ler uçurdular. Balonlar›n uçabilmesi için temel ilke, balonun hava-
da kaplad›¤› hacmin a¤›rl›¤›n›n, ayn› hacimdeki hava a¤›rl›¤›ndan
daha az olmas›na dayanmaktad›r. Balon yap›m›nda ilk zamanlar-
da, içindeki gaz› kaç›rmamas› için gözenekleri balmumuyla s›van-
m›fl sa¤lam branda bezleri kullan›l›yordu. Kauçuk sanayiinin ge-
liflmesiyle balonlar›n d›fl malzemesi, esneme ve gaz kaç›rmama
özellikleri olan ince kauçuktan yap›lmaya baflland›. Balonlar, gü-
nümüzde kullan›m amaçlar›na göre üç çeflittir: 1) Ba¤l› balonlar:
Atmosferin belirli noktalar›nda gözlem yapmak ya da alçaktan
uçan savafl uçaklar›na karfl› baraj sa¤lamak amac›yla yap›lan bu
balonlar, tel kablolarla yere ba¤lanm›fl olarak kullan›lmaktad›r. 2)
Serbest balonlar: Küre ya da armut biçiminde olan bu balonlar,
altlar›na ba¤l› sepetlerde insan ve çeflitli araçlar› tafl›yabilirler. Se-
pette bulunan a¤›rl›klar s›ras›yla at›lmak suretiyle balonun yüksel-
mesi sa¤lan›r. Yükseklerde hava yo¤unlu¤u azald›¤›ndan balonun
içindeki gaz›n balonu daha fazla fliflirmesi tehlikesine karfl› balo-
nun üzerindeki supaptan fazla gaz d›flar› at›l›r. 20. yüzy›l›n baflla-
r›nda bu çeflit balonlarla insanlar tafl›nm›flsa da, balonun gidece-
¤i yer, hava ak›mlar›na ba¤l› kald›¤›ndan insanlar için tehlikeli ol-
maktad›r. Günümüzde serbest balonlar›n küçük boyutta olanlar›n-
dan meteorolojik gözlemler için yararlan›lmaktad›r. 3) Güdümlü
balonlar: Daha çok aerodinamik (uçlar› sivri silindir biçimi) biçim-
de yap›lan bu balonlar›n arkas›nda bulunan dümen ve motor ara-
c›l›¤›yla çal›flan küçük bir pervane, balonun istenen yöne sevkedil-
mesini sa¤lamaktad›r.
BALTACIO⁄LU, ‹smay›l
Hakk›
(1886 ‹stanbul-1978 Anka-
ra), yazar. Yüksekö¤renimini ‹stan-
bul Darülfünunu Tabiiye Bölü-
mü’nde tamamlad›. Bir süre ‹stanbul
Muallim Mektebi’nde ö¤retmenlik
yapt›ktan sonra Darülfünun’a peda-
goji hocas› olarak atand›, dekanl›k
ve profesörlük görevlerinde bulundu
(1913-1933). Üç y›l kadar Ankara
Dil ve Tarih-Co¤rafya Fakültesi’nde profesörlük yapt›. Kendi ya-
y›m› olan Yeni Adam’daki (1934-1978) çeflitli konularda f›kra,
makale, inceleme ve araflt›rmalar›n›n yan› s›ra oyun, öykü ve ro-
man da yazd›. Oyunlar›: “‹nanmak” (1939), “Sait Çelebi”
(1939), “Hayvanlar” (1939), “Ak›l Taciri” (1940), “Kafa Tamirci-
si” (1940), “Andaval Palas” (1940), “Kütük” (1946), “Dolap
Beygiri” (1949), “Karagöz Ankara’da” (1949), “Küçük fiehit”
(1961), Romanlar›: “Batak” (1942).
BALTALIK,
Orman içi yerleflim merkezlerinde köy veya ka-
saba halk›n›n odun ihtiyac›n› karfl›lamak amac›yla odun kesme-
leri için tahsis edilmifl küçük orman parças› veya koruluk. Bal-
tal›k hakk›: köy ve kasabaya, yakacak ihtiyac›n› karfl›lamak üze-
re verilen baltal›ktan yararlanma hakk›.
BALTIK ÜLKELER‹,
Kuzey Avrupa’da, Balt›k Denizi’nin
do¤u k›y›s›nda yer alan Estonya, Letonya ve Litvanya’n›n olufl-
turdu¤u ülkeler toplulu¤u. 18. yüzy›lda Rus egemenli¤ine giren
bölgede 1917’de kurulan Estonya, Letonya ve Litvanya,
1940’taki iflgalin ard›ndan birer cumhuriyet olarak SSCB’ye ka-
t›lm›fl ve Sovyet yönetiminin çöktü¤ü 1991’de yeniden ba¤›m-
s›zl›¤a kavuflmufltur. Bölgenin yüzölçümü 175.137 km
2
, nüfusu
(1993, tahminî) 7.930.000’dir.
BALZAC, Honoré de
(1799
Tours-1850 Paris), Frans›z yazar›.
Anne sevgisinden yoksun ve mutsuz
bir çocukluk geçirdi. Sekiz yafl›na
geldi¤inde yat›l› bir okula verildi.
Kötü bir ö¤renciydi, ama bol bol
okuyordu. Paris’te hukuk ö¤renimi-
ne bafllad› (1816). Ailesinin karfl›
koymas›na ald›rmayarak ö¤renimi
b›rakt› (1819). Babas›ndan ald›¤› kü-
çük bir ayl›kla yetinip gece gündüz okumaya ve yazmaya koyul-
du. Bafllang›çta takma bir ad alt›nda, salt ticarî amaçla, hiçbir sa-
nat de¤eri olmayan romanlar yazd›. ‹ki y›l süren bu baflar›s›z ya-
zarl›k denemesinden sonra baba evine döndü. Ticarete at›larak bir
yay›nevi kurdu (1825). ‹flâs ederek, ölümünden ancak k›sa bir sü-
re önce ödeyebildi¤i büyük bir borca girdi (1827). “Le Dernier
Chouan” (Son ‹syanc›, 1829) adl› roman›ndan sonra, uzun za-
mand›r özledi¤i üne kavufltu. Yirmi y›l içinde yaklafl›k yüz roman
ve öykü kaleme ald›. Bunlar›n ço¤unu “La Comédie Humaine”
(‹nsanl›k Komedisi, 1842) bafll›¤› alt›nda toplayarak yay›mlad›.
Fransa ve Avrupa’n›n en çok okunulan yazarlar›ndan biri oldu.
Afl›r› çal›flmas› yüzünden sa¤l›¤› h›zla bozuldu. Bir kalp krizi so-
nucu öldü. Fransa’da edebiyat alan›nda coflumculuk (romantizm)
ak›m›n›n hüküm sürdü¤ü bir dönemde, gerçekçilik ak›m›n›n ön-
cüsü oldu. Romanlar›nda yaratt›¤› kiflileri, toplumsal ve tarihî ko-
flullara damgas›n› vuran tipler olarak sergiledi. “‹nsanl›k Komedi-
si”nde Frans›z Devrimi’nin yerinden oynatt›¤› toplumun genel gö-
rüntüsünü yans›tt›, her türlü toplumsal tabaka ve ortamdan gelen
kiflilere yer verdi. ‹nsan›n, sosyal t›rmanma, para kazanma, cinsel
arzu gibi temel tutkular›n› iflledi. Ele ald›¤› çevreleri, Paris’in
semtten semte de¤iflen yaflay›fl›n›, taflran›n kendine özgü yönleri-
ni ayr›nt›lar›yla sergiledi. Kendi deyifliyle “toplumun yazman›” ol-
may› amaçlad›. Büyük bir h›zla kaleme ald›¤› yap›tlar›nda üslup
incelikleri ve psikolojik çözümlemeler üzerinde durmad›. Onun
gelifltirdi¤i gerçekçi yöntem ça¤dafl dünya edebiyat›n› çok derin-
den etkiledi. Gerçekçi roman›n babas› diye an›lan Balzac, büyük
bir dil ustal›¤›na ve canl›l›¤a sahip olan “Contes Drolatiques”
BALZAC, Honoré de
85
