den ayr›lmak zorunda b›rak›ld› ya da toplama kamplar›na gön-
derildi. Savafl endüstrisini kuran Almanya, Versailles Antlafl-
mas›'n›n ba¤lay›c› hükümlerini birbiri ard›na tan›mamaya bafl-
lad›. Faflist ‹talya ile Almanya aras›nda Roma-Berlin Mihveri
kuruldu. Avusturya’ya yap›lan bask›lar sonucunda bu ülke
1938’de Almanya ile birlefltirildi (Anschluss). Önce Südet böl-
gesini, sonra da Bohemya’y› iflgal eden Almanya, Çekoslovak-
ya’y› parçalad›. 1939’da Alman-Sovyet Pakt› imzaland›. Polon-
ya’n›n Eylül 1939’da iflgali üzerine II. Dünya Savafl› fiilen bafl-
lad›. Savafl›n bafl›nda büyük baflar›lar elde eden Almanya so-
nuçta savafl› kaybederek 8 May›s 1945’te kay›ts›z flarts›z teslim
oldu. 1945 y›l› fiubat ve A¤ustosu’nda müttefikler aras›nda Yal-
ta ve Potsdam antlaflmalar› imzaland›. Do¤u Prusya ve Oder-
Neisse s›n›r›n›n do¤usunda kalan bir bölüm Alman topra¤›,
Polonya ve Sovyetler Birli¤i’ne verildi; Almanya; ABD, ‹ngilte-
re, Fransa ve Sovyetler Birli¤i aras›nda dört iflgal bölgesine ay-
r›ld›. Ayr›ca Berlin, Bat›l› ba¤lafl›klar ile Ruslar aras›nda bölün-
dü. Almanya 1949’da ikiye ayr›ld›. Savaflta küçülen Alman top-
raklar› üzerinde Federal Alman Cumhuriyeti ile Demokratik Al-
man Cumhuriyeti (ya da Bat› ve Do¤u Almanya) adl› iki yeni
devlet kuruldu. 1989 y›l›nda Demokratik Almanya’da 40 y›ld›r
süregelen sosyalist rejimin sona ermesiyle iki Almanya’n›n bir-
leflmesi gündeme geldi. 9 Kas›m 1989’da Demokratik Alman-
ya, kap›lar›n› Bat›'ya açt›. May›s 1990’da iki Almanya’n›n bafl-
bakanlar› birleflmenin ekonomik ve sosyal koflullar›n› belirle-
yen bir anlaflma imzalad›lar. Temmuz 1990’da bu anlaflman›n
hükümleri yürürlü¤e girdi. A¤ustos’ta da birleflmenin hukuksal
çerçevesini çizen bir anlaflma imzaland›. 2 Ekim 1990’da uzun
bir ayr›l›ktan sonra yeniden ayn› devlet çat›s› alt›nda birleflen
Almanya’n›n baflkentinin Berlin olmas›na karar verildi. Eylül
1998’deki seçimlerde Oskar Lafontaine liderli¤indeki SPD, 298
sandalyeyle birinci olurkan, koalisyon partileri toplam 53 san-
dalye kayb›na u¤rad›. SPD’nin parti ve hükümet baflkanl›klar›n›
ay›rma politikas› do¤rultusunda flansölyeli¤i üstlenen Gerhard
Schroeder, Yefliller’in kat›l›m› ve Demokratik Sosyalizm Parti-
si’nin d›flar›dan deste¤iyle yeni bir hükümet kurdu. 22 Eylül
2002’de yap›lan seçimlerde Sosyal Demokratlar-Yefliller ko-
alisyon hükümeti iflbafl›nda kald›.
ALP DA⁄LARI,
Güney Avrupa’da da¤ sistemi. Bat›da,
Fransa-‹talya aras›nda Akdeniz k›y›s›ndan bafllar, ‹sviçre, Kuzey
‹talya, Güneybat› Avusturya, Güney Almanya ve Yugoslavya’dan
geçerek 1.000 km.’den daha uzun ve ortalama 250 km. genifl-
likte bir yay çizer ve 205.000 km 2 ’lik alan› kaplar. Asl›nda Pire-
ne, Sierra Nevada, Apenin, Karpat, Transilvanya ve Balkanlar
genifl anlamda Alp sistemine ba¤l›ysalar da, as›l Alpler, uzun-
lu¤u, geniflli¤i ve alan› yukarda belirtilmifl olanlard›r. En yüksek
doru¤u Mont Blanc’d›r (4.180 m.). Derin, ço¤u buzul kökenli
vadilerle birbirinden ayr›lan birçok kitleler meydana getirir. Siv-
ri testere diflleri görünüflünde birçok doruklar›, yer yer tipik da¤
ve vadi buzullar›yla görkemli bir görünüfle sahiptir. Bu vadiler-
den bafll›calar› flunlard›r: Chamonix, ‹nterlaken, Engadin, La-
uterbrunnen, Grindelwald, Zermatt. Yine s›ralar aras›nda birçok
göller yer al›r ki, Brienz, Luzern, Thun, Leman, Como, Maggi-
ore, Constance, Zürih, Zug ve Garda, bunlar›n bafll›calar›d›r.
Avrupa’n›n baz› büyük ›rmaklar› ya da kollar›, kaynaklar›n› Alp-
ler’den al›r (Tuna, Ren, Rhone, Po gibi). Üçüncü zamanda olufl-
mufl olan bu genç da¤lar, Orta ve Güney Avrupa aras›nda ula-
fl›m bak›m›ndan bir engel de¤ildir. Çünkü birçok do¤al geçitler-
den baflka Brenner, Arlberg, Mont Cenis, Küçük St. Bernard,
Büyük St. Bernard, Simplon, Sankt Gotthard gibi, insan eliyle
aç›lm›fl demiryolu ya da karayolu tünelleri vard›r. Alpler büyük
bir bölümüyle Avrupa’n›n en canl› turizm alanlar›ndan biridir.
ALP ER TUNGA DESTANI,
Alp Er Tunga adl› bir Türk
hakan›n›n kiflili¤i çevresinde oluflmufl destan. Kaflgarl› Mah-
mut’un “Divan-› Lügati’t Türk” te yer yer örnek parçalar ald›¤›
Alp Er Tunga ile ilgili bir sagu (a¤›t) ve Yusuf Has Hacib’in
“Kutadgu Bilig”de, bu kahramana iliflkin beyitleri, destan›n ne
zaman olufltu¤u konusunda bilgi vermemektedir. Her iki yazar
da Alp Er Tunga’n›n efsanevî Türk kahraman› Efrasyab oldu¤u-
nu söylemektedirler. Kesin olan, Alp Er Tunga’n›n çok eski za-
manlarda yaflam›fl bir Türk kahraman› oldu¤u, bu kahraman›n
çevresinde oluflan destanlar›n Türkler aras›nda yüzy›llarca ya-
flad›¤›d›r.
ALTAN, Ahmet
(1950 Ankara), yazar ve gazeteci. Roman-
lar›n›n yan› s›ra köfle yaz›lar›yla da tan›n›r. Yazar Çetin Altan’›n
o¤ludur. Orta Do¤u Teknik Üniversitesi’ne devam etti; ‹stanbul
Üniversitesi ‹ktisat Fakültesi’ni bitirdi. 1974’te gazetecili¤e bafl-
lad›. Hürriyet gazetesinde günlük yaz›lar yazd›. Ard›ndan k›sa bir
süre Günefl gazetesinin yay›n yönetmenli¤ini yapt›. Star, Kanal
D ve ATV televizyonlar›nda Nefle Düzel ile birlikte “K›rm›z› Kol-
tuk” adl› tart›flma programlar›n› yönetti. 1995’te Milliyet gazete-
sinde yeniden bafllad›¤› köfle yazarl›¤›n› Yeni Yüzy›l gazetesinde
sürdürdü (1995-98). Milliyet’te ç›kan bir yaz›s›ndan dolay› bir
buçuk y›l hapis cezas›na çarpt›r›ld›. Altan, ilk roman› “Dört Mev-
sim Sonbahar”la (1982, 1996) 1983 Akademi Kitabevi Roman
Ödülü’nü ald›. 1985’te yay›mlanan Sudaki ‹z adl› roman› topla-
t›ld› ve müstehcenlikten yarg›lanarak mahkeme karar›yla yak›ld›.
1991’de üçüncü roman› “Yaln›zl›¤›n Özel Tarihi” yay›mland›. Al-
tan’›n “Tehlikeli Masallar” (1996) adl› roman› büyük ilgi gördü
ve dört y›lda 55 bask› yapt›. Bu ilgi, “K›l›ç Yaras› Gibi” (1998;
1999 Yunus Nadi Roman Arma¤an›) roman›nda da sürdü. Bu
roman üç yap›tl›k bir “nehir roman”›n ilk kitab›d›r. “Geceyar›s›
fiark›lar›” (1995) ve “Karanl›kta Sabah Kufllar›” (1997) adl› de-
neme kitaplar›n›n da yazar› olan Altan’›n yap›tlar› yabanc› dillere
çevrilmifltir. “Kristal Denizalt›” adl› denemesi 2001’de “‹syan
Günlerinde Aflk” adl› roman› 2001’de. “Aldatmak” adl› roman›
2002’de “‹çimizde Bir Yer” adl› kitab› da 2004’te yay›mland›.
ALTAN, Çetin
(1927 ‹stanbul),
romanc›, f›kra ve oyun yazar›. Ortaö¤-
renimini Galatasaray Lisesi’nde, yük-
sekö¤renimini Ankara Üniversitesi
Hukuk Fakültesi’nde tamamlad›. Avu-
katl›k staj›n› bitirmesine karfl›n, ö¤ren-
ciyken bafllad›¤› gazetecilik mesle¤ini
sürdürdü. Yaz›n dünyas›na fliir ve kü-
ALTAN, Çetin
29
