ECEV‹T, Bülent
206
irlerinin toplu bas›m›, 1977), “Zambakl› Padiflah” (1981), “Çok
Eski Ad›ylad›r” (1982), “Yort Savul” (seçilmifl fliirleri, 1982),
“Kolsuz Bir Hattat” (fliir, tarih, kültür sorunlar›yla ilgili düzyaz›-
lar›, 1987), “Çanakkaleli Melâhata ‹ki El Mektup ya da Özel Bir
Fuhufl Tarihi” (fliir, 1991), “Son fiiirler” (1993), “Bütün Yort Sa-
vullar” (bütün flirleri, 1993).
ECEV‹T, Bülent
(1925 ‹stanbul), siyaset adam›, flair, gaze-
teci ve yazar. ‹stanbul Robert Kolej’i bitirdikten sonra (1944) bir
süre Ankara Dil ve Tarih-Co¤rafya Fakültesi’ne devam etti. Bas›n
Yay›n Genel Müdürlü¤ü’nde ve Londra’da Bas›n Atafleli¤i’nde
kâtip olarak çal›flt›. 1950 y›l›nda Türkiye’ye döndükten sonra
Ulus ve Halkç› gazetelerinde çal›flt›. 1957 y›l›nda Rockefeller bur-
su ile ABD’ye gitti ve Harvard Üniversitesi’nde incelemelerde bu-
lundu. 1957 y›l›nda, üyesi bulundu¤u Cumhuriyet Halk Parti-
si’nden Ankara milletvekili seçildi. 1961 seçimlerinde Anka-
ra’dan milletvekili seçildikten sonra, 1965 ve 1969 seçimlerinde
Zonguldak milletvekili oldu. Bu arada 27 May›s’tan sonra Kuru-
cu Meclis üyeli¤inde bulundu. 1961-1965 y›llar›nda kurulan
CHP’li koalisyon hükümetlerinde çal›flma bakanl›¤› yapt›. Milli-
yet gazetesinde f›kra yazarl›¤› yaparken, 1966 y›l›nda CHP genel
sekreteri oldu. CHP içinde liderli¤ini yapt›¤› “Ortan›n Solu” ha-
reketi parti içinde bölünmeye kadar vard›. 12 Mart 1971 tarihin-
de Süleyman Demirel hükümetinin iktidardan ayr›lmas›na neden
olan “Muht›ra”ya karfl› ç›kan Ecevit, “Muht›ra”y› destekleyen Par-
ti baflkan› ‹smet ‹nönü ile çat›flt›. Bunun sonucunda Ecevit genel
sekreterlikten ayr›ld›. Toplant›ya ça¤r›lan CHP Kurultay› Ecevit’i
yeniden genel sekreterli¤e seçince ‹smet ‹nönü parti genel bafl-
kanl›¤›ndan ve üyeli¤inden istifa etti. Yap›lan ola¤anüstü kurul-
tayda Bülent Ecevit, CHP’nin genel baflkan› oldu. 1973 y›l›nda
yap›lan genel seçimlerde, AP oy kayb›na u¤rarken, CHP tek ba-
fl›na ço¤unlu¤u sa¤layamad›, ancak Meclis’te en fazla üyeye sa-
hip parti oldu. Partilerüstü hükümet denemelerinden sonra Ece-
vit, CHP ve MSP’nin ortak oldu¤u koalisyon hükümetinin baflba-
kan› oldu (1974 fiubat). Ecevit’in bu ilk baflbakanl›¤› s›ras›nda en
önemli olay 1974 Temmuzu’nda K›br›s’ta Makarios’un devrilme-
si üzerine, K›br›s’a yap›lan bar›fl harekât›d›r. Ecevit, erken seçim-
lere gitmek amac›yla 1974 sonunda baflbakanl›ktan ayr›ld›. An-
cak di¤er partiler bir koalisyon hükümeti kurarak erken seçimle-
rin yap›lmas›n› engellediler. 1977 seçimlerinde salt ço¤unlu¤a
yak›n milletvekili ç›kartan CHP, tek bafl›na hükümet kuramay›n-
ca 1978 y›l› bafllar›na kadar AP-MSP-MHP koalisyonu kuruldu.
Bu arada AP’den istifa eden 11 milletvekilinin deste¤iyle Ecevit
ikinci kez baflbakan oldu, ancak ülkeyi saran ekonomik bunal›m
ile gittikçe artan terör olaylar› karfl›s›nda Ecevit hükümeti baflar›-
l› olamay›nca, 14 Kas›m 1979 Senato üçte bir yenileme seçimle-
rinde CHP büyük oy kayb›na u¤rad› ve Ecevit baflbakanl›ktan ay-
r›ld›. 12 Eylül 1980 tarihinde Türk Silâhl› Kuvvetleri’nin yönetime
el koymas›ndan sonra, di¤er partiler gibi faaliyeti durdurulan
CHP’nin genel baflkanl›¤›ndan istifa etti. 1981 ve 1982 y›llar›nda
çeflitli yaz› ve demeçlerinden dolay› MGK’nin çeflitli bildirilerine
ayk›r› davrand›¤›ndan hapis cezas›na mahkûm oldu; bir k›sm›n-
dan beraat etti. 1983’ten sonra Demokratik Sol Parti’nin kurul-
mas›nda parti çal›flmalar›n› destekledi. 6 Eylül 1987’de yap›lan
halkoylamas›yla siyaset yasa¤› kald›r›l›nca Demokratik Sol Parti
genel baflkan› oldu. 1991 erken genel seçimlerinde yüzde 10’luk
baraj› aflan DSP, alt› milletvekilli¤i kazand› ve Ecevit de Zongul-
dak milletvekili seçildi. Sol partilerin birlefltirilmesi çal›flmalar›-
na kat›lmad› ve DSP’nin ayr› bir parti olarak kalmas› gerekti¤ini
savundu. 1995 genel seçimlerinde yeniden milletvekili seçilen
Ecevit, 1997’de kurulan DSP-Anavatan Partisi koalisyon hükü-
metinde baflbakan yard›mc›s› oldu. Ocak 1999’da az›nl›k hükü-
meti kurdu ve meclisten güvenoyu ald›. Daha sonra kurulan
DSP-MHP-ANAP koalisyonunda baflbakan oldu (28 May›s
1999). Bafll›ca yap›tlar›: “Ortan›n Solu” (1966), “Bu Düzen De-
¤iflmelidir” (1968), “Atatürk ve Devrimcilik” (1970), “Kurultaylar
ve Sonras›” (1972), “Perdeyi Kald›r›yorum” (1972), “Demokratik
Sol ve Hükümet Bunal›m›” (1974), “Demokratik Solda Temel
Kavramlar ve Sorunlar” (1975), “D›fl Politika” (1975), “Dün-
ya-Türkiye-Milliyetçilik” (1975), “Toplum-Siyaset-Yönetim”
(1975), “‹flçi-Köylü Elele” (1976), “Türkiye; 1965-1975” (1976),
“fiiirler” (1976), “Umut Y›l›; 1977)” (1977). Ayr›ca birçok fliir çe-
virileri bulunan Ecevit’in bu alandaki en önemli çal›flmalar› Ta-
gore’dan yapt›¤› çeviriler ve T. S. Eliot’un “The Cocktail Party”
(Kokteyl Parti) adl› yap›t›n›n çevirisidir.
ECZACILIK,
ilâçlar›n yap›lmas›n›, etkisini ve kullan›l›fl›n›
inceleyen bilim dal›. ‹lâçlar bilimi, yeni bileflikler haz›rlayan
kimyac› ile bunlardan yararlanan hekim aras›nda önemli bir ba¤
kurar. ‹nsanlar›n ilâç kullanmaya bafllad›klar› tarihi kesinlikle
saptamak zordur. Günümüzde eczaneler devlet denetimi alt›nda
çal›fl›rlar. Günümüzün eczac›s›, hekimin yazd›¤› reçetedeki ilâç-
lar›n eksiksiz bir biçimde hastan›n eline ulaflmas›n› sa¤layan bir
güvenlik etmenidir. Ça¤dafl t›bb›n ilerlemesi ve güvenilir ilâçla-
r› gerektirmesi sonucu farmokopeler ortaya ç›km›flt›r. Bunlar;
ilâçlar›n adlar›n›, haz›rlan›fl flekillerini ve özelliklerini kapsayan
listelerdir. Baz› farmakopeler ilâçlar›n etkileri ve tehlikeleri ko-
nusunda da bilgi verir.
EDAT
→
‹LGEÇ
EDEBAL‹, fieyh
(? - 1325), Osmanl› Devleti’nin kurucusu
Osman Bey’in kay›npederi. Karaman’da bafllad›¤› ö¤renimini
fiam’da bitirmifltir. Tefsir, hadis, tasavvuf ve f›k›h üzerine derin
bilgiye sahipti. Rüya yorumunda da büyük ün yapm›flt›. Osman
Bey, bir gün fieyh Edebali’de konuk kal›r. Rüyas›nda, fleyhin
koynundan ç›kan ay kendi koynuna girer. Göbe¤inden ç›kan bir
a¤aç bütün dünyay› kaplar. Bu rüyas›n› fleyhe açar. O da bu rü-
yay› büyük bir devletin kurucusu olaca¤› biçiminde yorumlar ve
Osman Bey’i k›z› Malhatun ile evlendirir. Yüz yirmi y›l yaflad›¤›
söylenen fieyh Edebali’nin türbesi Bilecik’tedir.
EDEB‹YAT,
Arapça “edeb” sözcü¤ünden türetilen kavram,
ilk kez fiinasi taraf›ndan günümüzdeki anlam›yla, bir sanat türü-
nün ad› olarak kullan›lm›flt›r. Günümüzde edebiyat kavram› flu
anlamlarda kullan›lmaktad›r: 1) Düflünce, duygu, olay ve imge-
leri güzel ve etkili bir biçimde anlatan söz sanat›. 2) Bu sanat›n
ilkelerini, kurallar›n› ve bu yolda oluflturulmufl ürünleri incele-
yen bilgi dal›. 3) Bir ça¤da, bir dilde yarat›lm›fl, sözlü ya da ya-
z›l›, sanat de¤eri tafl›yan yap›tlar›n bütünü. 4) Herhangi bir bilim
dal›yla ilgili yaz› ve yap›tlar›n tümü. Türkçede bu anlamda, ge-
