583
Mamuretülaziz
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda Harput ilinin
merkezi olan Elâz›¤’›n eski ad›. Daha
sonra ad› Elâziz oldu ve bu ad 10 Aral›k
1937’ye dek kullan›ld› ve bu tarihten
sonra Elâz›¤ ad›n› ald›. Harput ili mer-
keziyken Cumhuriyet’ten sonra il mer-
kezi oldu.
Manast›r
Makedonya’da Atatürk’ün ö¤renim
gördü¤ü askerî okulun bulundu¤u kent.
S›rp-H›rvat dilinde Bitolj ad› verilir. Bi-
to Ovas›’n›n bat› kenar›nda oldu¤undan
Bitoli de denir. Kent, Ak›nc› kumandan›
Evrenos Bey taraf›ndan 1385’te Osman-
l› topraklar›na kat›ld›. Önemli bir kültür
ve ticaret merkezi olarak geliflti. 1895-
1898 aras› Atatürk, Manast›r Askerî ‹da-
dîsi’nde ö¤renim gördü. Askerî üs ola-
rak II.Meflrutiyet döneminde önem ka-
zand›. Balkan Savafllar› sonunda S›rpla-
ra b›rak›ld› (1913). 1941’de Bulgarlar›n
eline geçtiyse de, II.Dünya Savafl› so-
nunda yeniden oluflan Yugoslavya’n›n
Makedonya bölümünde kald›.
Manast›r Askerî ‹dadîsi
Manast›r’da Atatürk’ün ö¤renim gördü-
¤ü askerî okul. Ders program› öteki ida-
dîler gibi olmakla birlikte, matematik,
edebiyat, hitabet derslerine özel a¤›rl›k
verilirdi. Okul yat›l› oldu¤undan, askerî
bir k›flla niteli¤i tafl›yordu. Mustafa Ke-
mal, Manast›r Askerî ‹dadîsi’ni 1898’de
bitirdi ve daha sonra ‹stanbul Harbiye
Mektebi’ne devam etti.
Manast›rl› Hamdi (Martonalt›)
? Manast›r
1945 Konya
Kurtulufl Savafl› s›ras›nda ‹stanbul’un ifl-
galini Mustafa Kemal’e bildiren telgraf
memuru. ‹ngilizlerin ‹stanbul’u iflgalini
(16 Mart 1920), Ankara’da bulunan
Mustafa Kemal’e ilk duyuran kiflidir. ‹n-
gilizlerin ayn› gün ö¤leden önce fiehza-
debafl›’ndaki Muz›ka Karakolu’nu bas›p
alt› askeri flehit ettiklerini, on befl askeri
yaralad›klar›n› bildiren Manast›rl› Ham-
di, son dakikaya kadar telgraf›n bafl›n-
dan ayr›lmay›p geliflmeleri Ankara’ya
aktard›. Bu yurtsever tutumundan Mus-
tafa Kemal Pafla, Söylev’de övgüyle
bahsetti. Manast›rl› Hamdi Efendi daha
sonra Ankara’ya gelerek Baflkumandan-
l›k Karargâh›’nda telgraf memuru ola-
rak görevlendirildi. Soyad› Kanunu son-
ras› “Martonalt›” soyad›n› ald›.
Manast›rl› Hamdi (Martonalt›)
Mustafa Kemal’in ö¤renim gördü¤ü Manast›r Askerî ‹dadîsi’nin günümüzdeki görünümü.
Manast›r Vilâyeti (Librairie de Péra Arflivi)
Manast›r’dan bir görünüm.
20. yüzy›l bafllar›nda Manast›r Askerî ‹dadîsi
Manast›rl› Hamdi
