S‹VAS KONGRES‹
588
ilçeleri aras›na çizilecek bir çizginin güneyinde kalan kesimleriy-
se, yine yüksek bir plato olan Uzunyayla yöresine girer. Sivas ili-
nin iki ana ›rma¤› Yeflil›rmak’›n bafll›ca kolu olan Kelkit ile K›z›-
l›rmak’t›r. Bu iki ›rmak il sular›n›n büyük bir bölümünü toplar ve
Karadeniz’e tafl›r. Ancak, güneyde baz› sular Zamant›’n›n yukar›
kaynaklar›yla Seyhan’a ve daha ço¤u da Tohma ve Çalt› sular›y-
la F›rat’a yönelir. Sivas ili, ‹ran Körfezi ve Karadeniz havzalar› ara-
s›nda subölümü alan›d›r. ‹lde önemli göl yoktur. Ancak, oldukça
genifl yer kaplayan jipsli arazilerde, d›flar›ya ak›nt›s› olmayan ba-
z› küçük göller bulunur. Bunlar›n en büyü¤ü Zara-Hafik aras›nda
Demiryunt Gölü’dür. Sivas’›n morfolojik koflullar›, ilde bütün ‹ç
Anadolu Bölgesi’nin en karasal iklim tipinin yer almas›na neden
olmufltur. ‹l topraklar›n›n hemen hemen merkezi yerinde bulunan
il merkezi Sivas’ta, k›fl mevsiminin bütün aylar›n›n ortalamas› s›-
f›r›n alt›ndad›r (aral›k -2,5, ocak -3,6 ve flubat -1,0 derece). En s›-
cak ay›n ortalamas› ise 19,7ºdir. ‹l merkezinde saptanan en dü-
flük s›cakl›k -24,4, en yüksek s›cakl›k ise 38,3º, ortalama karla
örtülü gün say›s› 62, donlu günlerin say›s› da 124’tür. Bu de¤er-
ler, Sivas ilinin, ‹ç ve Do¤u Anadolu bölgeleri aras›ndaki geçifl
yöresi niteli¤ini yans›t›r. Y›ll›k ya¤›fl tutarlar› ilin çeflitli yörelerin-
de 320-610 mm. aras›nda de¤iflir. Sivas ili, orman bak›m›ndan
yoksuldur. 28.500 km
2
’lik alan›yla Türkiye’nin en genifl illerinden
biri olan Sivas’›n nüfusu 707.645’tir (1997). ‹l merkezi, 272.846
nüfusuyla her ne kadar Türkiye’nin büyük kentlerinden biriyse
de, kentsel nüfus genel olarak azd›r. Sivas’›n merkez ilçeden bafl-
ka 16 ilçesi vard›r. Sivas ilinin nüfus bak›m›ndan dikkati çeken
bir özelli¤i de, Türkiye’de iç göçlere en yüksek oranda kat›lan il-
lerden biri olmas›d›r. K›z›l›rmak Vadisi’nin kuzeyinde ve ›rma¤a 3
km. uzakl›kta Meraküm Yaylas› eteklerinde kurulmufl olan Sivas
kenti, ‹ç Anadolu’nun önemli merkezlerinden biridir. Türkiye’nin
öteki bölgelerine kara ve demiryollar›yla ba¤l›d›r. Bafll›ca floseler
flunlard›r: a) Bat›dan, Ankara ve Yozgat üzerinden gelen, Sivas’a
ulaflan ve K›z›l›rmak Vadisi boyunca Hafik, Zara, ‹mranl› üzerin-
den Erzincan ve Erzurum’a uzanan flose. Do¤u Anadolu’yu bat›ya
ba¤layan bu önemli yol, yer yer yüksek geçitlerden aflar; b) ‹l
merkezini, 42 km. do¤uda, Y›ld›zeli’de, Tokat üzerinden iki yerde
Karadeniz k›y›s›na ba¤layan yol (Tokat-Amasya-Samsun ve To-
kat-Niksar-Ünye); c) ‹l merkezini güney illerine ba¤layan yollar
(Sivas-Gürün-Malatya ve Sivas-fiark›flla-Gemerek-Kayseri).
Samsun ve Ankara yönlerinden gelen demiryollar› Sivas’tan geç-
tikten sonra, kentin 135 km. güneydo¤usunda, Çetinkaya’da iki-
ye ayr›l›r. Biri, Divri¤i üzerinden do¤u illerine, di¤eri de güneye
inerek Malatya’ya ulafl›r. Sanayi bak›m›ndan fazla geliflmifl bir il
olmayan Sivas, yeralt› kaynaklar› aç›s›ndan zengindir. ‹l merke-
zinde TCDD’ye ait yük vagonu yapan bir fabrikayla, Sümerbank’a
ait büyük üretim kapasitesi olan çimento fabrikas›, kimyasal
maddeler, yem, kiremit, kereste, hal›, seccade tezgâhlar› ve ben-
zeri sanayi kurumlar› bulunur. Yeralt› kaynaklar› içinde en önem-
lisi, bafll›ca üretim merkezi Divri¤i olan demir cevheri; krom, ma-
denkömürü, bak›r, kurflun, manganez, amyant, c›va ve alç›d›r. Bu
kaynaklardan üretilen cevherler Türkiye’nin di¤er sanayi merkez-
lerine gönderilir. Genifl ve oldukça nüfuslu bir ilimiz olmas›na
karfl›n, tar›m fazla geliflmifl de¤ildir. Tah›l üretiminin ço¤u bu¤-
dayd›r. Baklagiller üretiminin ço¤u fi¤ ve fasulyedir. Yaklafl›k
100.000 ton üretimiyle flekerpancar›, ilin tek sanayi bitkisidir.
Meyve üretimi, dikkati çekecek kadar azd›r. Sivas ilinde hayvan-
c›l›k, ekonomiye daha büyük katk›da bulunur. En çok beslenen iki
hayvan türü, inek ve koyundur. Y›ll›k süt üretimi 100.000 tonu
bulur. Yak›n tarihinin en önemli olay›, Millî Mücadele’nin bafll›-
ca merkezlerinden biri olmas›d›r. Sivas Kongresi’nden sonra ‹ra-
dei Milliye gazetesi de bu kentten yay›mlanm›flt›r.
S‹VAS KONGRES‹,
Ulusal Kurtulufl Savafl›’n› gerçeklefl-
tirmek amac›yla toplanan kongre (4-11 Eylül 1919). Erzurum
Kongresi’nin ard›ndan toplanan bu kongre, TBMM kuruluncaya
dek bir yürütme organ› olarak çal›flacak olan Heyeti Temsiliye’yi
oluflturmas› bak›m›ndan önem tafl›r. Kongre, Mustafa Kemal’in
baflkanl›¤›nda ve yapt›¤› bir konuflmayla aç›ld›. Sivas Kongresi,
çeflitli konularda tart›flmalarla geçti. Özellikle, ulusal kurtulufl-
tan umutlu olmayan kimi üyelerin Amerikan mandas›na girilme-
si önerisinin, Mustafa Kemal ve arkadafllar›n›n çabalar›yla, iki
gün süren tart›flmalardan sonra karar alt›na al›nmas› önlenebil-
di. Bir baflka sorun, kongre baflkanl›¤› konusunda do¤du. Mus-
tafa Kemal’in baflkan olmas›n› istemeyenler, baflkanl›¤›n günlük
olarak s›rayla yap›lmas›n› önerdiler. Ancak kongre, Mustafa Ke-
mal’i baflkanl›¤a getirdi. Sekiz gün süren çal›flmalar sonunda,
Heyeti Temsiliye’nin kurulmas› karar›ndan baflka; Erzurum
Kongresi’ni toplayan Vilâyeti fiarkiye Müdafaai Hukuku Milliye
Cemiyeti ad›n›n, Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Cemiyeti
olarak de¤ifltirilmesi ve kapsam›n›n geniflletilmesi; Sivas’ta ‹ra-
dei Milliye adl› bir gazetenin kurulmas› gibi ulusal kurtulufl yö-
nünde kararlar al›nd›.
S‹YAT‹K,
büyük siyatik sinirinin a¤r›l› hastal›¤›. Siyatik sini-
ri bacaklardaki küçük siyatik ve büyük siyatik denilen sinir a¤-
lar›ndan oluflur. Küçük siyatik kuyruksokumu sinir a¤›n›n alt,
büyük siyatik ise sinir a¤›n›n uç dallar›d›r. Sinir liflerinin zede-
lenmesi, iltihaplanmas›, romatizma, s›tma, zehirlenme, vb. ne-
denlerle ortaya ç›kan hastal›k, bel a¤r›lar›yla kendini gösterir.
A¤r› kesiciler ve dinlenme bafllang›ç döneminde iyileflmeyi sa¤-
larsa da ilerlemifl durumlarda fizik tedavi, çekme ve korse gibi
önlemlere gerek olabilir. Pott hastal›¤› gibi baz› hastal›klarla ve
urlarla a¤›rlaflabilen bu hastal›¤›n tedavisinde son çare olarak
ameliyata baflvurulabilir.
S‹YER,
Hz. Muhammet’in yaflam›n› konu alan yap›tlar›n genel
ad›. Arapça, “gidifl, ahlâk, tutum” anlamlar›ndaki “siret”in ço¤u-
ludur. Ünlü kiflilerin yaflamlar›n› anlatan kitaplara da siyer de-
