turkce sozluk - page 69

s›n.”
-Atasözü.
atafl
a. Fr.
K⤛tlar› birbirine tutturmaya ya-
rayan plastik ya da metal nesne.
atefle
a. Fr.
Elçili¤e ba¤l› olarak çal›flan uz-
man:
askerî atefle, bas›n ateflesi.
Atatürkçü
öz. a.
ve
ön a.
Atatürkçülü¤ü be-
nimsemifl olan (kifli), Kemalist.
Atatürkçülük, -¤ü
öz. a.
Türk ulusunun
tam ba¤›ms›zl›¤›n›, bütünlü¤ünü amaç-
layan; devletin, ulus egemenli¤i esas›na
dayand›r›lmas›n› öngören; akl›n ve bili-
min öncülü¤ünde ça¤dafl uygarl›k dü-
zeyinin üzerine ç›kmay› hedefleyen;
yurtta ve dünyada bar›fl›n korunmas›n-
dan yana olan; düflünce ve vicdan öz-
gürlü¤üne sayg›l› ve Atatürk ilkelerin-
den oluflan düflünce sistemi; Kemalizm.
ateist
a.
ve
ön a. Fr.
Tanr›tan›maz.
ateizm
a. Fr. fel.
Tanr›tan›mazl›k.
atefl
a. Far.
1.
Yan›c› cisimlerin yanmas›yla
oluflan ›s› ve ›fl›k, od:
Odun toplay›p
atefl yakt›lar.
2.
Yanmakta olan cisim:
Atefle yaklafl›p ›s›nmaya çal›flt›lar.
3.
Is›tma ya da yemek piflirme amac›yla
kullan›lan araç:
Yeme¤i yine ateflte
unuttum.
4.
Ateflli silahlar›n patlamas›:
Düflman birliklerini yayl›m atefle tuttu-
lar.
5.
Vücut ›s›s›:
Bebe¤in atefli yüksel-
miflti.
6.
mec.
Tehlike, felaket:
Kendini
atefle atman›n bir anlam› yok.
7.
mec.
Heyecan, coflku, tutku:
‹çindeki atefli bir
türlü söndüremiyordu.
atefl!
ask.
atefl
edilmesi amac›yla verilen komut.
atefl bal›¤›
a. hayb.
Sardalye.
atefl böce¤i
hayb.
K›n kanatl›lardan, karan-
l›kta ›fl›ldayan böcek.
ateflçi
a.
Buharl› gemi ve lokomotiflerde
buhar kazanlar›n›n, fabrikalarda buhar
makinelerinin ateflini yakan ve sürekli
olarak yanmas›n› sa¤layan kifli.
atefl hatt›
a. ask.
Bir savaflta en öndeki bir-
liklerin birbirlerine atefl açabilecekleri
hat.
ateflkes
a.
Savafl s›ras›nda taraflar›n karfl›-
l›kl› olarak savafl› durdurmas›:
Üç gün
için ateflkes ilan edildi.
atefl küre
a. yerb.
Yerkürenin, yer kabu¤u-
nun alt›nda ve maddelerin erimifl du-
rumda bulundu¤u bölümü; pirosfer.
atefllemek
(-i)
1.
Yakmak, tutuflturmak,
atefle vermek:
Oca¤› ateflledin mi?
2.
Ateflli silahlar› patlatmak:
Tabancas›n›
do¤rultup ateflledi.
3.
mec.
Coflturmak,
k›flk›rtmak:
Bir grup, stadyumdaki tüm
taraftarlar› ateflledi.
atefllenmek
(nsz.)
1.
Atefllemek eylemine
konu olmak.
2.
Vücut ›s›s› yükselmek:
Birdenbire atefllenince hepimiz korktuk.
3.
mec.
K›z›flmak, coflmak, heyecanlan-
mak:
Ne oldu, atefllendin yine?
ateflleyici
ön a.
1.
Ateflleme özelli¤i olan.
2.
a.
Patlay›c› maddeleri atefllemeye ya-
rayan düzenek.
ateflli
ön a.
1.
Atefli yükselmifl olan:
Ateflli
bir hastal›k geçirdim.
2.
mec.
Coflkulu,
heyecanl›:
Ateflli bir tart›flma bafllad›.
ateflli silahlar
a.
Patlay›c› maddelerden
yararlanarak çeflitli mermiler atabilen
tabanca, tüfek, top gibi silahlar.
atefl pahas›
a.
Çok pahal›:
Atefl pahas›na
da olsa o bisikleti alaca¤›m.
ateflperest
ön a. (a:teflperest) Far.
Atefle
tapan.
atfetmek
(-e) (a’tfetmek) Ar.+T.
Bir hareke-
ti, bir sözü, bir ifli birine ya da bir fleye
yüklemek:
Yenilginin sorumlulu¤unu
kaleciye atfettiler.
atgiller
ç. a. hayb.
At, eflek, zebra gibi tek
toynakl› memeliler familyas›.
at›c›
a.
1.
Att›¤›n› vuran kifli, niflanc›.
2.
ön
a. mec.
Yalanc›, palavrac›.
at›c›l›k, -¤›
a.
Ateflli, haval› ya da yayl› si-
lahlarla yap›lan spor.
at›k
ön a.
Bir ifllem sonucunda a盤a ç›kan
ve genellikle zararl› olan:
At›k maddeler
çevreyi kirletiyor.
at›lgan
ön a.
1.
Hiç çekinmeden kendini
tehlikelere, güçlüklere atan.
2.
Giriflken.
at›l›m
a.
1.
‹leri do¤ru at›lma.
2.
mec.
Bir
etkinli¤i, bir konuyu gelifltirme; hamle:
atafl
at›l›m
69
Emel-Zuhal Sözlük-Harfler 21/07/2010 20:58 Page 69
1...,59,60,61,62,63,64,65,66,67,68 70,71,72,73,74,75,76,77,78,79,...688
Powered by FlippingBook