okul ansiklopedisi - page 421

LEN‹N, Vladimir ‹lyiç Ulyanov
421
himler ise gümüfl, bak›r ya da nikelli alafl›mlard›r. Bunlar daha
yüksek s›cakl›k gerektirdi¤inden genellikle “kaynak” (gümüfl
kayna¤›, sar› kayna¤› vb.) ad›yla an›l›r. Yumuflak lehim eski M›-
s›r ve Roma’dan beri bilinmektedir. Bugünkü bileflimiyle de 15.
yüzy›ldan bu yana kullan›lm›flt›r. Lehim s›ras›nda oksitleri çöz-
mek, yüzeyi korumak ve lehimin kolay akmas›n› sa¤lamak için
lehim bölgesine özel bir madde (örne¤in n›flad›r) de uygulan›r.
Lehim, havya ad› verilen özel bir aletle ergitilir. Havya çekildi-
¤inde kat›laflan lehim, parçalar› birbirine yap›flt›r›r. ‹nce ifllerde
ve elektronikte kullan›lan lehim genellikle tel hâlinde makarayla
sat›l›r. Yumuflak lehimin bileflimi % 50 kalay-% 50 kurflun ve
yiyecekleri zehirlemeyen yumuflak lehimin bileflimi de % 60 ka-
lay-%40 kurflundur.
LEH‹STAN
POLONYA
LEJYON,
meslek olarak askerli¤i seçmifl kimselerden olu-
flan askerî birlik. ‹lk lejyonun kurulmas› Roma ‹mparatorlu¤u
dönemine rastlar. Bu dönemde Roma vatandafllar›na servetle-
riyle orant›l› olarak askerî görevler verildi. Daha sonra lejyonu
oluflturan “centuria”lar›n yap›s› de¤ifltirildi. Lejyon askerleri
servetlerine göre de¤il, yafllar›na göre üç gruba ayr›ld›lar (‹.Ö. 3.
yüzy›l). Roma ‹mparatorlu¤u’nun asker gücü büyük ölçüde lej-
yon birlikleri taraf›ndan sa¤land›. Lejyonerler çok s›k› bir disip-
lin alt›nda e¤itilirler, kendilerine belirli bir ücret d›fl›nda aynî
yard›mlar da yap›l›rd›. Fransa’da 15. yüzy›ldan beri yabanc›lar-
dan oluflan “Yabanc› Lejyonlar›” görev yapm›flt›r. 1831’de ç›ka-
r›lan bir kanunla da Cezayir’de Frans›z uyru¤una geçebilecek
yabanc›lardan oluflan ücretli bir “Yabanc› Lejyonu” kuruldu.
1835’ten sonra “Yabanc› Lejyonu” Fransa’n›n bütün denizafl›r›
savafllar›nda yer ald›. I. Dünya Savafl› s›ras›nda “Yabanc› Lejyo-
nu”nun say›s› 45.000’i buldu. Cezayir’in ba¤›ms›zl›¤›n› kazan-
mas›ndan sonra burada bulunan lejyon birlikleri Korsika ve di-
¤er denizafl›r› topraklara yerlefltirildi. Bundan baflka, ‹ngilizlerin
kurdu¤u Arap Lejyonu vard›r.
LENF,
lenf damarlar›nda dolaflan solgun sar› renkli s›v›. Kan
plazmas› ve lenfositlerden oluflur. Lenf damarlar› a¤›, vücudun
her yerine yay›lm›fl ince damarc›klardan oluflur. Bu damarlar
hücreleraras› s›v›y› alarak kana tafl›rlar. Lenf dolafl›m›n›n en
önemli görevlerinden ikisi ba¤›rsaklardan baz› besin maddele-
rini almak ve vücudu hastal›klardan korumakt›r. Lenf damarlar›,
k›lcaldamarlarla s›k› s›k›ya iliflkilidir; vücutta atar ve toplarda-
marlara paralel bir biçimde yay›l›rlar. Damarlar üzerinde pek
çok kapakç›k vard›r. Bu kapakç›klar, lenf damarlar›nda dolafl›-
m›n tek yönlü olmas›n› sa¤lar ve onlara bo¤umlu bir görünüfl
verirler. Lenf sisteminde ayr›ca lenf bezleri (lenf dü¤ümleri) bu-
lunur. Lenf dü¤ümleri, lenf dokusu hücrelerinin (lenfositlerin)
üretildi¤i yerdir.
LEN‹N, Vladimir ‹lyiç Ulyanov
(1870 Simbirsk-1924
Gorki), Rus siyaset adam›, düflünürü ve Sovyetler Birli¤i’nin ku-
rucusu. Çarl›k yanl›s› ve dindar bir kifli olarak tan›nan babas› ‹l-
ya Ulyanov, Simbirsk eyaleti ilkokullar müfettiflli¤i görevindey-
di. A¤abeyi Aleksandr, Çar III. Aleksandr’a karfl› yap›lan baflar›-
s›z bir suikast girifliminden ötürü tutukland› ve idam edildi
(1877). A¤abeyinin ölümü Lenin
üzerinde büyük bir etki yapt›. 1877
y›l›nda Simbirsk Lisesi’ni bitirdi ve
ayn› y›l Kazan Üniversitesi Hukuk
Fakültesi’ne girdi. Ancak, arkadaflla-
r›yla birlikte, ö¤rencilerin isteklerini
içeren bir dilekçeyi dekanl›¤a ver-
mekten ötürü tutukland› ve Kazan d›-
fl›na sürüldü. 1888 y›l›nda yeniden
Kazan’a döndü. 1889 y›l›nda Samar-
ra’ya göçtü ve bu kentte küçük bir
Marksist grup oluflturdu. 1891 y›l›nda St. Petersburg Üniversi-
tesi Hukuk Fakültesi’ni d›flardan bitirdi ve Samarra’da avukatl›-
¤a bafllad›. 1893 y›l›nda St. Petersburg’a gitti ve Marksist bir
yeralt› örgütüne kat›ld›. ‹lk önemli yap›t› “fito Takoye Druzya Na-
roda’i Kak Oni Voyuyut Protiv Sotsial - Demokratov?”u (Halk›n
Dostlar› Kimlerdir ve Sosyal Demokratlara Karfl› Nas›l Savafl›-
yorlar?, 1894) bu s›rada yazd›. 1895 y›l›nda Almanya, Avustur-
ya ve ‹sviçre’ye yapt›¤› gezide, Plehanov ve Akselrod ile tan›flt›.
Rusya’ya döndükten sonra tutukland› ve St. Petersburg cezaevi-
ne kondu (20 Aral›k 1895). Önde gelen yap›tlar›ndan olan “Raz-
vitiye Kapitalizma Rossii”yi (Rusya’da Kapitalizmin Geliflmesi,
1899) tutukluyken yazmaya bafllad›. On dört ay tutuklu kald›k-
tan sonra, üç y›l süreyle Sibirya’da sürgüne yolland›. Burada
hayat ve mücadele arkadafl› Nadejda Krupskaya ile evlendi
(1898). Sürgün günlerinde efliyle birlikte çeviriler yapt› ve
“Rusya’da Kapitalizmin Geliflmesi”ni tamamlad›. Sürgünlü¤ü
sona erdi¤i y›l Almanya’ya geçti (1900). Burada Plehanov ve
Akselrod ile birlikte “Iskra” (K›v›lc›m) adl› gazeteyi ç›karmaya
bafllad›. Güçlü bir parti örgütünün kurulmas›na çal›flan Lenin,
Iskra’n›n Rusya içindeki da¤›t›m›n›n örgütlenmesinden yarar-
land›. 1902 y›l›nda efliyle birlikte Londra’ya yerleflti ve Iskra,
Londra’da yay›mlanmaya baflland›. Ayn› y›l, Iskra yaz› kurulun-
da ilk görüfl ayr›l›klar› belirdi ve Lenin “fito Dyelat?” (Ne Yap-
mal›, 1902) adl› yap›t›n› kaleme ald›. 1903 Nisan›’nda Lond-
ra’dan ayr›larak Cenevre’ye yerleflti. Brüksel’de toplanan Rus
Sosyal Demokrat ‹flçi Partisi Kongresi’nde görüfl ayr›l›klar› ke-
sin olarak su yüzüne ç›kt›. Daha sonra Londra’da sürdürülen
kongrede parti, Bolflevik ve Menflevik olarak iki kanada ayr›ld›.
Kongre ço¤unlu¤u, yani Bolflevikler, Lenin’den yana tav›r ald›-
lar. Kongre ertesinde “Iskra”n›n yönetimi konusunda da Pleha-
nov ile anlaflmazl›¤a düfltü ve yaz› kurulundan ayr›ld›. 1904 y›-
l›nda “fiag Vperyod, Dva fiaga Nazad” (Bir Ad›m ‹leri, ‹ki Ad›m
Geri) adl› yap›t›n› yazd›. Ayn› y›l›n Aral›k ay›nda arkadafllar›yla
birlikte Vperyod (‹leri) adl› gazeteyi ç›kard›. 1905 Devrimi’nin
belirtileri üzerine Lenin, Rus Sosyal Demokrat ‹flçi Partisi
Kongresi’ni toplant›ya ça¤›rd›. Yaln›z Bolfleviklerin kat›ld›¤›
kongre, Londra’da topland› (25 Nisan - 10 May›s 1905) ve dev-
rimin etkin olarak desteklenmesi karar› al›nd›. Lenin, “Dve Tak-
tiki Sotsial-Demokratii v Demokratiçeskoy Revolyutsii”yi (Sos-
yal Demokrasinin Demokratik Devrimde ‹ki Takti¤i, 1905) bu s›-
rada yazd›. Kas›m ay›nda Rusya’ya dönen Lenin, St. Peters-
burg’da Novoya Zhinzn adl› gazeteyi ç›karmaya bafllad›. 1905
Devrimi’nin baflar›s›zl›¤a u¤ramas› üzerine, Stockholm’de Bol-
1...,411,412,413,414,415,416,417,418,419,420 422,423,424,425,426,427,428,429,430,431,...672
Powered by FlippingBook