okul ansiklopedisi - page 204

DÜZGÜN ÇOKGEN
204
ce Ovas› bulunur. ‹l topraklar›n›n suyunu toplayan Küçük Melez
Çay›, Aksu ve U¤ur Suyu Eftani (Melez) Gölü’ne dökülür. Küçük
Melen Çay› üzerine Düzce Ovas›’n› sulama ve taflk›nlardan ko-
ruma amac›yla Hasanlar Baraj› kurulmufltur. Türkiye’nin önde
gelen orman bölgelerinden birinde yer alan ve Karadeniz ard›
ormanlar kapsam›na giren Düzce ormanlar› üstün nitelikli ve
verimlidir. ‹lin bafll›ca geçim kayna¤› tar›md›r. Verimli Düzce
Ovas› çeflitli ürünlerin yetifltirilmesine olanak verir. 1950’lerden
sonra tah›l türlerinin üretimi azal›rken, sanayi bitkileri üretimi ve
meyvecilik geliflmifltir. Bafll›ca ürünler flekerpancar›, patates,
so¤an, bu¤day, m›s›r, f›nd›k, elma ve armuttur. Geçmiflte tar›-
m›n temelini oluflturan, kendine özgü kokusu, yan›c›l›¤› ve ni-
kotin oran›n›n düflüklü¤üyle ünlü Düzce tütünü, Karadeniz Böl-
gesi’nin do¤u kesiminden gelen yo¤un göçle birlikte bafllayan,
daha az zahmetli ve kârl› f›nd›k tar›m› ile sebzecilik ve meyveci-
lik karfl›s›nda önemli ölçüde gerilemifltir. Günümüzde kavakç›-
l›k da yayg›nlaflm›flt›r. ‹l ekonomisinde hayvanc›l›k önemli bir
yer tutar. Büyükbafl hayvanc›l›k ve kümes hayvanc›l›¤› çok ge-
liflmifltir. Pazara yönelik süt ve peynir üretimi önemli bir gelir
kayna¤›d›r. En yayg›n koyun çeflidi k›v›rc›kt›r. Orman ürünlerini
iflleyen kurulufllar›n il sanayiinde önemli bir yeri vard›r. Derdin
Kapl›cas› önemli do¤al kaynaklar› aras›ndad›r. Bakacaktepe yö-
resinde 750 bin ton dolay›nda rezervli, zaman zaman iflletilmifl
jips (alç›tafl›) yataklar›; çevre yörelerde genifl rezervli tu¤la kire-
mit hammaddesi bulunur.
DÜZGÜN ÇOKGEN
ÇOKGEN
DÜZGÜN DA‹RESEL HAREKET,
bir daire çevresi
üzerinde, eflit zaman aral›klar›nda eflit yollar alan bir noktan›n
hareketi. Bu harekette, noktan›n birim zamanda ald›¤› yola çiz-
gisel h›z, çizgisel h›z›n yar›çapa oran›na da aç›sal h›z denir.
DÜZGÜN DO⁄RUSAL HAREKET,
bir do¤ru üzerin-
de eflit zaman aral›klar›nda eflit yollar alan, yani h›z› sabit olan
bir noktan›n hareketi. Noktan›n h›z› (v), ald›¤› yolun (s), bu yo-
lu almak için geçen zamana (t) oran›d›r (v=s/t). Düzgün do¤ru-
sal hareket hâlindeki cisme etkiyen kuvvetlerin cebirsel toplam›
ve bu hareketin ivmesi s›f›rd›r. Cisme hareketiyle ayn› yönde sa-
bit bir ivme verilirse, yani h›z› eflit zamanlarda eflit miktarda ar-
tarsa bu hareket düzgün h›zlanan, tersi durumda düzgün yavafl-
layan harekete dönüflür. Serbest düflme, düzgün h›zlanan, afla-
¤›dan yukar›ya düfley at›fl da düzgün yavafllayan do¤rusal hare-
kete örnektir.
DÜZKANATLILAR,
uzun duyargal› çekirgelerle c›rc›rbö-
ceklerinin oluflturdu¤u, s›çray›c›, dört kanatl› böcekler tak›m›
(Orthoptera).
Erkekleri, arka bacaklar› ve elitra denen or-
ganlar› yard›m›yla kendilerine özgü bir ses ç›kar›rlar. Çekirgele-
rin birinci kar›n halkas›nda, c›rc›rböceklerinin ön bacaklar›nda
iflitme organlar› vard›r. Önceleri genifl alt kanatlar›, daha dar ve
sert olan üst kanatlar›yla örtülü di¤er baz› böcekler de bu tak›-
ma sokulurdu.
DÜZLEM,
tümüyle düz ve her yönde sonsuz uzanan yüzey.
Düzlem, tan›ms›z kabul edilip anlafl›lmas› sezgiye b›rak›lan kav-
ramlardand›r ve yukardaki cümle yaln›zca bu terimden neyi an-
lad›¤›m›z› aç›klar. Durgun su yüzeyi (dünyan›n küre biçiminde
oldu¤u ihmal edilmek kofluluyla) düzleme bir örnektir.
DÜZTABANLIK,
ayak kemiklerinin ortopedik bozuklu¤u
(Pes planus). Bu durumda ayak taban›ndaki kavis bozulmufltur
ve taban tüm yüzeyiyle yere basar. Genellikle kemiklerin ba¤l›
oldu¤u kaslardaki bir yetersizlik nedeniyle oluflur. Do¤ufltan
olabilece¤i gibi kusurlu basma, sa¤l›ks›z ayakkab›lar giyme gi-
bi nedenlerle sonradan da oluflabilir. Düztabanlar rahat yürüye-
mez ve a¤r›lardan yak›n›rlar. Tedavisi için özel ortopedik ayak-
kab›lar kullan›l›r. Bir k›s›m ileri derecedeki düztabanl›klar ancak
ameliyatla düzeltilebilir. Ç›plak ve ›slak ayakla düz bir yüzeye
bas›ld›¤›nda aya¤›n b›rakt›¤› iz, bir kimsenin düztaban olup ol-
mad›¤›n› belli eder.
DÜZYAZI
NES‹R
1...,194,195,196,197,198,199,200,201,202,203 205,206,207,208,209,210,211,212,213,214,...672
Powered by FlippingBook