D‹NAMOMETRE
188
TCK’n›n 142. maddesine ayk›r› ey-
lemlerde bulundu¤u gerekçesiyle
dört y›l tutuklu kald› (1935-1939).
Askerli¤inden sonra ‹stanbul’a
yerleflti. 6-7 Eylül olaylar›nda yine
tutukland›, ancak akland›. Hece
vezniyle bafllad›¤› ilk fliirlerini ö¤-
rencilik y›llar›nda yay›mlayan
ozan, daha sonra “serbest vezin”
ak›m›na kat›ld› ve toplumsal konu-
lara a¤›rl›k verdi. Önceleri Nâz›m
Hikmet’in etkisindeydi. Toplumsal gerçekleri, do¤an›n çeflitli iz-
lenimleriyle yans›tarak, d›fl gerçe¤i kendi içinde de¤iflik yönler-
de zenginlefltirmeye çal›flan bir düzeye ulafl›p kendi kiflili¤ini
buldu. Son fliirleri May, Papirüs, Türkiye Yaz›lar› dergilerinde
yay›mland›. Bafll›ca yap›tlar›; “Deniz Feneri” (1937), “Karacaah-
met Senfonisi” (1960), “Mapusanemden fiiirler” (1974), “Gece-
kondumdan fiiirler” (1976), gibi fliir kitaplar›yla “Kutsal ‹syan”
(1966-1967), “Atefl Y›llar›” (1968), “Koyun Baba” (1976), “Mu-
sa’n›n Gecekondusu” (1976) ve kendisine Orhan Kemal Roman
Ödülü’nü kazand›ran “Kutsal Bar›fl” (1977) gibi romanlar›d›r.
Ayr›ca “‹kinci Dünya Savafl›’ndan Edebiyat An›lar›na” (1984)
adl› bir kitab› vard›r.
D‹NAMOMETRE,
bir motor, türbin ya da makinenin gücü-
nü ölçen araç. Gücü ölçülecek makinenin ç›k›fl mili taraf›ndan
döndürülen ve bir kafes içine yerlefltirilmifl bir rotordan oluflur.
Rotor döndükçe, etraf›ndaki kafesi de döndürmeye çal›fl›r. Kafe-
sin hareketlenmesi için gerekli maksimum güç hesaplanabilir.
Rotorun kafes üzerindeki etkisi, rotor üzerindeki ayarlanabilir
sürtünme pabuçlar›, elektriksel kuvvetler ya da s›v› sürtünme
kuvvetleriyle sa¤lan›r.
D‹NAR DEPREM‹,
1 Ekim 1995’te Afyon’un Dinar ‹lçe-
si’nde meydana gelen yer sars›nt›s›. fiiddeti Richter ölçe¤ine
göre 6.1 olan bu depremde 90 kifli öldü, 300 kifli de yaraland›.
6.500 a¤›r olmak üzere toplam 10.500 bina hasar gördü.
D‹NO, Abidin
(1913 ‹stanbul-1993 Paris), yazar, ressam.
Ortaö¤renimini ‹stanbul Robert Kolej’de tamamlad›ktan sonra
Sovyetler Birli¤i’nde sinema dekoratörlü¤ü e¤itimi gördü. ‹lkin
Ses (1938-1940) dergisinde yay›mlad›¤› yaz› ve desenleriyle ta-
n›nd›. Sonra Küllük, özellikle Yeni Edebiyat dergilerinde yazd›.
1940 kufla¤›n›n kiflileri ve sorunlar› üzerine saptamalar, de¤er-
lendirmeler yapt›. Dönemin S›k›yönetim Komutanl›¤›nca ‹stan-
bul d›fl›na sürgün edildi¤i evrede uzun süre Adana’da yaflad›.
Orada Türk Sözü gazetesinde çal›flt›. Sonra Yaprak (1949), Sos-
yal Adalet, Ant, Forum, Milliyet-Sanat (1965-1980) dergilerin-
de yazd›. 1944’te Adana’da “Kel” adl› oyunu yay›mland›. Abidin
Dino, Sovyetler Birli¤i’nden döndükten sonra “D Grubu”nun
kurulufluna kat›lm›fl, sonra bu topluluktan ayr›larak “Yeniler
Grubu” içinde yer alm›flt›. 1950’den sonra Paris’e yerleflti. Ro-
ma, Edinburgh ve Paris’te sergilere kat›ld›. 1979’da Fransa Gör-
sel Sanatlar Ulusal Birli¤i onur baflkanl›¤›na seçildi.
D‹NOZOR,
günümüzden 200 milyon y›l önce, tebeflir dev-
rinde ortaya ç›km›fl, 120 milyon y›l yaflam›fl ve 80 milyon y›l
önce kesinlikle bilinemeyen nedenlerle nesli yok olmufl hay-
vanlar
(Dinosauria).
Dinozorlar sürüngenlerdendi. Genel-
likle dev yap›l› hayvanlar olarak bilinmelerine karfl›l›k yaln›zca
1 m uzunlukta olanlar› da vard›. ‹ki tak›mda toplan›yorlard›;
Saurischia
ve
Ornithischia.
Birinci tak›m iki bacakl›,
etçil
Theropod
’lar› ve dört bacakl›, otçul
Sauropod
’lar›
kaps›yordu.
Sauropod
’lar dev dinozorlardand› (Örnek:
Brontosaurus).
Bunlar küçük bafll›, çok uzun boyunlu ve
kuyrukluydular. Karada yaflamalar›na karfl›l›k su bitkileriyle
beslenirlerdi.
Theropod
’lar genifl çeneli, büyük bafll›yd›lar.
Diflleri hançer biçimindeydi. Böcek ve yumurta yiyorlard›. ‹kin-
ci tak›m olan
Ornithischia
’ya giren dinozorlar biçim olarak
kufllar› and›rmaktayd›lar. Hepsi otçuldu. Dört ayakl› olan
Ste-
gosaur
’lar›n s›rtlar›nda üçgen biçiminde kemiksi yap›lar var-
d›. Ördek gagal› dinozorun ise ayaklar›n›n aras›nda perde ol-
mas› ve kuyru¤unun düzleflmifl olmas› nedeniyle suda yaflad›-
¤› anlafl›lmaktad›r. Dinozorlar›n birçok cinsi sürüler hâlinde
yafl›yordu. Yumurtayla üremekteydiler. Jeolojik bulgulara göre
üsttebeflir ça¤›nda yumurtalar› bozulmaya bafllad›. Yok olufl
nedenleri konusunda ise çeflitli görüfller ileri sürülmektedir.
Hepsini etkileyen bir salg›n hastal›k ya da memelilerin dinozor
yumurtalar›n› yiyerek soylar›n› tükettikleri görüflleri pek fazla
inand›r›c› say›lmamaktad›r. Daha çok üstünde durulan, iklim
de¤ifliklikleri, da¤lar›n oluflumu gibi olaylar ya da kozmik ›fl›n-
lar nedeniyle yok olduklar›d›r.
D‹OGENES
(‹.Ö. 413 Sinop-323, ?), Yunan düflünürü. Ati-
na’da yaflad›. Kinik düflünce okulunun kurucusu Antisthenes’in
ö¤rencisiydi. Platon taraf›ndan “Ç›lg›n Sokrates” ad›yla nitele-
nen Diogenes, gerçek mutlulu¤a ulaflman›n yolu olarak zengin-
li¤i afla¤›lar, tutkulardan uzak durmay› ö¤ütlerdi. Ona göre flan,
fleref, bilim, zenginlik gerçek gibi görünürse de uydurma
“iyi”lerdir. Erdemin en üstün “iyi” oldu¤u inanc›ndayd›. Yaflam›
da düflüncelerine uygun olarak geçmifltir. Ayakkab›s›z dolafl›r,
bir f›ç› içinde yaflard›. Çeflmeden avucuyla su içen bir çocu¤u
görünce su tas›n›n gereksizli¤ine inanm›fl, tas›n› at›p k›rm›flt›.
Yap›tlar› kaybolmufltur. Kendisinden bir iste¤i olup olmad›¤›n›
soran Büyük ‹skender’e, “Gölge etme baflka ihsan istemem” de-
yifli; davran›fllar›n› be¤enmedi¤i ço¤unlu¤u küçümsemek için,
Atina sokaklar›nda güpegündüz fenerle “adam” aramaya kalk›fl›;
hareketi reddeden düflünür Zenon’un dersinde, ona cevap ola-
rak kalk›p yürümeye bafllamas›, günümüze kadar ulaflan ünlü
davran›fllar›ndand›r. Ömrünün sonlar›na do¤ru tutsak düflerek
sat›ld›¤›, sahibinin çocuklar›na ders verdi¤i san›lmaktad›r. Si-
nop’ta bir an›t›, Korint’te de ad›na dikilmifl bir sütun vard›r.
D‹RENÇ,
elektrik ak›m›n› engelleyen devre eleman› ve bu
eleman›n uçlar›ndaki potansiyel fark›n›n, içinden geçen ak›m
fliddetine oran›. Direnç, bir eleman olarak devre flemas›nda tes-
tere diflleri biçiminde, özellik olaraksa R harfiyle gösterilir ve bi-
rimi ohm’dur. Hiçbir madde elektri¤i mükemmel iletmez ve
hepsinin elektriksel bir direnci vard›r. Direncin, elektronlar›n
hareketleri s›ras›nda, atomlar aras›nda karfl›laflt›klar› baz› engel-
lerden ileri geldi¤i san›lmaktad›r. Metaller, serbest elektronlar›
