DA⁄LIÇ
165
ran, kaplad›klar› yerin büyüklü¤ü
ile bulundu¤u yerden olan yüksek-
li¤inin çok olufludur. Da¤lar, tek
tek kabart›lar hâlinde bulunabile-
ce¤i gibi, çoklukla yan yana ve bir-
biri ard›ndan s›ralanm›fl da¤lar
olarak da bulunurlar. Da¤lar ya de-
niz k›y›s› boyunda uzan›r ya da
çevrelerindeki ovalar ve tepeler
aras›nda yükselmifl bulunur. Olufl-
lar› ve biçim al›fllar› bak›m›ndan
da¤lar; k›r›k da¤lar, k›vr›m da¤lar
ve volkanik da¤lar olarak üçe ayr›-
l›rlar. K›r›k da¤lar; iyice sertleflmifl
ve art›k k›r›lgan bir özellik alm›fl bulunan yerkabu¤u bölümleri-
nin türlü hareketler yüzünden k›r›larak, k›r›k çizgilerinin (fay) be-
lirmesiyle ilgili bir flekilde, kimi yerlerinin yükselmesi ve kimi
yerlerinin çökmesiyle oluflmufltur. Bat› Anadolu’daki baz› da¤lar,
Orta Avrupa’n›n ve Orta Asya’n›n baz› da¤lar› bu tür oluflumun
örnekleridir. K›vr›m da¤lar; yeryüzünde uzun s›ralar biçiminde
uzanan, çoklukla birbirine paralel olan yüksek da¤lard›r. Bu da¤-
lar kufla¤›, yerleflmifl eski y›¤›nlar aras›ndaki oynak ve k›vr›labi-
len bölümünün yandan olan hareketleri sonucu s›k›flmas› ve k›v-
r›lmas›ndan do¤mufltur. Pireneler’den Himalayalar’a kadar uza-
nan yüksek s›rada¤lar ve Amerika’n›n bat› bölümündeki da¤lar
ile Türkiye’nin kuzey ve güneyini çeviren da¤lar, k›vr›m da¤lar-
d›r. Volkanik da¤lar ise, yerkabu¤unun dayan›ks›z yerlerinden
d›flar›ya do¤ru ç›kan yanarda¤ püskürmelerinden do¤mufl, taflla-
r› ve yap›s›, yüksekli¤i ve biçimi, bu püskürme olay›na ba¤l› da¤-
lard›r. Türkiye’de Erciyefl, Süphan, Nemrut ve A¤r› da¤lar›, birer
yüksek volkanik da¤d›r. Volkanik da¤lar en çok Atlas-Hint kufla-
¤› ile Pasifik çevresinde oluflmufltur.
DA⁄LARCA, Faz›l Hüsnü
(1914 ‹stanbul), flair. Ortaö¤renimini
Kuleli Askerî Lisesi’nde (1933), yükse-
kö¤renimini Harp Okulu’nda tamamla-
d› (1935). Subay olarak orduya kat›ld›.
Önyüzbafl›yken kendi iste¤iyle asker-
likten ayr›larak (1950), bir y›l kadar
Bas›n-Yay›n ve Turizm Genel Müdür-
lü¤ü’nde çal›flt›. Daha sonra Çal›flma
Bakanl›¤› ‹fl Müfettiflli¤i örgütüne geç-
ti (1953). Bu son görevinden emekli oldu (1960). ‹stanbul’da Ki-
tap Kitabevi’ni kurdu. Türkçe dergisini (Ocak 1960-Temmuz
1964) ve Kitap Kitabevi yay›nlar›n› yönetti. Yeni Adana gazetesi-
nin düzenledi¤i bir yar›flma sonucu arma¤an kazanarak yay›mla-
nan (1927) bir öyküsünden sonra, “Yavafllayan Ömür” (‹stanbul
dergisi 1933) adl› fliiriyle yaz›n dünyas›na giren Da¤larca, Harp
Okulu’ndaki ö¤rencilik y›llar›nda Varl›k dergisinde ç›kan fliirle-
riyle ad›n› duyurmaya bafllad›. Daha sonra Kültür Haftas›, Yücel,
Aile, ‹nk›lâpç› Gençlik, Yeditepe, Türk Dili, Yenilik, Vatan, Kültür
Dünyas›, Ça¤r›, Türkçe, Ataç, Türk Yurdu, Yön, Devrim, Varl›k
(1934-1972) dergilerinde yay›mlad›¤› fliirlerle tek bafl›na bir okul
kimli¤i gösterdi. Topluma, d›fl gerçe¤e bakarken, evren karfl›s›n-
da kiflio¤lunun “muhteflem yaln›zl›¤›n›” duyarak insanî gerçekle-
ri kendinde aramaya çal›fl›rken dili, kavram ve imge zenginli¤i,
alabildi¤ine yo¤unlaflm›fl düflünce atmosferi, de¤iflik ça¤r›fl›m-
lar›, gerçekçi temalar› iflledi¤i zaman bile yitirmedi¤i duyarl›¤›y-
la fliirimizin ça¤dafllaflma savafl› verdi¤i son otuz y›lda ulaflt›¤›
aflamalar›n simgelerinden biri oldu. Yap›tlar›: “Havaya Çizilen
Dünya” (1934), “Çocuk ve Allah” (1940), “Daha” (1943), “Çak›-
r›n Destan›” (1945), “Tafl Devri” (1945), “Üç fiehitler Destan›”
(1949), “Toprak Ana” (1950), “Aç Yaz›” (1951), “‹stiklâl Sava-
fl›-Samsun’dan Ankara’ya” (1951), “‹stiklâl Savafl›-‹nönüler”
(1951), “Sivasl› Kar›nca” (1951), “‹stanbul-Fetih Destan›”
(1953), “An›tkabir” (1953), “Asû” (Yeditepe 1966 fiiir Arma¤an›,
bas. 1955), “Delice Böcek” (Türk Dil Kurumu 1958 fiiir Ödülü,
bas. 1957), “Bat› Ac›s›” (1958), “Mevlâna’da Olmak-Gezi”
(1958), “Hoo’lar” (1960), “Özgürlük Alan›” (1960), “Cezayir Tür-
küsü” (Frans›zca, ‹ngilizce ve Arapça çevirileriyle, 1961), “Ay-
lam” (1962), “Türk Olmak” (1963), “Yedi Memetler” (1964),
“Çanakkale Destan›” (1965), “D›flardan Gazel” (1965), “Kazma-
lama” (1965), “Yerya¤” (1965), “Vietnam Savafl›m›z” (1966, ‹n-
gilizcesi “Our Wietnam war” ad›yla, 1966), “Aç›l Susam” (çocuk
fliirleri, Üsküp 1967), “Kubilay Destan›” (1968), “Haydi” (1968),
“19 May›s Destan›” (1969), “Vietnam Körü” (destan-oyun,
1970), “Hiroflima” (Frans›zca, ‹ngilizce çevirileriyle 1970), “Dört
Kanatl› Kufl” (fliirlerinden seçmeler, 1970), “Malazgirt Ululama-
s›” (fliirler, 1971), “Kufl Ayak” (çocuklar için fliirler, 1971), “K›-
nal› Kuzu A¤›d›” (1972), “Gazi Mustafa Kemal Atatürk” (1973),
“Arkaüstü” (çocuklar için, 1974), “ “Yeryüzü Çocuklar›” (çocuk-
lar için, 1974), “Yan›k Çocuklar Koçaklamas›” (çocuklar için,
1976), “Horoz” (1977), “Balina ile Mandalina” (çocuklar için,
1977), “Hollandal› Dörtlükler” (1977), “Yaramaz Sözcükler” (ço-
cuklar için, 1979), “Göz Masal›” (çocuklar için, 1979), “Yaz›lar›
Seven Ay›” (çocuklar için, 1980), “Nötron Bombas›” (fliirler,
1981), “Kubilay Destan›” (1986). “Difliboy” (1985), “Takma Ya-
flamalar Ça¤›” (1986), “Uzaklarla Giyinmek” (1990), “Dildeki
Bilgisayar” (1992). Ayr›ca Cem Yay›nevi Da¤larca Dizisi’nde 14
kitab› yeniden toplu olarak bas›ld› (1964-1982). Da¤larca’n›n
tüm eserleri 1999 y›l›ndan bafllayarak Do¤an Yay›nc›l›k taraf›n-
dan tekrar yay›mland›. Türkiye Millî Talebe Federasyonu’nun
1966 Turan Emeksiz Arma¤an›’n› kazand›. Amerika’da Pittsburg
kentindeki “‹nternational Poetry Forum” (Uluslararas› fiiir Foru-
mu) taraf›ndan 1967’de, yaflayan en iyi Türk ozan› seçildi. Stru-
ga (Yugoslavya) XIII. fiiir Festivali’nde Alt›n Çelenk Ödülü’nü ka-
zand› (1974). Ayn› y›l Milliyet-Sanat dergisince, y›l›n sanatç›s›
seçildi. “Horoz” adl› kitab›yla Sedat Simavi Vakf› Ödülü’nü Peri-
de Celal ile paylaflt› (1977).
DA⁄LIÇ,
Türkiye’de yetifltirilen bafll›ca üç koyun cinsinden
biri. K›v›rc›k koçla karaman koyununun birleflmesiyle üreyen
melez bir türdür. K›v›rc›ktan sonra eti en çok be¤enilen koyun
›rk›d›r. Süt verimi daha azd›r. Yapa¤›s› karaman›nkine benzer.
Orta-Bat› Anadolu’da, Bursa ve Sakarya yörelerinde beslenir.
Yapa¤›s› hal›, kilim ipli¤i yap›m›nda, kebe ve keçe dokumakta
kullan›l›r.
