KENNEDY, John Fitzgerald
379
zar›. Kas›mpafla Gazihasanpafla Rüfltiyesi’ni bitirdikten sonra
(1923), girdi¤i Galatasaray Lisesi’nin ikinci s›n›f›ndan ayr›ld›. Bir
süre avukat kâtipli¤i, maden iflletmelerinde ambar muhasipli¤i,
(1928-1932) yaparak yaflam›n› sürdürdü. Sonra gazetecili¤e
bafllad› (1932-1938). Yap›tlar›: “Göl ‹nsanlar›” (öyküler, 1955),
“Esir fiehrin ‹nsanlar›” (roman, 1956), “Sa¤›rdere” (roman,
1955), “Körduman” (1957), “Rahmet Yollar› Kesti” (roman,
1957), “Yediç›nar Yaylas›” (roman, 1958), “Köyün Kamburu”
(roman, 1959), “Esir fiehrin Mahpusu” (roman, 1962), “Kelleci
Memet” (roman, 1962), “Yorgun Savaflç›” (roman, 1967-1968
Yunus Nadi Arma¤an›, bas›m› 1965), “Bozk›rdaki Çekirdek” (ro-
man, 1967), “Devlet Ana” (roman, 1968 Türk Dil Kurumu Ro-
man Arma¤an›, bas›m› 1967-1971), “Kurt Kanunu” (roman,
1969), “Büyük Mal” (roman, 1970), “Yol Ayr›m›” (roman, 1971).
Ölümünden sonra yay›mlanan romanlar›: “Namusçular” (1974),
“Kar›lar Ko¤uflu” (1974), “Hür fiehrin ‹nsanlar›” (2 cilt, 1976),
“Dama¤as›” (1977), “Bir Mülkiyet Kalesi” (2 cilt, 1977).
KEMAN,
yayla çal›nan telli çalg›. Farsça “yay” anlam›na ge-
lir. Türk müzi¤inde ilkel biçimi Arap rebab› olan ve sinekeman›
ad›yla bilinen bir türü eskiden beri kullan›lagelmifl ve Bat›’daki
biçimiyle 10. yüzy›l ortalar›ndan sonra tan›nm›flt›r. Keman aile-
sinde kemandan baflka alto (viola), çello (viyolonsel) ve kontr-
bas yer al›r. 60-62 cm. boyundad›r. 38 cm.si gövde, 25 cm.si
sapt›r. At k›l›ndan yap›lma, 75 cm. uzunlu¤unda bir yayla çal›-
n›r. Avrupa’da 10. yüzy›lda do¤mufl, 16. yüzy›lda ‹talya’da önem
kazanm›flt›r. Ayn› ülkenin Cremona kasabas›nda Amati ve Stra-
divarius gibi yap›m ustalar› yetiflmifltir.
KEMENÇE,
kemana benzer, üç telli, küçük yayl› çalg›. Orta
Ça¤ sonlar›nda Avrupa’dan Anadolu’ya geçti¤i san›lmaktad›r.
Klasik Türk müzi¤inde kullan›l›r ve özellikle Do¤u Karadeniz’in
halk çalg›s› olarak bilinir. Kemençe dize dayanarak ve keman
yay›n›n yar›s› büyüklü¤ündeki özel kemençe yay›yla çal›n›r. Ça-
larken sol el perdeler üzerindedir, sa¤ elle yay tutulur. Çalg›n›n
özelli¤i, tellerine parmakla de¤il, k›vr›lan parmaklar›n yaln›z t›r-
naklar›yla bas›lmas›d›r. Kemençe gövdesinin en iyisi karadut
a¤ac›ndan yap›l›r. Ceviz, limon gibi a¤açlar da kullan›labilir.
KEM‹K,
insan ve omurgal› hayvanlarda iskeleti oluflturan sert
madde. Kemikler, eklemlerle birbirine ba¤lan›rlar. Biçimlerine
göre üçe ayr›l›rlar: Uzun kemikler, yass› kemikler ve k›sa kemik-
ler. Uzun kemiklerin, ortas› oluk biçiminde oyuk bölümünde ilik
bulunur; ana yap›s› t›k›z dokudur ve uçlar› genellikle süngersi
dokudand›r. Yass› kemiklerin iki yüzü t›k›z dokudan, ortas› sün-
gersi dokudan oluflur. K›sa kemikler, kemi¤in büyüklü¤üne gö-
re süngersi ya da t›k›z dokudand›r. Kemiklerin yüzeyi boydan
boya kemikzar›yla örtülüdür. Kemi¤in ana maddesi, proteinli ve
esnek bir madde olan oseindir. Kemik dokusu canl›, yo¤un bir
metabolizma alan›d›r. Bu alanda kemik yap›c› etmenler (osteob-
lastlar ve ostein) ile tüketici etmenler (osteoklazi ya da osteoliz)
aras›ndaki dengenin bozulmas›, do¤ufltan ya da zamanla çeflitli
kemik hastal›klar›n›n do¤mas›na neden olur.
KEM‹KL‹BALIKLAR,
omurgal› hayvanlar›n bal›klar s›n›-
f›n›n bir tak›m›
(Teleostei).
Hamsigiller, alabal›kgiller, sa-
zangiller, yay›ngiller, y›lanbal›¤›giller, turnabal›¤›giller, kefalgil-
ler, levrekgiller, barbunyagiller, uskumrugiller vb. gibi önemli
bal›k familyalar›n› kapsar. Bu tak›mdaki bal›klar›n iskeletleri, k›-
k›rdakl›bal›klardan farkl› olarak kemikleflmifltir. Bafllar›n›n iki
yan›nda ve solungaç kapa¤› alt›nda dörder solungaç kapa¤› al-
t›nda dörder solungaç bulunur. Vücutlar› pullar, kimi zaman da
kemik plaklarla örtülüdür. Kuyruk yüzgeçleri iki eflit parçal›d›r.
KEM‹RGENLER,
memeliler s›n›f›n›n bir tak›m›
(Roden-
tia).
Büyüklük bak›m›ndan di¤er memelilerden daha ufakt›rlar.
Tür say›lar›ysa di¤er memeli tak›mlar›ndan kat kat fazlad›r. Ke-
sicidiflleri, çok kuvvetlenmifl ve kemirici hayata uygun bir biçim
alm›flt›r. Bu difller afl›nd›kça alttan büyürler. Köpekdiflleriyse
yoktur. Kimilerinin yanaklar›nda keseler bulunur. T›rnaklar›
kancal›d›r. En belirgin özellikleri h›zla üremeleri ve de¤iflik or-
tamlara kolayca uyabilmeleridir. Toprak alt›nda, toprak üstünde,
a¤açlarda; hatta sular içinde yaflayan türleri vard›r. Kimileri so-
¤uk mevsimlerde k›fl uykusuna yatar, kimileriyse göç eder. Ço-
¤unlu¤u bitkisel besinlerle beslenirse de birço¤u her türlü be-
sini yiyebilir. Örnekler: Sincap, s›çan, fare, kunduz, tavflan, ok-
lukirpi vb.
KENE,
örümce¤imsilerden, kan emerek yaflayan kimi eklem-
bacakl›lar›n genel ad›. Köpek, koyun, at, deve gibi hayvanlar›n
derilerine yap›fl›p kanlar›n› emerler. Asalak bir böcek olan kene-
lerin gözleri yoktur. Vücutlar› torba biçimindedir. Kan emdikten
sonra büyüklükleri 10-12 mm.yi bulur Kene kendi bafl›na zarar-
s›zd›r. Fakat tafl›d›¤› mikroplar›, kan›n› emdi¤i hayvana aktard›-
¤›ndan zararl›d›r. Bafll›ca türleri;
‹xodes ricinus, Rhipi-
cephalus bursa, Boophilus annulatus
vb.dir.
KENEV‹R,
kendirgillerden, kendir ad›yla da bilinen bir bitki
(Cannabis sativa).
Bir y›ll›k otsu bir bitkidir. Boyu 2-4 m.
aras›nda de¤iflir, çiçekleri ikievciklidir. Nemli ve ›l›man iklimler-
de yetiflir. Lif lif ayr›lan saplar›ndan elde edilen sa¤lam ve da-
yan›kl› kaba iplik; ip, sicim, halat, urgan, çuval yap›m›nda kul-
lan›l›r. Öbür türü olan hintkenevirinin
(C. sativa indica)
yapraklar›ndan esrar elde edildi¤inden ekimi izne ba¤l›d›r.
KENNEDY, John Fitzgerald
(1914 Brookline/Massac-
husetts-1963 Dallas), Amerikal› siyaset adam› ve ABD’nin 35.
cumhurbaflkan›. Harvard Üniversitesi’ni bitirdikten sonra, II.
Dünya Savafl›’nda deniz kuvvetlerinde görev ald›. Demokrat
Parti’den önce Temsilciler Meclisi’ne (1946), sonra Senato’ya
girdi (1952). Senatörlü¤ü s›ras›nda toplumsal reform program-
lar›n› savundu, ›rkç›l›¤a karfl› ç›kt›. 1960 Kas›m›’nda yap›lan
baflkanl›k seçimlerini kazand› ve ülkenin ilk Katolik baflkan› ol-
du. ‹çte, vergi reformlar› ve yeni yat›r›mlar yoluyla ekonomiye
bir dinamizm kazand›rmay› amaçlad›. D›flta ise, SSCB Baflkan›
Kruflçev ile görüflmeler yaparak iki ülke aras›nda bar›flç›l iliflki-
ler kurma do¤rultusunda bir politika güttü. Ancak, Küba’daki
yönetim aleyhine giriflti¤i hareketler ve Küba’daki Sovyet füze-
lerinin geri çekilmesi s›ras›nda ortaya ç›kan gerginlik, iki ülke-
nin iliflkisini olumsuz yönde etkiledi. Buna karfl›n, 1963 y›l›nda
iki ülke, silâhlanman›n ve nükleer deneylerin s›n›rlanmas› ko-
nusunda karfl›l›kl› bir pakt imzalad›. Kennedy, Lâtin Amerika’da
