t›. Bu arada 27 Haziran 1917’de Yuna-
nistan, ‹tilâf Devletleri yan›nda savafla
girdi. 29 May›s 1918’de ‹ngiliz, Frans›z,
Yunan ve S›rp kuvvetlerinin bafllatt›¤›
taarruz sonras› Bulgar ordusu yenildi;
29 Eylül’de Bulgaristan mütareke imza-
lay›p savafltan çekilince ‹tilâf Devletleri
üç koldan Balkanlarda ilerlemeye baflla-
d›. 30 Ekim 1918 Mondros Mütareke-
si’nden sonra Osmanl› Devleti de savafl-
tan çekildi.
Malatya
Millî Mücadele döneminde Ali Galip’in
Mustafa Kemal’i tutuklama girifliminde
bulundu¤u Do¤u Anadolu Bölgesi’nin
Yukar› F›rat Bölümü’nde kent. 1515’te
I.Selim (Yavuz) taraf›ndan Osmanl›
topraklar›na dahil edildi. Osmanl› yöne-
timindeyken kentte yaflanan en önemli
olaylardan biri, 1582’de Osmanl›-‹ran
Savafllar› s›ras›nda Kiziro¤lu Mustafa
ve adamlar›n›n yöreyi uzun y›llar haraca
ba¤lamas›d›r. Bu ayaklanma ancak
1587 Osmanl›-‹ran Savafl›’n›n bitmesin-
den sonra bast›r›ld›. 1596’da ünlü Celâ-
lî elebafl›s› Karayaz›c› ile Kiziro¤lu
Mustafa’n›n adamlar›ndan Kelp ‹lya-
so¤lu Ali’nin, merkezî otoriteyle çat›fl-
malar›, Malatya yöresine büyük zarar
verdi. 20.yüzy›la dek kentte, bu denli
büyük boyutlarda olmasa da çok say›da
zorbal›k ve eflk›yal›k olaylar› baflgöster-
di. Mondros Mütarekesi imzaland›¤›nda
Mamuretülaziz vilâyetine ba¤l› bir liva
idi. Ulusal Kurtulufl Savafl› y›llar›nda ifl-
gale u¤ramad› ve Ali Galip olay› d›fl›n-
da önemli bir olaya sahne olmad›. Sivas
Kongresi’ni bas›p Mustafa Kemal’i tu-
tuklamakla görevlendirilen Ali Galip’in
Malatya’da eylem haz›rl›¤›na giriflti¤ini
ve Ali Galip ile ‹stanbul Hükûmeti ara-
s›ndaki haberleflmeyi telgraf memurlar›-
n›n Mustafa Kemal’e bildirmeleri üzeri-
ne eylem plan› a盤a ç›kt›. Sivas Kong-
resi, ola¤anüstü bir oturumda, Ali Ga-
lip’in zaman geçirmeksizin tutuklanma-
s›n› ve ‹stanbul Hükûmeti’ne sert bir
protesto telgraf› çekilmesini kararlaflt›r-
d›. Ali Galip önce Urfa’ya, oradan da
Halep’e kaçt›. Yörede halk›n siyasî ter-
cihlerini afliret iliflkileri belirledi¤inden,
buna paralel olarak Wilson ‹lkeleri çer-
çevesinde birçok yerde oldu¤u gibi kimi
eylemlerin güçlendi¤i görüldü. 1923’te il
olan kente ilk demiryolu 1931’de geldi.
Malatya Atatürk Evi
Atatürk’ün Malatya’ya ilk geldi¤i 13
fiubat 1931’de bir gece kald›¤› eski
Türk Oca¤› binas›. Daha sonra Halkevi
olarak kullan›lan binan›n giriflindeki iki
oda, 1981’de Atatürk Evi olarak düzen-
lendi. Giriflte, sa¤daki ilk odada Ata-
türk’ün Halkevi’ni ziyaret etti¤i s›rada
kulland›¤› eflyalar, soldaki odada ise,
Atatürk kitaplar› sergilenir.
Maliye Bakanl›¤›
TBMM’nin aç›l›fl›ndan birkaç gün son-
ra 2 May›s 1920’de Maliye Vekâleti
(önceki ad› Maliye Nezareti) ad›yla ku-
rulan, devletin genel giderlerini karfl›la-
yacak gelir kaynaklar›n› bulmak, gelir-
leri toplamak, ödemeleri gerçeklefltir-
mek, devlet bütçesini haz›rlamak, malî
kalk›nman›n ilkeleri ve plan›n› haz›rla-
makla yükümlü bakanl›k. Osmanl› Dev-
leti’nde maliye hizmetleri ilk kez
1837’den bafllayarak Maliye Nezaretin-
ce yürütüldü. Daha sonra örgüt yap›s›n-
da günün koflullar›na uygun çeflitli de¤i-
fliklikler yap›ld› ve 2 May›s 1920’de ad›,
Maliye Vekâleti oldu. Cumhuriyet hü-
580
Malatya
Makedonya Cephesi’nde çarp›flan Türk kolordusuna ba¤l› birliklerimizden bir grup.
Malatya Vilâyeti (Librairie de Péra Arflivi)
Malatya Belediyesi binas› (1930’lu y›llar).
Atatürk, Malatya’ya yapt›¤› gezide (soldan sa¤a) Celâl Bey, Sabiha Gökçen ve fiükrü Kaya ile
birlikte(21 Kas›m 1937).
