DÜZCE
203
Türkiye 1945’e kadar savafla kat›lmad›. Tarafs›z bir politika izle-
di. Savafl›n kaderi belli olunca, kurulacak Birleflmifl Milletler Ör-
gütü’ne girebilmek için, Müttefiklerin öne sürdükleri savafla ka-
t›lma koflulunu kabul etti ve 23 fiubat 1945’te Almanya’ya savafl
açt›. II. Dünya Savafl› toplam 40 milyon cana maloldu. Ülkelere
göre kay›p say›lar›: SSCB: 20.000.000; Polonya: 6.000.000; Al-
manya: 5.000.000 (4.500.000’i asker); Japonya: 3.000.000
(600.000’i sivil); Yugoslavya: 1.500.000; Çin: 1.300.000 asker;
Fransa: 605.000 kifli (205.000 asker, 400.000 sivil); Romanya:
460.000; Macaristan: 430.000; Çekoslovakya: 415.000; ‹ngilte-
re ve sömürgeleri: 388.000; ‹talya: 310.000; ABD: 300.000; Yu-
nanistan: 160.000; Finlandiya: 90.000; Belçika: 88.000; Bulga-
ristan: 20.000.
DÜNYANIN YED‹ HAR‹KASI,
Büyük ‹skender’den
sonra yaflam›fl Yunanl› bilginlerce, ‹lk Ça¤’›n yedi büyük ve ola-
¤anüstü güzellikteki an›t›na verilen ad. Bu an›tlar flunlard›r: 1)
M›s›r Piramitleri: Özellikle Gize Piramidi. ‹.Ö. 2600-2500 y›lla-
r›nda yap›lm›fllard›r. Khufu Piramidi de denilen Gize Piramidi,
Yunanl›lar›n Kheops dedikleri Kral Khufu taraf›ndan, kendi me-
zar› olmak üzere yapt›r›lm›flt›r. Nil Irma¤›’n›n sol k›y›s›nda, ‹s-
kenderiye’nin 182 km güneyinde El Giza denilen yerdedir. K›r-
m›z› granit ve kalkerden yap›lm›flt›r. Taban›, kenarlar› 230 m
olan bir dörtgen olup yüksekli¤i 137 m.dir. 2) Babil Asma Bah-
çeleri: ‹.Ö. 6. yüzy›lda, Babil Kral› Nabukadnezar (Buhtunnas›r)
taraf›ndan yapt›r›ld›¤› söylenir. Günümüzde hiçbir izi kalmam›fl-
t›r. Asma bahçeler birbirleri üstünde yükselen ve kemerlere da-
yanan yatay alanlardan meydana gelmiflti. Bu alanlar içinde
toprak katlar›, çiçekler, hatta a¤açlar ve çeflmeler bile vard›. 3)
Olimpos’taki Zeus Heykeli: Ünlü Heykelt›rafl Phidias taraf›ndan
Zeus Tap›na¤› için ‹.Ö. 5. yüzy›lda yap›ld›¤› söylenir. Heykel,
Zeus’u taht üzerinde gösteriyordu ve alt›nla fildiflinden yap›l-
m›flt›. 10 m kadar yükseklikteydi. ‹.S. 6. yüzy›lda bir deprem so-
nunda yok oldu¤u san›l›r. Hiçbir iz bulunamam›flt›r. 4) Efes ken-
tindeki Artemis Tap›na¤›: ‹.Ö. 4. yüzy›lda Tanr›ça Artemis için
yapt›r›lm›flt›r. Tap›na¤›n uzunlu¤u 104, eni 50 m.dir. Alt çap› 1,8
m ve yüksekli¤i 18 m.yi geçen 127 büyük tafl direk vard›r. 5)
Mausolos’un An›tkabri: Karya (bugünkü Mu¤la yöresi) Satrab›
(Valisi) Mausolos için, ölümünden sonra ‹.Ö. 4. yüzy›lda kar›s›
taraf›ndan Halikarnassos’ta (Bodrum) yapt›r›lm›fl olan an›tkabir,
42 m yükseklikte, dikdörtgen biçiminde mermerden yap›lm›flt›.
Günümüzde yaln›z temelleri kalm›flt›r. 6) Rodos Heykeli: Apol-
lon’un bronzdan yap›lm›fl bir heykelidir. Tunç kal›plara döküle-
rek 12 y›ll›k bir çal›flmadan sonra ‹.Ö. 280 y›l›nda Rodos lima-
n›n›n girifline dikilmifltir. Söylentiye göre, o zaman›n tekneleri,
yüksekli¤i 35 m olan bu heykelin bacaklar›n›n aras›ndan geçe-
rek limana girerdi. ‹.Ö. 255’te bir deprem sonunda y›k›lm›flt›r. 7)
‹skenderiye Feneri: M›s›r’da ‹skenderiye liman›na giriflteki Pha-
ros Adas› üzerinde ‹.Ö. 3. yüzy›lda yap›lm›flt›r. ‹skenderiye Fe-
neri limana giren gemilere k›lavuzluk eden aynas›yla ün salm›fl-
t›. Ifl›¤› 40 mil uzaktan görünüyordu. Fenerin yüksekli¤i 140
metre idi. Birçok depremden etkilenen fener, 1500 y›l›nda bir
deprem sonucunda y›k›lm›flt›r.
DÜRBÜN,
uzaktaki cisimlerin ç›plak göze oranla daha büyük
ya da daha güçlü görüntülerini sa¤layan optik araç. Genellikle
mercekli olmakla birlikte, aynal› ya da prizmal› çeflitleri de var-
d›r. Gökbilimle ilgili incelemelerde kullan›lan çeflitleri teleskop
ad›yla da an›l›r.
DÜVE
→
SI⁄IR
DÜYUNI UMUM‹YE ‹DARES‹,
Osmanl› ‹mparatorlu-
¤u’nun borçlar›n› tasfiye için kurulan uluslararas› kurulufl. 1854
y›l›nda bafllayan borçlanma süreci içinde Osmanl› Devleti 1874
y›l›na kadar 5.297.676.500 frank itibari borç alt›na girmiflti. Os-
manl› Devleti kelimenin tam anlam›yla iflas›n efli¤ine geldi. 28
Muharrem 1299 (20 Aral›k 1881) tarihinde yeni bir kararname
yay›nland›. Bu kararname gere¤ince alacakl›lar, alacaklar›n›n %
44’ünden vazgeçtiler, buna karfl›l›k Osmanl› Devleti tuz, damga
resmi, içki, ipek ve bal›k av› vergilerinin, do¤rudan alacakl›lar›n
temsilcilerinden meydana gelen uluslararas› bir kurulufl arac›l›-
¤›yla (Düyûn-› Umûmiye-i Osmaniye Meclis-i ‹daresi) toplan-
mas›n› kabul etti. Bu kurulufl yedi üyeli bir meclis taraf›ndan
(‹ngiltere, Hollanda, Fransa, ‹talya, Almanya, Osmanl› Devleti ve
öteki alacakl›lar›n birer temsilcisi) yönetilecekti. Meclis baflkan-
l›¤› s›rayla ‹ngiltere ve Fransa temsilcileri taraf›ndan yürütüle-
cekti. ‹darenin merkezi ‹stanbul’dayd› (Bugünkü ‹stanbul Erkek
Lisesi binas›). Düyun› Umumiye ‹daresi, devlet içinde devlet
olarak, varl›¤›n› Osmanl› Devleti’nin sonuna kadar sürdürdü.
Borçlar›n ödenmesi Lozan Antlaflmas›’nda yeni bir biçim ald›.
Ancak Türkiye Cumhuriyeti bu borçlar› 1954 y›l›na kadar öde-
meyi sürdürdü.
DÜZCE,
Karadeniz Bölgesi’nin Bat› Karadeniz Bölümü’nde il.
‹stanbul-Ankara karayolu üzerinde, Bolu’nun 45 km bat›s›nda
flehir; il merkezi; 76.800 nüf. (1997). Orman ürünleri. G›da ve
otomotiv sanayii. Konaklama tesisleri. Abant ‹zzet Baysal Üni-
versitesi’nin birkaç fakültesi bu flehirdedir: Orman Fakültesi, T›p
Fakültesi, ve Teknik E¤itim Fakültesi. Düzce Ovas›’n›n ortas›nda
bulunan flehir çok eski say›lmaz. Ovan›n eski merkezi Düzce’nin
9 km kuzeyindeki Konuralp (esk. Üskübü) kasabas›yd›. Bugün-
kü Düzce’nin yerinde XVII. yy’de yaln›z bir cami ve iki han bu-
lunuyordu. Yol durumunun elveriflli olmas› nedeniyle buras›
yavafl yavafl geliflti. 1940’larda nüfusu 20.000’e ulaflt›. 1950’den
sonra geliflme h›zland›. Çevresindeki zengin tar›m alanlar›n›n ve
‹stanbul-Ankara yolundan geçen trafi¤in (Zonguldak-Ere¤li-Ak-
çakoca karayolu da burada ana yola kavuflur) hizmet merkezi
durumuna geldi. Ulafl›m kolayl›¤› nedeniyle sanayi h›zla geliflti.
fiehirde çok say›da kereste fabrikas›, parke imalathaneleri, mo-
bilya, ambalaj ve yonga levha fabrikalar› bulunmaktad›r. Ayr›ca
av tüfe¤i imalathaneleri, f›nd›k k›rma tesisleri ve un fabrikalar›
vard›r. Düzce, 17 A¤ustos 1999 depreminin ard›ndan 12 Kas›m
1999’da fliddetli bir depremle sars›ld› ve büyük hasar gördü.
Depremin yaralar›n› sarmak için il çap›nda örgütlenmek daha
yararl› olaca¤›ndan depremin ard›ndan 9 Aral›k 1999 tarihli Ka-
nun Hükmünde Kararnameyle Düzce ‹li kuruldu; flehir de bu ilin
merkezi oldu. Düzce ‹li Marmara Bölgesi’ne komflu bir ildir. Ku-
zey kesimini Akçakoca Da¤lar›, do¤u kesimini de Elmac›k ve
Abant da¤lar›n›n uzant›lar› engebelendirir. Bu da¤lar›n ortas›n-
da, ilin büyük bölümünü ve en genifl düzlü¤ünü oluflturan Düz-
