeltti. Haf›z Esad 1985’te devlet baflkan› seçildi.
Irak’la savaflta ‹ran’› destekleyen Suriye, Sovyet yard›m›n›n k›-
s›lmas› ve Irak’›n 1990 Kuveyt müdahalesinin sonucu olarak
›l›ml› Arap ülkeleriyle yak›nlaflmak zorunda kald› (Lübnan ko-
nusunda Taif antlaflmalar›; M›s›r ile yeniden diplomatik iliflki
kurulmas›). Ülkenin, Irak karfl›t› ittifaka kat›lmas›, bölgedeki si-
yasî etkisini güçlendirdi. 1991’de çok uluslu güce kat›ld›. Ekim
1991’de Madrid’de düzenlenen Orta Do¤u’da Bar›fl Süreci
Konferans›’nda yer ald›. Haziran 2000’de Haf›z Esad’›n ölümü
üzerine yerine o¤lu Beflflar Esad cumhurbaflkanl›¤›na getirildi.
1994’ten beri Suriye-‹srail aras›nda Golan Tepeleri’nin iadesi
ve iki ülke iliflkilerinin normale dönmesiyle ilgili görüflmeler
sürmektedir.
SUSAMURU,
sansargillerden, a¤açl›kl› tatl› su kenarlar›nda
yaflayan, kürkü de¤erli memeli
(Lutra luta).
Avrupa, Asya ve
Kuzey Afrika’da yaflar. Uzunlu¤u 80, kuyru¤u 45 cm.dir. Tüyle-
ri yumuflak, koyu kahverengidir. Gövdesi ince uzun, parmakla-
r› perdeli, kuyru¤u uzun ve güçlüdür. ‹yi yüzer. Bal›k, yumuflak-
ça, kabuklu ve kurba¤alarla beslenir. Ayr›ca küçük memelileri,
bu arada batakl›k kunduzlar›n› da yer. Diflinin gebelik süresi 2
ayd›r; 2-4 yavru do¤urur. Su kenarlar›ndaki yamaçlara kazd›¤›
yuvas›n›n a¤z› suyun alt›ndad›r. Yak›n bir tür olan susamuru
(Endhydra lutris)
Kamçatka dolaylar›nda yaflar. Kürkü en
de¤erli ve pahal› olan, bu türdür. Uzunlu¤u 1,20 m., rengi siya-
h›ms›d›r. Deniz hayvanlar›, yengeçler, kabuklular, deniz kesta-
neleri vb.yle beslenir. Su yaflam›na büyük ölçüde al›flt›¤›ndan
karaya pek ender ç›kar. Aileler hâlinde yaflarlar.
SUTERAZ‹S‹,
yatay düzlemi bulmak için kullan›lan düzeç,
kabarc›kl› düzeç. Suyla dolu olup içinde hava kabarc›¤› b›rak›l-
m›fl bir cam silindirle bunun tahta ya da metal mahfazas›ndan
oluflur. Mahfazan›n yüzeyleri düzgün olup cam silindir, mahfa-
za boyunca ayr›tlara paralel olacak biçimde yerlefltirilmifltir.
Marangozlukta, dülgerlikte, uyguland›¤› yerin yatay oldu¤u, ka-
barc›¤›n cam silindirin ortas›ndaki iflaretler aras›nda kalmas›yla
anlafl›l›r. Tesviye ruhu da denir.
SUTOPU,
rakip kaleye gol atmak amac›yla su içinde oyna-
nan oyun. Oyun alan› olan havuz 20-30 m. uzunlu¤unda ve 8-
20 m. geniflli¤indedir. Derinli¤i ise en az 1 m.dir. 3 m. eninde-
ki kale su yüzeyinden 90 cm. yüksekliktedir. Oyunda kullan›lan
top plastikten yap›lm›flt›r. 400-450 gr. a¤›rl›¤›ndad›r ve çevresi
68-71 cm.dir. Her tak›mda yedi oyuncu vard›r. Oyun 5’er daki-
kal›k dört devreden oluflur. Her devre aras›nda oyuncular 2’fler
dakika dinlenirler. Sutopu büyük bir atletik güç ve h›zl› yüzme-
yi gerektiren bir spordur. Oyuncular kravl yüzerek topu rakip ka-
leye do¤ru sürüklerler. Oyuncu marke edildi¤inde topu arka-
dafllar›ndan birine ya da rakip kaleye elle atabilir. Sutopu ilk
olarak 1860 y›llar›na do¤ru ‹ngiltere’de do¤du. Ancak oyun o
zamanlar polo biçiminde oynan›yordu. 20. yüzy›l›n bafllar›nda
tüm Avrupa’ya yay›lmaya bafllad›. 1900 y›l›nda da olimpiyatlara
al›nd›. Sutopu Türkiye’ye 1908-1910 y›llar›nda girdi. Türkiye’de
ilk sutopu tak›m› 1937’de kuruldu ve ilk ulusal maç Macaristan
millî tak›m›yla yap›ld›. Bugün Galatasaray, ‹stanbul Yüzme ‹hti-
sas ve Adalar Su Sporlar› gibi kulüpler bu sporu gelifltirmek
için büyük çaba harcamaktad›r.
SUUD‹ ARAB‹STAN
(Fr.: Arabie Saoudite, ‹ng.: Saudi
Arabia), Güneybat› Asya’da Arap Yar›madas›’n›n büyük bölümü-
nü kaplayan devlet. Yüzölçümü 2.149.690 km
2
, nüfusu
20.206.000 (1997), baflkenti Riyad; öteki önemli kentleri Cidde
(diplomatik merkez), Mekke, Medine, Taif, Dhahran, Hofuf, res-
mî dil Arapça, dini Müslümand›r. Kuzeyde Irak ve Ürdün, kuzey-
do¤uda Kuveyt, do¤uda ‹ran Körfezi ve bat›da K›z›ldeniz aras›n-
da kal›r. Güney s›n›rlar›, yeryüzünün en kurak ve hayat bak›m›n-
dan en bofl çöllerinden olan Rubülhali üzerinden geçer. Burada
s›ras›yla Katar, Birleflik Arap Emirlikleri, Umman, Güney Yemen
ve Kuzey Yemen ile s›n›rlan›r. Genellikle bir çöl ülkesi olan Su-
udi Arabistan, flu büyük co¤rafî bölgelere ayr›l›r: 1) Kuzeybat›-
da Hicaz. Bu bölge, kuzeyde Akabe Körfezi’nden K›z›ldeniz k›y›-
s›nda küçük Lit liman›na kadar uzan›r ve Arap Yar›madas›’n›n
kuzey kesimini kaplar. Her yerinde yar› kurak, bozk›rla örtülü-
dür. ‹slâm dininin bafll›ca kutsal merkezleri buradad›r (Mekke,
Medine); 2) K›z›ldeniz k›y›lar›n›n güney kesiminde Asir. Hicaz
ile Kuzey Yemen aras›nda kalan bu bölge, yer yer 3.000 metre-
ye kadar yükselir; az çok ya¤›fll›d›r; 3) Arap Yar›madas›n›n orta
bölümünü kaplayan genifl Necit. Ortalama 600 m. yükseklikte
bir platodur ve do¤uda, Basra Körfezi k›y›lar›na do¤ru e¤imlidir.
Krall›¤›n baflkenti Riyad buradad›r. Necit, Suudi Arabistan Kral-
l›¤›n›n merkezidir; 4) Do¤uda, Basra Körfezi k›y›lar› ve bu k›y›-
lar›n ard›nda Hasa. Yeralt› sular› bak›m›ndan ülkenin en zengin
yeri olan Hasa, ayn› zamanda petrol üretim alan›d›r. Hofuf,
Dhahran, Damman bu bölgededir. Çok eski bir tarihi olan Arap
