gruplar taraf›ndan konuflulan 723 kadar dil ve lehçe kullan›l›r.
Anayasada resmen tan›nm›fl olan diller Hintçe % 28.1, Telagu
% 8.2, Bengali % 8.1, Marathi % 7.6, Tamil dili % 6.9, Urdu-
ca % 5.2, Gucerat % 4.7, Malayalam % 4, Kannada % 3.9, Ori-
ya % 3.6, Pencap dili % 2.5, Assam dili % 1.6, Keflmir dili,
Sindhi ve Sanskritçedir. Din bak›m›ndan en kalabal›k grup Hin-
dulard›r. Hintliler, okyanus afl›r› ve komflu ülkelere çok say›da
göç etmifl bir ulustur. Nüfus da¤›l›fl› bölgeden bölgeye büyük
ayr›l›klar tafl›r. Hindistan’›n nüfus yo¤unlu¤u km
2
bafl›na 247 ki-
flidir (1987). En s›k nüfuslu bölgeler Ganj havzas› ile k›y› ovala-
r›d›r. Birçok kalabal›k kentin bulunmas›na karfl›n, halk›n ço¤un-
lu¤u yine de k›rsal bölgelerde ya da küçük yerleflim bölgelerin-
de yaflar ve tar›mla u¤rafl›r. 4.884.234 (1981) nüfuslu baflkent
d›fl›nda en önemli kentler; Bombay, Kalküta, Madras, Baydara-
bad, Bangalore, Ahmedabad, Kampur, Nagpur, Poona, Luck-
now, Agra, Jaipur, Varanasi, ‹ndore, Madurai, Jabalpur, Allaha-
bad’d›r. Baz› maddelerin üretiminin ulaflt›¤› oldukça büyük say›-
lara karfl›n, ülkenin afl›r› kalabal›kl›¤› nedeniyle Hindistan eko-
nomi bak›m›ndan az geliflmifl bir ülkedir. Ekonomi daha çok ta-
r›ma dayan›r. Bafll›ca sektörlerin millî gelirdeki paylar› oran ola-
rak flöyledir: Tar›m %43, madencilik ve endüstri %23, tica-
ret-ulaflt›rma %16, di¤er sektörler %18. Yetifltirilen ürünler çok
çeflitlidir ve baz›lar›nda dünya ülkeleri aras›nda birinci s›ray›
al›r. Tar›mdaki rand›man genellikle düflüktür, çünkü tar›m ilkel
yöntemlerle yap›l›r ve gübre tüketimi azd›r. Bununla beraber ik-
lim koflullar› y›lda iki hatta daha fazla ürün almaya elverifllidir.
Bafll›ca ürünler; pirinç, bu¤day, dar›, m›s›r, patates, pamuk, jüt,
muz, yerf›st›¤› ve ketentohumudur. Ayr›ca baharat (özellikle ka-
rabiber), susam, flekerkam›fl›, tütün, kahve, kauçuk, orman
ürünleri (özellikle bambu) vard›r. Madencilik ve endüstri kesi-
mindeki bafll›ca kollar; madenkömürü, petrol, demir cevheri,
linyit, çelik, dökme demir, çimento, fleker, jütlü ve pamuklu do-
kuma (endüstrinin ve d›fl ticaretin en önemli kolu) ve elektriktir.
Karayollar›n›n uzunlu¤u 1.772.000 km. olup bunun ancak %
47’si kaplanm›flt›r (1984-1985). Demiryollar› a¤› ise 61.478
km.dir. Deniz ulafl›m›nda daha geridir. Haberleflme yetersizdir.
Hindistan’›n bafll›ca ihraç mallar›; pamuk, jüt dokumalar, çay,
fleker, kahve, maden cevherleri ve baz› yar› ifllenmifl metal eflya-
lard›r. ‹thalat›n›n bafl›nda ise fabrikada yap›lm›fl çeflitli eflyalar
gelir. 1947’de ba¤›ms›z bir devlet olan Hindistan, 1949 Anaya-
sas›’na göre yeniden örgütlendi ve bugünkü statüsüne kavufltu.
Say›lar› 600’ü geçen mihracelikler kald›r›ld› ve federal bir cum-
huriyet hâline getirilen Hindistan Birli¤i içinde yerlerini ald›lar.
Hindistan Birli¤i bugün 25 eyalet, 6 bölgeden meydana gelir.
H‹ND‹STANCEV‹Z‹,
s›cak iklimlerde yetiflen iki ayr› a¤aç
ve bunlar›n meyvelerinin ad›. Bunlardan birincisi hurma cinsin-
dendir
(Cocos mucnifera).
Bu a¤ac›n boyu 25 m.yi bu-
lur. Yapraklar› gövdenin uç k›sm›nda toplanm›flt›r ve 12-15 ta-
nedir. Her birinin uzunlu¤u 6, geniflli¤i 1 m.dir. Odunu yakacak
olarak kullan›l›r. Yapraklar›ndan has›r, sepet, dam örtüsü vb.
olarak yararlan›l›r. Meyvesinin içinde olgunlaflmadan önce sü-
te benzer beyaz bir s›v› bulunur. Sonralar› bu süt kat›laflarak
meyvenin etli k›sm›n› meydana getirir. Meyveden elde edilen
ya¤, yemeklik ve sabunluk olarak kullan›l›r. ‹kincisi ise birçok
türü olan ikiçenekli bir bitki cinsidir
(Myrstica).
Bunun da
odunundan yakacak olarak yararlan›l›r. Ceviz biçiminde ve bü-
yüklü¤ündeki meyvesi flurup ve baharat yap›m›nda kullan›l›r.
H‹NT OKYANUSU
(‹ng.: ‹ndian Ocean), Afrika’n›n do¤u-
su, Asya’n›n güneyi, Avustralya’n›n bat›s› ve Antarktika’n›n ku-
zeyi aras›nda kalan ve büyük bölümü güney yar›kürede yer alan
okyanus. Afrika’n›n güney ucundaki ‹¤neburnu meridyeni ile At-
las Okyanusu’ndan, Tasmanya Adas› meridyeni ile de Pasifik
Okyanusu’ndan ayr›ld›¤› kabul edilir. 75.000.000 km
2
alan›yla
dünyan›n üçüncü genifl okyanusudur. Bu alana, ona ba¤l› deniz
ve genifl körfezler de dahildir. Bunlar›n bafll›calar› Umman De-
nizi, Bengal Körfezi, Andaman ve Timor denizleridir. Babülmen-
deb Bo¤az› ile K›z›ldeniz’e, Hürmüz Bo¤az› ile de Basra Körfe-
zi’ne ba¤lant›s› vard›r. Sunda Adalar› güneyinde en derin diple-
ri yer al›r (7.000 m.den fazla). Üzerinde birçok ada bulunur.
Bafll›calar›; Madagaskar, Reunion, Maurice ve Komarlar’d›r.
H‹PERMETROPLUK,
yak›n› iyi görememe fleklinde beli-
ren göz kusuru. Nedeni, göz merce¤inin görüntüyü retinan›n
(a¤tabaka) arkas›na düflürmesidir. Atropin türünden bir ilâçla
göz uyumu geçici olarak yok edilip merce¤in k›rma kusuru öl-
çülür ve bunun derecesine göre yak›nsak (d›flbükey) mercekli
bir gözlük verilerek görüntünün retina üzerine düflmesi sa¤lan›r.
H‹PERTANS‹YON,
kan bas›nc›n›n belirli bir de¤erin üstü-
ne ç›kmas›yla, kan›n damar çeperlerine uygulad›¤› afl›r› bas›nç.
Hipertansiyonun olabilmesi için atardamardaki kan bas›nc›, 10
ile 16 cm. c›va a¤›rl›¤›na eflit bir bas›nç durumuna gelmelidir.
Yine toplardamarlardaki kan bas›nc› da 8 ile 10 mm. c›va a¤›r-
l›¤›na efl bir bas›nç konumunda olmal›d›r. Atardamarlarda görü-
len hipertansiyon, sürekli ya da paroksistik olabilir. Sürekli hi-
pertansiyon çeflitli rahats›zl›klara neden olur. Bafl dönmesi, ku-
lak u¤ultusu, görme bozukluklar›, kas kramplar› gibi. Paroksis-
tik hipertansiyonsa seyrek görülür. Böbreküstü bezinin büyü-
mesi sonucunda oluflur. Toplardamar hipertansiyonuysa sa¤
kar›nc›¤›n yetersiz çal›flmas›ndan ileri gelir.
H‹PNOZ
→
‹PNOZ
H‹PODROM,
at yar›fllar› yap›lan alan. En eski hipodromlar
eski Yunanistan’da Atina, Delphoi, Korint, Delos kentlerinde
bulunuyordu. Fakat bunlar›n hepsi zamanla yok oldu. Bugüne
ulaflabilen yaln›z Arkadya’daki Likez Hipodromu’dur. ‹stan-
bul’da Sultanahmet Camii’nin önünde uzanm›fl olan Atmeydan›,
Bizans döneminde yap›lm›fl en büyük hipodromlardan biridir.
375. m. uzunlu¤unda ve 85-95 m. geniflli¤indeydi. Hipodrom-
lar›n uzunluklar› ortalama 180-200 m. aras›nda, genifllikleri ise
120 m. kadar olurdu. Eski hipodromlarda bulunan bellibafll› bö-
lümler flunlard›r: a) Atlar›n çekildi¤i yer, b) Koflu yap›lan alan,
c) Hipodromu ortas›ndan ikiye ay›ran set, ç) Atl›n›n döndü¤ü
yerdeki iflaret (viraj noktas›), d) Seyircilerin oturdu¤u yerler. Bu
hipodromlar›n bir ucu yar›m daire, di¤er ucu ise kare biçimin-
de olurdu. Yar›m dairenin çevresinde ve uzun kenarlar› boyun-
ca seyirciler otururdu. Günümüzde hipodromlar daha genifltir.
Seyirci yerlerinin yan›nda hakemler kurulu, bas›n için ayr›lan
yerler ile jokeylerin soyunma odalar›, atlar›n bulundu¤u ah›rlar,
tart› yerleri bulunmaktad›r. Ayr›ca hipodromlarda müflterek ba-
315
H‹PODROM
